سرطان پستان از شایع‌ترین انواع سرطان بوده و در زنان، بعد از سرطان پوست دومین سرطان شایع می‌باشد. این امر اهمیت آشنایی با این بیماری را برجسته می‌کند. در این مقاله مختصری به انواع سرطان پستان آن می‌پردازیم. برای آشنایی با کلی‌تر با سرطان پستان و هرآنچه باید بدانید می‌توانید از مجله سلامت دکترنکست استفاده کنید.
تقسیم‌بندی انواع سرطان پستان
سرطان سینه انواع مختلفی دارد که ویژگی‌های هر کدام متفاوت است. این امر ممکن است گیج‌کننده باشد. در ادامه تلاش می‌کنیم به شیوه‌ای ساده و قابل فهم به انواع سرطان پستان بپردازیم. نوع سرطان سینه بر اساس سلول‌های خاصی که در پستان شروع به رشد بی‌رویه و ایجاد توده سرطانی می‌کنند و همچنین تهاجمی یا غیرتهاجمی بودن آن‌ها مشخص می‌شود.
کارسینوم مجرایی (داکتال) یا لوبولار
بیشتر سرطان‌های سینه، از نوع کارسینوم هستند. کارسینوم‌ها تومورهایی هستند که از سلول‌های پوششی (اصطلاحاً اپیتلیال) که اندام‌ها و بافت‌های سراسر بدن را پوشانده‌اند، منشا می‌گیرند. زمانی که کارسینوم‌ها در پستان شکل می‌گیرند، معمولا نوع خاصی توده به نام آدنوکارسینوم می‌سازند که از سلول‌های پوشاننده مجاری (مجاری شیری) یا لوبول‌ها (غدد سینه که شیر را می‌سازند) منشا می‌گیرند.
سرطان‌های پستان درجا (غیرتهاجمی) یا سرطان پستان تهاجمی
انواع سرطان پستان همچنین می‌تواند به گسترش یا عدم گسترش سرطان اشاره داشته باشد. سرطان سینه درجا (کارسینوم مجاری شیری درجا یا DCIS) یک وضعیت پیش‌سرطانی است که از مجرای شیر آغاز شده و به بقیه بافت پستان رشد نکرده است. اصطلاح سرطان سینه تهاجمی (یا نفوذی) برای توصیف انواع سرطان پستان که به بافت اطراف گسترش یافته (تهاجم کرده است) استفاده می‌شود.
کارسینوم مجاری شیری درجا (DCIS)
از هر ۵ مورد سرطان پستان، یک مورد Ductal carcinoma in situ (سرطان مجاری شیری درجا) است. تقریباً تمام زنان مبتلا به مرحله اولیه این نوع سرطان سینه قابل درمان هستند. این وضعیت همچنین سرطان داخل مجاری یا سرطان پستان مرحله صفر نامیده می‌شود. DCIS یک نوع سرطان پستان غیرتهاجمی یا پیش‌تهاجمی است. این بدان معناست که سلول‌هایی که مجاری را می‌پوشانند به سلول‌های سرطانی تبدیل شده‌اند اما از طریق دیواره‌های مجاری به بافت سینه اطراف منتشر نشده‌اند. از آنجایی که DCIS در بافت سینه اطراف خود گسترش نیافته است، نمی‌تواند به سایر قسمت های بدن گسترش یابد (متاستاز نمی‌دهد). با این حال، این وضعیت گاهی اوقات می‌تواند به یک سرطان مهاجم تبدیل شود. در این شرایط، سرطان از مجرا به بافت مجاور گسترش یافته و از آنجا می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن متاستاز دهد. در حال حاضر، هیچ روش مناسبی برای اطمینان از اینکه کدام یک از موارد کارسینوم مجاری شیری درجا به سرطان تهاجمی تبدیل می‌شود و کدام‌یک نه، وجود ندارد. بنابراین تقریباً همه زنان مبتلا به DCIS تحت درمان قرار خواهند گرفت.
انواع سرطان مهاجم پستان
سرطان سینه که به بافت سینه اطراف گسترش یافته است به عنوان سرطان سینه مهاجم شناخته می‌شود. بیشتر انواع سرطان پستان تهاجمی هستند، اما انواع مختلفی از سرطان مهاجم وجود دارد. دو مورد از رایج‌ترین آن‌ها کارسینوم مجرای مهاجم و کارسینوم لوبولار مهاجم است. سرطان پستان التهابی نیز نوعی سرطان تهاجمی پستان است که در بخش «انواع سرطان پستان تهاجمی خاص» توضیح داده خواهد شد.
کارسینوم مجرای مهاجم (IDC)
Invasive ductal carcinoma شایع‌ترین نوع سرطان سینه است. حدود ۸ مورد از هر ۱۰ مورد سرطان مهاجم پستان، سرطان مجرای مهاجم هستند. این نوع سرطان از سلول‌های پوششی مجرای شیر در سینه منشا می‌گیرد. سرطان از دیواره مجرا گسترش یافته و به بافت‌های مجاور سینه حمله می‌کند. در این مرحله، ممکن است بتواند از طریق سیستم لنفاوی و جریان خون به سایر نقاط بدن گسترش یابد (متاستاز).
کارسینوم لوبولار مهاجم (ILC)
از هر ۱۰ مورد سرطان تهاجمی پستان، ۱مورد سرطان لوبولار مهاجم (Invasive lobular carcinoma) است. این نوع سرطان مهاجم در غدد پستانی شیرساز (لوبول) شروع می‌شود. مانند IDC، این نوع نیز می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. تشخیص کارسینوم لوبولار مهاجم در معاینه فیزیکی و تصویربرداری، مانند ماموگرافی، دشوارتر از کارسینوم مجرای مهاجم است. در مقایسه با انواع سرطان پستان مهاجم دیگر، احتمال ابتلا در هر دو سینه بیشتر است. حدود ۱ مورد از هر ۵ مورد مبتلا به ILC، در زمان تشخیص، هر دو سینه درگیر هستند.
انواع سرطان پستان با شیوع کمتر
انواع خاصی از سرطان پستان وجود دارد که شیوع کمتری دارند. این موارد اغلب بر اساس ویژگی‌های سلول‌های سرطانی، مانند شیوه‌های چیدمان سلول‌ها، نامگذاری می‌شوند. برخی از این‌ها ممکن است پیش‌آگهی بهتری نسبت به IDC رایج داشته باشند. این نوع سرطان‌ها شامل موارد زیر هستند:
- کارسینوم کیستیک آدنوئید (یا آدنوسیستیک)
- کارسینوم ادنواسکواموس درجه پایین (که یک نوع کارسینوم متاپلاستیک است)
- کارسینوم مدولاری
- کارسینوم موسینوس (یا کلوئیدی)
- کارسینوم پاپیلاری
- کارسینوم توبولار
برخی از انواع سرطان پستان فرعی دارای پیش‌آگهی مشابه یا شاید بدتر از IDC هستند. از جمله:
- کارسینوم متاپلاستیک
- کارسینوم میکرو پاپیلاری
- کارسینوم مختلط (دارای ویژگی‌های کارسینوم مجرای مهاجم و لوبولار مهاجم)
انواع سرطان پستان تهاجمی خاص
برخی از انواع سرطان پستان تهاجمی ویژگی‌های خاصی دارند یا به روش‌های متفاوتی ایجاد می‌شوند که بر درمان و چشم‌انداز آن‌ها تأثیر می‌گذارد. این سرطان‌ها کمتر شایع هستند اما می‌توانند جدی‌تر از انواع دیگر سرطان سینه باشند.
سرطان پستان سه‌گانه منفی (TNBC)
سرطان پستان سه گانه منفی (TNBC: Triple-negative breast cancer) حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل سرطان‌های پستان را تشکیل می‌دهد. اصطلاح سرطان پستان سه‌گانه منفی به این واقعیت اشاره دارد که سلول‌های سرطانی، گیرنده‌های استروژن یا پروژسترون ندارند و همچنین پروتئینی به نام HER2 را بیش از حد تولید نمی‌کنند (بنابراین نتیجه بررسی سلول‌ها در هر ۳ آزمایش “منفی” است). این سرطان‌ها در زنان کمتر از ۴۰ سال، سیاه‌پوست یا دارای جهش ژنتیکی BRCA1 شایع‌تر است. تفاوت TNBC با سایر انواع سرطان پستان تهاجمی در این است که تمایل به رشد و گسترش سریع‌تر داشته، گزینه‌های درمانی کمتر و پیش‌آگهی بدتری دارد.
سرطان سینه التهابی
سرطان سینه التهابی (IBC) نادر است و تنها ۱ تا ۵ درصد از کل موارد سرطان پستان را تشکیل می‌دهد. اگرچه این مورد نوعی کارسینوم مجرای مهاجم است، اما علائم، چشم‌انداز و درمان آن متفاوت است. IBC علائم التهاب سینه مانند تورم و قرمزی را ایجاد کرده که به دلیل مسدود شدن رگ‌های لنفاوی پوست توسط سلول‌های سرطانی رخ می‌دهد و باعث می شود پستان ملتهب به نظر برسد. سرطان سینه التهابی با انواع دیگر سرطان سینه از بسیاری جهات متفاوت است:
- شبیه سرطان پستان معمولی به نظر نمی‌رسد. اغلب باعث ایجاد توده سینه نمی‌شود و ممکن است در ماموگرافی ظاهر نشود. این امر تشخیص را دشوارتر می‌کند.
- IBC بیشتر در زنان جوان زیر ۴۰ سال رخ می‌دهد.
- به نظر می‌رسد زنان سیاه‌پوست بیشتر از زنان سفیدپوست به این نوع مبتلا می‌شوند.
- سرطان پستان التهابی در بین زنان دارای اضافه وزن یا چاق شایع‌تر است.
- IBC نسبت به انواع رایج سرطان سینه تهاجمی‌تر است، رشد کرده و سریعا گسترش می‌یابد.
- این نوع سرطان پستان زمانی که برای اولین بار تشخیص داده می‌شود، بر اساس درجه بندي سرطان سينه همیشه حداقل در مرحله پیشرفته است زیرا سلول‌های سرطان سینه به پوست گسترش یافته‌اند.
- در حدود ۱ مورد از هر ۳ مورد ابتلا، IBC در هنگام تشخیص به نقاط دوردست بدن گسترش یافته است (متاستاز) که این امر درمان موفقیت‌آمیز را دشوارتر می‌کند.
- زنان مبتلا به IBC نسبت به زنان مبتلا به سایر انواع سرطان پستان شایع، پیش‌آگهی بدتری دارند.
علائم سرطان پستان التهابی
سرطان سینه التهابی می‌تواند علائم و نشانه‌هایی را ایجاد کند که بیشتر آن‌ها به سرعت (در عرض ۳ تا ۶ ماه) ایجاد می‌شوند. این علائم از این جهت اهمیت دارند که در اغلب موارد، با تورم و التهاب گذرای سینه به دنبال عفونت (ماستیت) اشتباه می‌شوند. از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تورم (ادم) پوست سینه
- قرمزی بیش از یک سوم پستان
- سوراخ شدن یا ضخیم شدن پوست سینه به طوری که ممکن است شبیه پوست پرتقال به نظر برسد
- نوک سینه جمع‌شده یا فرورفته
- بزرگ‌تر بودن یک پستان نسبت به پستان دیگر به علت تورم
- گرمی و سنگین‌تر بودن یک پستان
- پستانی که ممکن است حساس، دردناک یا خارش‌دار باشد
- تورم غدد لنفاوی زیر بازو یا نزدیک استخوان ترقوه
اگر هر یک از این علائم را دارید لزوماً به این معنی نیست که IBC دارید، بلکه باید فورا به پزشک مراجعه کنید. حساسیت، قرمزی، گرمی و خارش علائم شایع عفونت یا التهاب پستان نیز هستند، مانند ورم پستان در بارداری یا شیردهی. از آنجایی که این مشکلات بسیار شایع تر از IBC هستند، ممکن است پزشک در ابتدا به عفونت به عنوان علت اصلی مشکوک شده و درمان آنتی‌بیوتیکی را آغاز کند. اگرچه درمان با آنتی‌بیوتیک ممکن است اولین گام درمان باشد، اما اگر علائم طی ۷ تا ۱۰ روز بهتر نشد، باید آزمایش‌های بیشتری برای بررسی سرطان انجام شود. دریافت ویزیت پزشک زنان آنلاین می‌توان کمک‌کننده باشد. علاوه بر این، برای آشنایی با علائم شایع سرطان سینه می‌توانید به مقاله ۱۵علامت شایع سرطان سینه مراجعه کنید.
انواع سرطان پستان با شیوع کمتر
انواع دیگری از سرطان پستان وجود دارد که در انواع دیگر سلول‌های سینه شروع به رشد می‌کنند. این سرطان‌ها شیوع بسیار کمتری داشته و گاهی اوقات به انواع مختلف درمان نیاز دارند.
بیماری پستان پاژه
بیماری پاژه پستان یک نوع نادر از سرطان پستان است که پوست نوک پستان و آرئول (هاله اطراف نوک پستان) را درگیر می‌کند. بیماری پاژه معمولاً فقط یک سینه را درگیر می‌کند. در ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد، معمولاً همراه با کارسینوم مجرای درجا یا کارسینوم مجرای نفوذی (سرطان مهاجم سینه) دیده می‌شود. در بیماری پاژه پوست نوک پستان و آرئول اغلب پوسته‌پوسته و قرمز به نظر می‌رسد. ممکن است خون یا مایع زرد رنگی از نوک سینه خارج شود. گاهی اوقات نوک پستان صاف یا فرورفته به نظر می‌رسد. همچنین ممکن است سوزش یا خارش احساس شود. معمولاً پزشک ابتدا سعی می‌کند این نشانه‌ها را به عنوان اگزما درمان کند و اگر بهبود نیافت، تهیه بیوپسی را توصیه کند.
آنژیوسارکوم پستان
آنژیوسارکوم یک سرطان نادر است که در سلول‌های پوشاننده رگ‌های خونی یا رگ‌های لنفاوی آغاز می‌شود. اغلب اوقات این بیماری عارضه پرتودرمانی قبلی در پستان است. این بیماری ممکن است ۸ تا ۱۰ سال پس از پرتودرمانی در پستان اتفاق بیفتد. آنژیوسارکوم می‌تواند باعث تغییرات پوستی مانند ندول‌های بنفش رنگ و یا ایجاد توده در سینه شود. همچنین می‌تواند در بازوهای آسیب‌دیده زنان مبتلا به لنف‌ادم رخ دهد، اما این شایع نیست (لنف‌ادم یا ادم لنفاوی تورمی است که می‌تواند پس از جراحی یا پرتودرمانی برای درمان سرطان سینه ایجاد شود).
تومور فیلودس پستان
تومورهای فیلودس (Phyllodes Tumor) از انواع سرطان پستان نادر هستند که از بافت همبند (استرومایی) پستان منشا می‌گیرند، نه از مجاری یا غدد. بیشتر تومورهای فیلودس خوش‌خیم هستند. این تومورها در زنان ۴۰ ساله یا بالاتر بیشتر دیده می‌شود، اما زنان در هر سنی می‌توانند به آن مبتلا شوند. زنان مبتلا به سندرم Li-Fraumeni (یک بیماری ژنتیکی نادر و ارثی) در معرض خطر افزایش‌یافته برای تومورهای فیلودس هستند.
جمع‌بندی
سرطان پستان دومین سرطان شایع در زنان است. این بیماری انواع مختلفی دارد. بسته به ویژگی‌های هر نوع علائم، روند تشخیص، درمان و پیش‌آگهی می‌تواند متفاوت باشد. در میان سرطان‌های پستان به طور کلی یک طبقه‌‌بندی تهاجمی و غیر تهاجمی مطرح است. بیشتر انواع سرطان پستان کارسینوم مجاری شیری (داکتال) یا لوبولار هستند. کارسینوم مجاری شیری درجا وضعیتی پیش‌سرطانی بوده و تقریبا همه موارد در این مرحله قابل درمان هستند. کارسینوم مجرایی یا لوبولار مهاجم به نواحی اطراف تهاجم داشته‌اند و در این موارد گسترش سرطان به سایر نواحی بدن (متاستاز) نیز ممکن است. انواع سرطان پستان مهاجم خاص نیز وجود دارند که آگاهی از آن‌ها مفید است. از جمله این موارد می‌توان به سرطان پستان سه‌گانه منفی و سرطان پستان التهابی اشاره کرد.
منابع:
