در افراد دچار ورم معده درد، ناراحتی شکم، سیری زودرس، احساس پری و نفخ معده، از جمله تظاهراتی است که به صورت گهگاهی در معده خود احساس می‌کنند. پوشش معده در برابر اسید معده مقاوم است؛ بنابراین در بیشتر موارد اسید به آن آسیبی نمی‌رساند اما به دنبال عواملی ملتهب و تحریک می‌شود. ورم معده در واقع به آسیب‌پذیر شدن پوشش داخلی معده اشاره دارد. باید توجه داشت ورم معده با زخم معده متفاوت است. زخم معده به تخریب پوشش داخلی معده اشاره دارد و علائم زخم معده به مراتب شدیدتر از ورم معده است. در صورت نیاز می‌توانید به مقاله همه چیز درباره زخم معده رجوع کنید.
دلایل ایجاد ورم معده
ورم معده ممکن است به دلایل زیادی ایجاد شود. این وضعیت می‌تواند ناشی از رژیم غذایی و سبک زندگی نامناسب باشد. از جمله عوامل دخیل در ایجاد علائم ورم معده عبارتند از:
- نوشیدن بیش از حد الکل
- رژیم غذایی نامناسب که می‌توند علت ورم معده بعد از غذا باشد
- سیگار کشیدن
- استرس شدید که می‌تواند ناشی از مشکلات سلامتی جسمی (مانند بیماری شدید) و روحی باشد
- استفاده طولانی مدت از آسپرین و داروهای ضد درد و تب بدون نسخه. همچنین مصرف بلندمدت قرص متفورمین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ می‌تواند با مشکلات گوارشی ورم معده همراه باشد
- عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها و ویروس‌ها
- جراحی‌های وسیع
برخی از بیماری‌ها نیز می‌توانند باعث بروز علائم ورم معده شوند، از جمله:
- اختلالات خودایمنی
- بازگشت مزمن صفرا: زمانی است که صفرا به معده و مری باز می‌گردد. صفرا مایعی است که به هضم غذا کمک می‌کند.
علائم ورم معده
علائم ورم معده در هر فرد ممکن است متفاوت باشد. شایع‌ترین علائم آن عبارتند از:
- ناراحتی یا درد معده
- آروغ زدن و سکسکه
- احساس نفخ معده
- تهوع و استفراغ
- احساس پری یا سوزش در معده
- بی‌اشتهایی
- ترش کردن و بازگشت محتویات معده
- اسیدی بودن شدید معده
- احساس تلخی در دهان
علائم ورم معده و اضطراب
تحقیقات زیادی نشان می‌دهد علائم ورم معده می‌تواند به دنبال اضطراب و فشار روانی نیز رخ دهد. تظاهرات این وضعیت می‌تواند به صورت احساس درد یا فشار در معده باشد. پیگیری سلامت روان و تعدیل استرس می‌تواند به مدیریت این شرایط و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
علائم ورم معده و مشکلات غیر مرتبط با آن
علائم ورم معده ممکن است شبیه سایر مشکلات سلامتی باشد. به صورت کلی هر دردی که از ناحیه فک تا ناف احساس شود می‌تواند منشا قلبی داشته باشد. برای مثال اگر ورم معده و تنگی نفس همزمان مشاهده شود، مراجعه به پزشک در راستای رد علل قلبی توصیه می‌شود. بنابراین در صورت تجربه یک درد غیرطبیعی و خلاف عادت همیشه برای تشخیص به پزشک خود مراجعه کنید.
مدیریت و درمان علائم ورم معده
درمان علائم ورم معده عمدتا به علائم، سن و سلامت عمومی فرد بستگی دارد. همچنین شدت این مشکل در انتخاب روش درمان آن مهم است. پزشک در بیشتر موارد به شما داروهای ضد اسید برای کاهش اسید معده توصیه می‌کند. این امر به کاهش علائم ورم معده و ترمیم پوشش داخلی آن کمک می‌کند. درمان ورم معده اگر ناشی از یک بیماری یا عفونت باشد، علت زمینه‌ای آن باید درمان شود.
رژیم غذایی برای مدیریت علائم ورم معده
برای التهاب معده چه بخوریم و چه نخوریم؟ مدیریت علائم ورم معده بیش از هر چیز، به رعایت نکات مرتبط با رژیم غذایی و سبک زندگی سالم بستگی دارد. در افراد مبتلا به ورم معده، رعایت نکاتی در انتخاب مواد غذایی مصرفی توصیه می‌شود. از جمله:
- انتخاب کربوهیدرات‌هایی با شاخص قندخونی پایین مانند غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات
- مصرف مواد غذایی فیبردار مانند عدس و سایر حبوبات
- مصرف مواد غذایی غیر اسیدی
- محدود کردن مصرف چربی‌های اشباع شده و مصرف چربی‌های سالم‌تر مانند امگا ۳ در ماهی و مغزیجات
- مصرف نوشیدنی‌های بدون گاز و بدون کافئین
همچنین در ورم معده اجتناب از موارد زیر توصیه می‌شود:
- غذاهای اسیدی مانند گوجه فرنگی و برخی میوه‌ها
- الکل
- نوشیدنی‌های گازدار
- قهوه
- غذاهای چرب و فرآوری‌شده
- غذاهای سرخ شده
- آب میوه‌ها
- غذاهای ترش
- غذاهای ادویه دار
- چای
در مطلب درمان زخم معده با صبحانه از مجله سلامت دکترنکست بیشتر در مورد رژیم غذایی مناسب مشکلات معده صحبت کرده‌ایم که در صورت تمایل می‌توانید آن را مطالعه کنید.
عوارض ناشی از تداوم علائم ورم معده
ورم معده مزمن به پوشش معده آسیب می‌رساند. این وضعیت می‌تواند خطر ابتلا به سایر مشکلات سلامتی را افزایش دهد، از جمله:
- بیماری زخم معده که باعث ایجاد زخم‌های دردناک در دستگاه گوارش می‌شود.
- پولیپ معده که توده‌های کوچکی از سلول‌ها هستند که در لایه داخلی معده تشکیل می‌شوند.
- تومورهای معده که احتمال دارد خوش‌خیم یا بدخیم باشند.
- ابتلا به گاستریت آتروفیک که در آن سلول‌های پوششی معده که شیره گوارشی را می سازند، از بین می‌رود. این امر خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهد. همچنین گاستریت آتروفیک می‌تواند باعث کاهش سطح برخی ویتامین‌ها در خون شود.
پیشگیری از علائم ورم معده
خطر ابتلا به ورم معده و مشکلات پیرامون آن با رعایت نکات زیر کاهش می‌یابد:
- داشتن عادات بهداشتی خوب به ویژه شستن دست‌ها: با توجه به اینکه باکتری هلیکوباکتر پیلوری در ایجاد ورم معده دخیل است شستن دست‌ها و پایبندی به نکات بهداشتی می‌تواند از عفونت با این باکتری جلوگیری کند.
- اجتناب از خوردن یا نوشیدن مواد غذایی که می‌تواند مخاط معده را تحریک کند. این مواد شامل الکل، کافئین و غذاهای تند است.
- عدم مصرف بیش‌از حد داروهای ضد درد و تب بدون نسخه.
علائم ورم معده و تماس با پزشک
علائم ورم معده به خوبی با رعایت نکاتی که گفته شد مدیریت می‌شود. اما اگر علائم تشدید شد یا علامت جدیدی مانند استفراغ خونی، خون در مدفوع یا مدفوع سیاه و قیری‌مانند را تجربه کردید، فوراً با پزشک تماس بگیرید. همچنین اگر ورم معده را به عنوان عارضه دارویی که در حال مصرف آن هستید مشاهده می‌کنید، از پزشک یا داروساز خود در این باره سوال کنید.
جمع‌بندی
علائم ورم معده به معنای تحریک و التهاب پوشش داخلی معده است. در حالت طبیعی سلول‌های تشکیل دهنده پوشش داخلی معده نسبت به اسید معده مقاوم هستند. اما تحت شرایطی ممکن است پوشش داخلی معده ملتهب شود. بروز علائم ورم معده می‌تواند ناشی از مصرف زیاد الکل، برخی داروها یا مصرف سیگار باشد. برخی از بیماری‌ها و سایر مشکلات سلامتی نیز می‌توانند باعث ورم معده شوند. علائم ورم معده ممکن است شامل درد و احساس ناراحتی در معده، آروغ زدن، حالت تهوع، استفراغ، نفخ معده و احساس سیری باشد. برای مدیریت این علائم در بیشتر موارد پزشک داروهای ضد اسید برای کاهش اسید معده تجویز می‌کند. برای مدیریت این علائم، رعایت نکات مرتبط با رژیم غذایی و سبک زندگی مهم است. اجتناب از غذاها یا نوشیدنی‌هایی که پوشش معده را تحریک می‌کنند، توصیه می‌شود. اگر این وضعیت تشدید شد و با تظاهراتی از قبیل استفراغ خونی، مدفوع خونی یا سیاه همراه بود، تماس فوری با پزشک ضروری است. در صورت نیاز، دریافت ویزیت متخصص گوارش آنلاین می‌تواند کمک‌کننده باشد.
منبع:
