نقرس چیست و چگونه درمان میشود؟ نقرس شکل رایج و پیچیده‌ای از آرتریت است که می‌تواند هر فردی را درگیر کند. این بیماری اغلب بیمار را در نیمه‌شب و با این احساس که شست پایش در حال سوختن است از خواب بیدار می‌کند. در این وضعیت، علائم نقرس شست پا، می‌تواند مفصل آسیب‌دیده داغ و متورم باشد که حتی وزن ملحفه روی آن غیر قابل تحمل میشود. این عارضه فقط شامل نقرس پا یا شست پا نیست؛ بلکه می‌تواند به‌صورت نقرس مچ پا، زانو، آرنج، مچ دست و انگشتان هم رخ دهد. پس شناخت این بیماری بسیار ضروری است.
در مقالات گذشته مجله سلامت دکترنکست به بررسی انواع دیابت و علائم دیابت در زنان پرداخته شد. در این مطلب، قصد داریم به نقرس، به‌عنوان یک مشکل شایع روماتیسمی بپردازیم. در اینجا، علاوه‌بر معرفی این بیماری و علائم و درمان آن، اینکه برای درمان نقرس چه بخوریم نیز آورده شده است؛ پس تا پایان همراه ما باشید.
بیماری نقرس چیست؟
نقرس یک نوع رایج آرتریت است که باعث درد شدید، تورم و سفتی در مفاصل میشود. این عارضه معمولا مفصل متاتارسوفالانژیال شست پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علت اصلی این بیماری وجود اسید اوریک بیش‌از حد در بدن است. اگر نقرس پا داشته باشید، احتمالا در مفاصل پا، به‌ویژه شست پا احساس تورم و درد خواهید کرد. درد ناگهانی و شدید یا حملات بیماری، احساسی مانند آتش‌گرفتن پاها را ایجاد می‌کند. حتی در این وضعیت دیدن تصاویر نقرس می‌تواند برای بسیاری از افراد ناخوشایند باشد.
این بیماری شایع‌ترین شکل آرتریت التهابی در مردان است که ابتلا به آن با افزایش سن افزایش می‌یابد و در سن 75 سالگی به اوج می‌رسد؛ اما عوارض نقرس در زنان، معمولا پس از یائسگی اتفاق می‌افتد. احتمال ابتلای برخی از افراد به این بیماری بیشتر است. کسانی که:
- اضافه وزن دارند.
- مشروبات الکی مصرف می‌کنند.
- دوران یائسگی را پشت سر گذاشته‌اند.
- داروهایی مانند دیورتیک‌ها یا داروهای فشار خون بالا مصرف می‌کنند.
- کلسترول بالا، فشار خون بالا، مشکلات کلیوی، آرتروز یا دیابت دارند.
- جراحی یا آسیب دیده‌اند.
علائم نقرس
برخی از افراد دارای اسید اوریک بیش‌ازحد در خون هستند؛ اما علایم نقرس را ندارند. این شرایط هیپراوریسمی بدون علامت نامیده میشود. در شرایط حاد این بیماری، علائم به سرعت و با تجمع کریستال‌های اسید اوریک در مفصل شما ظاهر میشود و برای 3 تا 10 روز ادامه دارد. در این وضعیت، علائم بیماری نقرس درد شدید مفاصل است که باعث ناراحتی، التهاب و قرمزی میشود. در ادامه به چند مورد از نشانه‌های این بیماری اشاره شده است:
- درد مفاصل شدید: این عارضه اغلب شست پا را درگیر می‌کند ولی می‌تواند جزو علائم نقرس زانو و سایر مفاصل نیز باشد. درد ناشی از این بیماری در 4 تا 12 ساعت اول پس از شروع آن شدیدتر است.
- ناراحتی طولانی‌مدت: تعدادی از ناراحتی‌های مفصلی ممکن است، از چند روز تا چند هفته طول بکشد. حملات بعدی احتمالا بیشتر طول می‌کشند و مفاصل بیشتری را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
- التهاب و قرمزی: یکی از علائم این عارضه، مفصل یا مفاصل آسیب دیده متورم، حساس، گرم و قرمز است.
- محدودیت حرکت: با پیشرفت بیماری، ممکن است نتوان مفاصل را به‌طور طبیعی حرکت داد.
علائم نقرس در زنان
آیا علائم نقرس در مردان و زنان متفاوت است؟ خیر؛ بر اساس منابع معتبر، هیچ تفاوتی در علائم نقرس خفیف و شدید آقایان و خانم‌ها وجود ندارد. علائم این بیماری در بیشتر افراد یکسان است و معمولا درد و تورم در دوره‌هایی به نام حملات نقرس ایجاد میشود.
درمان نقرس
اگر به فکر درمان قطعی نقرس نباشید، می‌تواند به یک درد مزمن تبدیل شود. توده‌های سخت در مفاصل و پوست و بافت نرم اطراف آن‌ها ایجاد میشود. این رسوبات می‌توانند به‌طور دائمی به مفاصل فرد بیمار آسیب بزنند. درمان سریع نقرس برای جلوگیری از مزمن‌شدن آن مهم است. برای درمان نقرس پا یا موارد دیگر، ابتدا درمان دارویی پیشنهاد میشود و در صورت نیاز جراحی انجام میشود.
درمان دارویی
درمان نقرس چیست؟ داروی نقرس به یکی از دو روش عمل می کند: 1) درد را تسکین داده و التهاب را کاهش می‌دهد؛ 2) با کاهش سطح اسید اوریک از حملات این بیماری در آینده جلوگیری می‌کند. برنامه درمانی که پزشک توصیه می‌کند به مرحله و شدت بیماری بستگی دارد. برای دریافت بهترین قرص نقرس و پماد درمان نقرس حتما به فکر دریافت نوبت از متخصص ارتوپد باشید.
پزشک علاوه‌بر تجویز جدیدترین داروی نقرس، احتمالا تغییرات سبک زندگی را برای کمک به مدیریت علائم و کاهش خطر حملات بیماری در آینده توصیه کند. به‌عنوان مثال، ممکن است بیمار را به موارد زیر تشویق کند:
- در صورت مصرف الکل، آن را کاهش دهید.
- اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید.
- اگر سیگار می‌کشید، سیگار را ترک کنید.
جراحی
نقرس معمولا بدون جراحی قابل درمان است؛ اما این وضعیت پس از سال‌ها، می‌تواند به مفاصل آسیب برساند، تاندون‌ها را پاره کند و باعث ایجاد عفونت در پوست روی مفاصل شود. رسوبات سختی که توفی (tophi) نامیده می‌شوند، روی مفاصل و در قسمت‌های دیگر مانند گوش انباشته می‌شوند. این توده‌ها احتمالا دردناک و متورم باشند و به‌طور دائم به مفاصل آسیب بزنند. سه روش جراحی برای درمان توفی و کم‌کردن خطرات نقرس وجود دارد:
- جراحی برداشتن توفی؛
- جراحی فیوژن مفصل؛
- جراحی تعویض مفصل.
البته در کنار دارو و جراحی، درمان نقرس در طب سنتی با استفاده از گیاهان دارویی انجام میشود. در این روش از گیاهان دارویی مانند آویشن، زنجبیل، آلبالو، عرق گزنه، عرق خارخاسک و … برای برطرف شدن این بیماری استفاده می‌کنند.
رژیم غذایی نقرس
بهترین رژیم غذایی نقرس چیست؟ برخی از غذاها به‌طور طبیعی سرشار از پورین (purines) هستند که بدن آن‌ها را به اسید اوریک تجزیه می‌کند. اکثر افراد می‌توانند غذاهای با پورین بالا را مصرف کنند؛ اما اگر بدن فرد در آزادسازی اسید اوریک اضافی مشکل دارد، باید از مصرف غذاهای مضر برای نقرس خودداری کنید:
- گوشت قرمز
- غذاهای دریایی
- الکل
نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر و غذاهای حاوی قند فروکتوز، حتی اگر حاوی پورین نباشند، می‌توانند مشکل‌ساز باشند. احتمالا سوالاتی در ذهن شما ایجاد شود که چه غذایی برای نقرس خوبه یا به طور کلی برای نقرس چی خوبه؟ یا داروی گیاهی برای نقرس چیست؟ برخی از غذاها به کاهش سطح اسید اوریک در بدن کمک می‌کنند و در صورت ابتلا به این بیماری گزینه‌های خوبی هستند. غذاها و نوشیدنی‌های زیر برای این عارضه پیشنهاد میشود:
- گیلاس ترش
- منیزیم
- زنجبیل
- سرکه سیب رقیق‌شده
- کرفس
- چای گزنه
- دانه‌های خار مریم
علاوه‌بر موارد بالا، نباید گردو را فراموش کرد؛ چراکه گردو برای نقرس خوب است و می‌تواند در کنترل این بیماری نقش مهمی داشته باشد. همچنین مصرف میوه را جدی بگیرید تا روند درمان نقرس با ميوه سریع‌تر انجام شود. اکثر میوه‌ها برای این بیماری مفید هستند.
آیا بیماری نقرس خطرناک است؟
اکثر افراد مبتلا به نقرس در نهایت ترکیبی از درمان‌ها و تغییرات سبک زندگی را برای مدیریت علائم خود و کاهش تعداد دفعات حملات بیماری پیدا می‌کنند. این عارضه قابل درمان است؛ افرادی که سطح اسید اوریک خونشان کمتر از 6 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است، بسیار کمتر دچار حملات این بیماری می‌شوند. اگر درمان فوری نقرس انجام نشود، می‌تواند منجر به آسیب دائمی مفصل شود. تجمع اسید اوریک در مفاصل و بافت، توفی نامیده میشود. برخی از افراد مبتلا به این بیماری احتمالا به سایر مشکلات سلامتی نیز مبتلا شوند، از جمله:
- آرتریت شدید و تغییر در شکل مفصل (بدشکلی مفصل)
- سنگ کلیه
- بیماری قلبی
فوق تخصصان روماتولوژی در دکترنکست
جمع بندی
نقرس چیست؟ نقرس شکل رایج آرتریت است که مفاصل را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به درد شدید، تورم و سفتی شود. این بیماری زمانی که اسید اوریک بیش‌ازحد در خون فرد وجود دارد، اتفاق می‌افتد. اگر بدن مقدار اسید اوریک زیادی تولید کند و کلیه‌ها نتوانند این ماده را به اندازه کافی دفع کنند، فرد به هیپراوریسمی دچار میشود. پزشک معمولا داروهای تجویزی را برای درمان بیماری تجویز می‌کند. تجویز پزشک می‌تواند شامل داروهایی برای کاهش التهاب در مفاصل آسیب دیده یا داروهایی برای کمک به تنظیم سطح اسید اوریک باشد. افراد می‌توانند با پرهیز از غذاهای حاوی پورین بالا که بدن آن‌ها را به اسید اوریک تبدیل می‌کند و همچنین اجتناب از مصرف الکل، خطر ابتلا به نقرس را کاهش دهند.
