لوپرامید، دارویی است که به طور گسترده برای درمان اسهال استفاده میشود و سال‌هاست که در بسیاری از کابینت‌های دارویی وجود دارد. این مقاله به جوانب مختلف لوپرامید، از جمله کاربردها، اثرات ناخواسته، تداخلات و روش نگهداری این دارو خواهد پرداخت. در ادامه همراه ما باشید.
اشکال دارویی و نام‌های تجاری لوپرامید
داروی Loperamide در بازار دارویی ایران با اشکال زیر در دسترس است:
- قرص لوپرامید ۲ میلی‌گرم
- شربت لوپرامید ۱ میلی‌گرم در ۵ میلی‌لیتر
نام‌های تجاری لوپرامید در بازار دارویی ایران:
- آمیلوپرا
- لومیدکس
- ویالوپرا
کاربردهای لوپرامید
لوپرامید در اصل برای کنترل و کاهش علائم اسهال حاد و بیماری اسهال مزمن استفاده میشود. این دارو با کاهش سرعت حرکات روده، به روده‌ها اجازه می‌دهد زمان بیشتری برای جذب مایع و تولید مدفوع جامد داشته باشند. همچنین لوپرامید برای کسانی استفاده میشود که ایلئوستومی انجام داده‌اند؛ روشی که در آن لوله‌ای در دیوار شکم ایجاد می‌کنند تا مدفوع از آن قسمت دفع شود. قرص لوپرامید برای حالت تهوع نیز ممکن است استفاده شود. اما برای رفع تهوع بهتر است از درمان خانگی حالت تهوع یا قرص‌های ضد تهوع استفاده کنید. اگر معده درد دارید نیز بهتر است قرص‌های مربوط به معده را زیر نظر پزشک مصرف کنید. در مواردی مثل درمان کولیت روده شاید لازم باشد به مدت طولانی‌تری از لوپرامید استفاده کنید که باید زیر نظر پزشک باشد.
نحوه مصرف لوپرامید
لوپرامید معمولاً به صورت خوراکی طبق دستور پزشک مصرف میشود. نحوه مصرف قرص لوپرامید ۲ در بزرگسالان به این صورت است که ابتدا باید دو عدد قرص لوپرامید ۲ را با هم استفاده کنید. سپس بعد از هر اسهال می‌توانید یک قرص دیگر مصرف کنید. میزان مصرف لوپرامید برای یک فرد بزرگسال در روز نباید بیشتر از ۱۶ میلی گرم (۸ قرص ۲ میلی گرمی) باشد. دوز این دارو بر اساس وضعیت شما و پاسخ به درمان تعیین میشود. در کودکان، تعیین دوز بر اساس وزن صورت می‌گیرد و معمول از شربت لوپرامید استفاده میشود. مهم است که دوز خود را بدون مشورت با پزشک افزایش ندهید، آن را بیشتر از حد معمول مصرف نکنید و یا برای مدت بیشتری از دستور پزشک استفاده نکنید.
لوپرامید در کودکان
لوپرامید برای اسهال کودک زیر 2 سال توصیه نمی‌شود. ایمنی و اثربخشی لوپرامید در این گروه سنی به خوبی تثبیت نشده است. شربت لوپرامید برای کودکان بزرگتر ممکن است تحت راهنمایی یک پزشک استفاده شود، اما دوز آن باید بر اساس وزن و سن کودک به دقت تعیین گردد.
مهم است که در استفاده از لوپرامید برای کودکان، دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های مصرف توصیه شده را رعایت کنید. همیشه قبل از دادن لوپرامید به کودک با یک متخصص مشورت کنید تا استفاده مناسب را تضمین کرده و خطر اثرات ناخواسته را کاهش دهید.
عوارض جانبی لوپرامید
اگرچه لوپرامید به طور کلی برای استفاده ایمن است، اما ممکن است برای برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کند. عوارض جانبی شایع لوپرامید شامل موارد زیر است:
- یبوست
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- تهوع
عوارض جانبی کمتر اما جدی‌تر می‌تواند شامل یبوست شدید، درد شکمی یا احساس پر بودن ناخوشایند شکم و خستگی یا ضعف غیرطبیعی باشد. در موارد نادر، لوپرامید می‌تواند مشکلات جدی قلبی ایجاد کند، به خصوص زمانی که در دوزهای بالاتر از معمول یا در ترکیب با سایر داروها استفاده میشود. بنابراین لازم است این دارو را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. اگر دچار هر یک از این عوارض شدید نیز با پزشک یا داروساز تماس بگیرید.
تداخلات لوپرامید با سایر داروها
لوپرامید ممکن است با چندین داروی دیگر تداخل داشته باشد که می‌تواند بر روی عملکرد آن تاثیر داشته یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. برخی از داروهایی که ممکن است با لوپرامید تداخل داشته باشند شامل ریتوناویر، ساکویناویر و برخی از داروهای ضد آریتمی هستند. مهم است که به پزشک خود در مورد تمام داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید، از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نیاز به نسخه و محصولات گیاهی اطلاع دهید.
تفاوت لوپرامید با دیفنوکسیلات
هر دو داروهای لوپرامید و دیفنوکسیلات برای درمان اسهال استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. دیفنوکسیلات یک ماده کنترل شده است و فقط با نسخه پزشک در دسترس است، در حالی که لوپرامید بدون نیاز به نسخه در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد.
دیفنوکسیلات با کاهش حرکات روده‌ها مانند لوپرامید عمل می‌کند، اما موادی که داخل دیفنوکسیلات به کار رفته می‌تواند باعث بروز وابستگی شود. بنابراین نباید دیفنوکسیلات را به مدت طولانی مصرف کنید. علاوه بر این، لوپرامید اثری اختصاصی‌تر و سریع‌تر داشته و عوارض جانبی کمتری از آن گزارش شده است. به طور کلی حداکثر زمان استفاده از داروهای ضد اسهال دو روز است. اگر اسهال پس از دو روز بهبود پیدا نکرد باید به پزشک مراجعه کنید.
پزشکان بیماری‌های عمومی در دکترنکست
موارد منع مصرف لوپرامید
لوپرامید به طور کلی در صورت استفاده صحیح برای اکثر افراد ایمن تلقی میشود. با این حال، در برخی موارد استفاده از آن منع شده است. آگاهی از این موارد منع، برای استفاده ایمن و موثر از لوپرامید بسیار مهم است. این منع مصرف‌ها شامل موارد زیر است:
- حساسیت یا آلرژی: افرادی که حساسیت شناخته شده به لوپرامید یا هر یک از مواد موجود در آن دارند، نباید از این دارو استفاده کنند. واکنش‌های آلرژیک می‌تواند منجر به آسیب‌های کمتر مانند آب‌ریزش پوست تا واکنش آلرژیک شدید و خطرناکی مانند آنافیلاکسی شود.
- دیسانتری حاد (اسهال خونی): استفاده از لوپرامید برای درمان دیسانتری حاد که با اسهال خونی و تب بالا همراه است، توصیه نمی‌شود. در این حالت، شناسایی علت اساسی و دریافت درمان پزشکی مناسب بسیار مهم است.
- انتروکولیت باکتریایی: استفاده از لوپرامید در موارد انتروکولیت باکتریایی (نوعی التهاب دستگاه گوارش) منع شده است، زیرا می‌تواند باعث تاخیر در تخلیه باکتری‌ها از دستگاه گوارش شود. این اتفاق ممکن است عفونت را بدتر کرده و به عوارض منجر شود.
- کولیت شبه‌غشایی: استفاده از لوپرامید در افراد مبتلا به کولیت شبه‌غشایی، یک التهاب شدید روده که معمولاً به وسیله باکتری کلستریدیوم دیفیسیل ایجاد میشود، منع شده است. لوپرامید می‌تواند تخلیه باکتری‌ها را مختل و وضعیت را بدتر کند.
نکات مهم قبل از مصرف لوپرامید
قبل از مصرف لوپرامید حتما موارد زیر را به پزشک خود اطلاع دهید:
- اگر مبتلا به اسهال خونی، یبوست مزمن یا کولیت هستید.
- اگر تا به حال دچار مشکلات قلبی شده‌اید و سابقه اختلال در نوار قلبی دارید.
- اگر سطح خونی پتاسیم یا منیزیم شما پایین است.
- اگر در دوران شیردهی هستید در طول مصرف این دارو از شیر دادن خودداری کنید.
به‌علت عارضه خواب‌آوری، بعد از مصرف دارو از انجام کارهایی که نیاز به دقت و هوشیاری دارند مثل رانندگی، خودداری کنید.
اسهال شدید می‌تواند منجر به اختلال الکترولیت‌ها و مشکلات کم آبی در افراد شود. لازم است تا در مورد علائم این اختلال آگاهی داشته باشید تا در صورت بروز به پزشک خود اطلاع دهید.
جمع بندی
به طور خلاصه، لوپرامید یک داروی مفید برای کنترل اسهال است، اما مانند سایر داروها، باید با مسئولیت و تحت نظارت یک پزشک استفاده شود. لوپرامید را نباید به کودکان زیر ۲ سال بدهید و در بزرگسالان نیز این دارو نباید بیشتر از ۱۶ میلی گرم در روز مصرف شود. اگر سوال یا نگرانی در خصوص مصرف لوپرامید دارید می‌توانید با متخصص گوارش آنلاین مشورت کنید.
