شاید خطری که امروزه کمتر به آن توجه می‌کنیم تعطیلی طولانی‌مدت مدارس باشد. در این مقاله دکترنکست قصد داریم در مورد عواملی که در بازگشایی مدارس باید به آن توجه شود، صحبت کنیم.
یونیسف در مورد تعطیلی طولانی‌مدت مدارس هشدار داده و از عواقب آن به عنوان یک فاجعه نسلی یاد کرده است. زیان‌هایی که کودکان و نوجوانان از نرفتن به مدرسه متحمل می‌شوند ممکن است هرگز جبران نشوند.
تصمیم‌گیری برای بازگشایی مدارس باید بر اساس علم ویروس‌شناسی و همه‌گیری شناسی انجام شود. شواهد تا به امروز نشان داده است که کودکان در مقایسه با بزرگسالان نسبت به ویروس کرونا کمتر آسیب‌پذیر هستند. همچنین به نظر می‌رسد که کودکان نقش کمتری در انتقال بیماری ایفا می‌کنند. با این تفاسیر بازگشایی مدارس با حفظ فاصله اجتماعی و با مدیریت دقیق در کشورهایی که تا حدودی توانسته‌اند این بیماری را کنترل کنند، امکان‌پذیر است. اما آیا با شرایط کشور ما این کار منطقی است؟
تعطیلی مدارس چه معایبی دارد؟
نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که تعطیلی مدارس نابرابری‌های موجود در کشورهای در حال توسعه را تشدید خواهد کرد. همانطور که می‌دانیم دسترسی به اینترنت و موبایل در خانواده‌های روستایی کار آسانی نیست. از طرفی آموزش از راه دور مشکلات خاص خود را دارد.
در یک تحقیق مشخص شد که تعطیلی طولانی (مثلاً 7 هفته‌ای) مضراتی دارد که به اندازه فواید یک سال تحصیلی در برنامه آموزشی کودک است.
همچنین تعطیلی مدارس ممکن است کودکان را بیشتر در معرض خشونت یا سوءاستفاده قرار دهد. اگرچه هنوز اطلاعات قابل اعتمادی در این مورد وجود ندارد اما گزارش‌ها نشان می‌دهد نرخ خشونت علیه کودکان در این دوران افزایش پیدا کرده است.
بازگشایی مدارس و چالش‌های آن
اگر عبور از موج بیماری را به عنوان معیاری برای بازگشایی مدارس در نظر بگیریم، بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله ایران همچنان فاصله زیادی با آن دارند.
بازگشایی مدارس در کشوری مثل ایران در مقایسه با اروپا چالش‌های بیشتر خواهد داشت. در ایران به دلیل تعداد بالای دانش‌آموزان در هر کلاس رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی کار مشکلی است. همچنین در کشور ما به دلیل محدود بودن ظرفیت تست کرونا خطر بازگشایی مدارس بیشتر است. تصور کنید یک خوشه عفونت در یک مدرسه ایجاد شود، به دلیل محدودیت در تعداد آزمایشات و عدم شناسایی به موقع، شیوع عفونت بسیار گسترده خواهد بود.
با توجه به شرایط موجود شاید تعطیلی مدارس منطقی باشد. اما چرا این مسئله تا به این حد مهم است؟ چرا باید برای بازگشایی زودتر مدارس تلاش کنیم؟
پاسخ به این سوال اثرات منفی است که بسته بودن طولانی‌مدت مدارس بر روی یادگیری، سلامت ذهنی و جسمانی کودک دارد. علاوه بر این، مشکلات کاهش درآمد و بیکاری بسیاری از بزرگسالان هم وجود دارد.
با بررسی سود و زیانی که بازگشایی مدارس در ایران دارد، به نظر می‌رسد در حال حاضر تعطیلی تصمیم منطقی باشد.
چه راهکارهایی وجود دارد؟
اکنون که در موج پنجم بیماری کرونا هستیم، بهترین راهکار تلاش برای کاهش شیوع بیماری و افزایش سرعت واکسیناسیون است. از سوی دیگر ایجاد زیرساخت‌های مناسب جهت افزایش کیفیت آموزش از راه دور، گسترش دسترسی به اینترنت و برنامه‌های مدون برای بهبود و حفظ سلامت روان کودکان می‌تواند پیامدهای منفی تعطیلی مدارس را به حداقل برساند.
