علت بی حالی و خواب آلودگی در زنان چیست؟ چرا بی‌انرژی هستیم و به صورت مداوم احساس خواب آلودگی می‌کنیم؟ علت خستگی و خواب آلودگی در زنان متفاوت است. خواب آلودگی از شکایات رایج در میان زنان در رده‌های سنی مختلف است که بر فعالیت‌های روزانه و کیفیت کلی زندگی آنها تأثیر می‌گذارد. این علائم می‌توانند گذرا یا مزمن باشند و درک منشأ برای مدیریت موثر آنها بسیار مهم است. بنابراین برای درمان خواب آلودگی در زنان باید ابتدا علت آن را شناسایی کنیم. در ادامه به تشریح علل ایجاد کننده خستگی در زنان می‌پردازیم.
خواب آلودگی در زنان: تاثیرات هورمونی
چرخه قاعدگی
علت خواب آلودگی در زمان پریودی چیست؟ چرخه قاعدگی عمدتاً از طریق نوسانات هورمون‌های استروژن و پروژسترون بر روی تعادل کلی هورمون‌ها در زنان تأثیر می‌گذارد. این هورمون‌ها تاثیر مستقیمی بر چرخه خواب و بیداری دارند. به عنوان مثال، پروژسترون، که در مرحله پس از تخمک‌گذاری افزایش می‌یابد، دارای اثر خواب‌آوری است، در حالی که کاهش استروژن و پروژسترون درست قبل از قاعدگی می‌تواند خواب را مختل کرده و به خستگی و کسالت بینجامد.
بارداری
علت خواب آلودگی در زنان باردار چیست؟ بارداری تغییرات هورمونی شدیدی را ایجاد می‌کند که می‌تواند بر الگوهای خواب تأثیر بگذارد. افزایش سطح پروژسترون باعث خواب‌آلودگی می‌شود، در حالی که ناراحتی فیزیکی و اضطراب در مورد زایمان می‌تواند به اختلالات خواب منجر شود. شرایط رایجی مانند دیابت بارداری و پره اکلامپسی نیز به دلیل علائم فیزیکی و استرس، خواب را مختل می‌کنند. برای دریافت نوبت پزشک متخصص زنان، زایمان و نازایی کلیک کنید.
یائسگی
در دوران یائسگی، کاهش سطح استروژن با اختلالات خواب مختلف مرتبط است. استروژن با تأثیر بر تولید ملاتونین و کورتیزول به تنظیم چرخه خواب و حفظ کیفیت خواب کمک می‌کند. کاهش آن می‌تواند منجر به بیداری‌های مکرر و دوره‌های خواب سبک‌تر شود.
خستگی و خواب آلودگی در زنان: عوامل روانشناختی
عوامل متعدد مرتبط با سلامت روان زیادی می‌تواند در خستگی و خواب آلودگی در زنان نقش داشته باشد. از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استرس و اضطراب
استرس و اضطراب مزمن می‌تواند منجر به افزایش تولید کورتیزول شود. کورتیزول هورمونی است که اگر در شب بالا برود، می‌تواند ساختار خواب را مختل کند. این اختلال اغلب منجر به منقطع شدن خواب و کاهش اثر ترمیمی و انرژی‌بخشی آن شده و به خستگی و خواب آلودگی زنان در طول روز می‌انجامد. اگر در مدیریت اضطراب خود دچار مشکل شده‌اید، میتوانید از یک روان‌شناس یا روانپزشک کمک بگیرید.
افسردگی
افسردگی و خلق پایین در زنان با مشکلات خواب متعددی از جمله بی‌خوابی و پرخوابی مرتبط است. رابطه بین افسردگی و خواب دو جانبه است. خواب ضعیف می‌تواند استرس و علائم افسردگی را افزایش دهد، در حالی که افسردگی می‌تواند منجر به بدتر شدن بیشتر کیفیت خواب شده و یک چرخه معیوب ایجاد کند که شکستن آن بدون مداخله دشوار است. اگر احساس خلق پایین و افسردگی میکنید، مشورت با یک روان‌شناس یا روانپزشک می‌تواند برای شما کمک کننده باشد.
خواب آلودگی در زنان: علل پزشکی
اختلالات خواب
چندین اختلال خواب به طور نامتناسبی بر زنان، بیشتر تأثیر می‌گذارد:
- بی‌خوابی: در زنان شایع‌تر از مردان است که احتمالاً به دلیل نوسانات هورمونی و بالاتر بودن میزان اختلالات خلقی است.
- آپنه انسدادی خواب (OSA): آپنه انسدادی وضعیتی است که در آن فرد در طول خواب، دوره‌های مکرر قطع تنفس و به دنبال آن بیداری را تجربه می‌کند. این اختلال بر کیفیت خواب تاثیر به‌سزایی دارد. آپنه انسدادی اغلب در زنان کمتر تشخیص داده می‌شود و علائم ممکن است خروپف در خواب و به مقدار شایع‌تری، خستگی و بی‌خوابی باشد.
- سندرم پای بیقرار (RLS): سندرم پاهای بیقرار وضعیتی است که باعث میل بسیار شدید برای حرکت دادن پاها می‌شود. تمایل به حرکت معمولاً به دلیل احساس ناراحتی در پاها ایجاد می‌شود. این حس معمولاً در عصر یا شب هنگام نشستن یا دراز کشیدن رخ می‌دهد. این بیماری در زنان به خصوص در دوران بارداری و شرایط کمبود آهن شایع‌تر است.
- سندرم خستگی مزمن (CFS): سندرم خستگی مزمن یک بیماری طولانی‌مدت با طیف وسیعی از علائم است. شایع‌ترین علامت آن خستگی مفرط است. این اختلال به طور قابل توجهی در زنان شایع‌تر است. دلایل این امر به طور کامل شناخته نشده است، اما ممکن است شامل تعاملات بین تغییرات هورمونی، عملکرد سیستم ایمنی و پاسخ‌های اضطرابی بدن باشد. این اختلال معمولا زنان در دهه ۲۰ تا ۴۰ زندگی را درگیر می‌کند.
کم خونی
کم خونی فقر آهن به ویژه در زنان، به دلیل از دست دادن خون قاعدگی و افزایش نیاز به آهن در دوران بارداری شایع است. علائم کم خونی فقر آهن شامل خستگی، ضعف و خواب آلودگی است.
مشکلات تیروئید
اختلالات تیروئید، با اختلالات مربوط به خواب و کمبود انرژی مرتبط است. اختلالات تیروئید به ویژه کم‌کاری تیروئید، در زنان شایع‌تر است. علائم اختلالات تیروئید شامل خستگی، افسردگی، افزایش وزن و خواب آلودگی است.
برای خواب آلودگی و انرژی کم، بررسی چندین ماده مغذی کلیدی، نقش آنها در بدن و علائم ناشی از کمبود آنها مهم است. هر کمبودی به روش‌های متفاوتی بر سطوح انرژی و سلامت کلی بدن تأثیر می‌گذارد. در اینجا یک بحث مفصل در مورد هر کمبود عمده تغذیهای که ممکن است باعث خواب آلودگی و انرژی کم در افراد، به ویژه زنان شود، ارائه شده است.
مشکلات و کمبودهای تغذیهای
کمبود آهن
نقش آهن در بدن: آهن برای تولید هموگلوبین، پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز که وظیفه انتقال اکسیژن در سراسر بدن را بر عهده دارد، حیاتی است. اکسیژن برای تولید انرژی در سطح سلولی در میتوکندری ضروری است. شایع‌ترین علائم کمبود آهن عبارتند از:
- خستگی و بی‌حالی عمومی و خواب آلودگی در زنان
- سرگیجه
- رنگ پریدگی
- تنگی‌نفس
- تپش قلب
- کمبود مزمن آهن بدون دریافت آهن کافی می‌تواند منجر به کاهش انتقال اکسیژن و در نتیجه خستگی مداوم و کاهش ظرفیت فیزیکی شود
کمبود ویتامین D
نقش ویتامین D در بدن: ویتامین D نه تنها برای سلامت استخوان ضروری است، بلکه در عملکرد سلولی و متابولیسم نیز نقش حیاتی دارد. این ویتامین به جذب کلسیم کمک کرده و عملکرد سیستم ایمنی را پشتیبانی می‌کند.
علائم کمبود ویتامین D:
- خستگی و ضعف عمومی
- درد استخوان و ضعف عضلانی
- تغییرات خلقی از جمله افسردگی که می‌تواند احساس خستگی را تشدید کند
ویتامین D در پاسخ به نور خورشید در پوست ساخته می‌شود. بنابراین، افرادی که در مناطقی با نور خورشید محدود هستند یا افرادی که زمان زیادی را در داخل خانه می‌گذرانند در معرض خطر بیشتری برای کمبود این ویتامین قرار دارند و باید مکملهای ویتامین D را مصرف کنند.
کمبود ویتامین B12
نقش ویتامین B12 در بدن: ویتامین B12 برای تشکیل گلبول‌های قرمز خون، عملکرد مغز و سنتز DNA حیاتی است. این ویتامین به ویژه در مسیرهای متابولیک که انرژی را از چربی‌ها و پروتئین‌ها آزاد می‌کند، مهم است.
علائم کمبود ویتامین B12:
- خستگی، ضعف و خواب آلودگی
- سرگیجه و سبکی سر
- بی‌حسی یا گزگز در دست‌ها و پاها
- اشکال در راه رفتن و از دست دادن حافظه
کمبود ویتامین B12 در گیاهخواران و وگن‌ها رایج است زیرا منابع غذایی قابل توجهی از B12 عمدتاً حیوانی هستند. این کمبود همچنین می‌تواند در افراد مبتلا به شرایط سوء جذب مانند بیماری کرون یا بیماری سلیاک رخ دهد.
کمبود فولات (ویتامین B9)
فولات برای سنتز و ترمیم DNA و تولید گلبول‌های قرمز و سفید بسیار مهم است. مانند B12 در متابولیسم هموسیستئین نقش دارد که برای سلامت قلب مهم است.
علائم کمبود فولات:
- خستگی و خواب آلودگی مفرط
- زخم‌های دهان
- تغییر در رنگدانه مو، پوست یا ناخن
- افزایش سطح هموسیستئین که یک عامل خطر مستقل برای بیماری‌های قلبی‌عروقی است
- زنان در سنین باروری برای بارداری به فولات کافی نیاز دارند، زیرا کمبود فولات می‌تواند منجر به نقص رشد در جنین شود.
کمبود منیزیم
نقش منیزیم در بدن: منیزیم یک عامل مهم در بیش از ۳۰۰ سیستم آنزیمی است که واکنش‌های بیوشیمیایی مختلف را در بدن تنظیم می‌کند، از جمله سنتز پروتئین، عملکرد عضلات و اعصاب، کنترل گلوکز خون و تنظیم فشار خون.
علائم کمبود منیزیم:
- ضعف و گرفتگی عضلات
- اختلالات روانی مانند بی‌تفاوتی که می‌تواند به هذیان و کما تبدیل شود
- خستگی، خواب آلودگی و ضعف عضلانی
- ضربان قلب نامنظم
خطر کمبود منیزیم با بیماری‌های مختلفی که جذب مواد معدنی در روده را کاهش می‌دهد، مانند بیماری‌های گوارشی، یا با استفاده از برخی داروها افزایش می‌یابد.
برای دریافت نوبت کارشناس تغذیه کلیک کنید.
خواب آلودگی در زنان: فعالیت بدنی
فعالیت بدنی منظم در بهبود خواب و کاهش علائم خستگی بسیار موثر است. اگر چه فعالیت بدنی به عنوان راهکاری برای رفع خواب آلودگی شناخته می‌شود، ورزش بیش‌ازحد یا تمرینات با زمان‌بندی نامناسب نزدیک به زمان خواب می‌تواند تأثیر معکوس داشته باشد و الگوهای خواب را مختل کند.
خواب آلودگی در زنان در فصل بهار
چرا در فصل بهار به صورت فزاینده‌ای احساس خواب آلودگی می‌کنیم؟ حتما شما هم متوجه تشدید احساس کسالت و خواب آلودگی در این دوران شده‌اید. اما علت چیست؟ اگرچه علل این بی‌حالی بهاری هنوز به طور کامل مشخص نشده است، تعادل هورمونی ممکن است در این امر نقش داشته باشد. مقادیر بیشتر نور خورشید در بهار تولید هورمون تقویت کننده خلق و خوی سروتونین را در صبح فعال می‌کند، در حالی که در همان زمان ملاتونین که مسئول خواب است، همچنان بسیار فعال است. تعامل این دو هورمون به بدن استرس وارد کرده و منجر به خستگی می‌شود.
افزایش دما نیز بر دمای بدن و در نتیجه فشار خون تأثیر می‌گذارد. وقتی بدن گرم می‌شود، رگ‌های خونی گشاد شده و فشار خون پایین می‌آید. نتیجه این امر خستگی و خواب آلودگی در زنان است. رژیم‌های غذایی سنگین‌تر در زمستان نقش مهمی در سلامت جسمانی در بهار دارند. بسیاری از مردم در فصل زمستان میوه و سبزیجات تازه را به مقدار کمی مصرف می‌کنند، در نتیجه کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز محتمل است.
علت خواب آلودگی زنان بعد از رابطه
آیا رابطه جنسی شما را خسته می‌کند؟ یکی از ساده‌ترین دلایلی که ممکن است بعد از برقراری رابطه جنسی احساس خواب آلودگی کنید، احساس آرامش است. ارگاسم استرس و تنش را از بین می‌برد (در میان بسیاری از مزایای دیگر)، که باعث می‌شود خوابیدن راحت‌تر شود. در ادامه، چند عامل دیگر وجود که به خواب آلودگی بعد از رابطه جنسی کمک می‌کند اشاره می‌کنیم.
خستگی جسمانی
رابطه جنسی یک فعالیت بدنی است که مانند هر تمرین دیگری به انرژی نیاز دارد. این فرآیند فشار خون و جریان خون را افزایش می‌دهد و اندورفین را مانند کلاس ورزشی مورد علاقه شما آزاد می‌کند. این مصرف انرژی طبیعتا می‌تواند شما را خسته کند، به خصوص اگر از قبل کم انرژی بوده‌اید یا شرایط سلامتی زمینهای دارید.
انتشار مواد شیمیایی عصبی
فعالیت جنسی و ارگاسم باعث ترشح ترکیبی قوی از مواد شیمیایی عصبی در مغز می‌شود. هورمون‌هایی که در طول رابطه جنسی و بعد از ارگاسم ترشح می‌شوند شامل اکسی‌توسین، ملاتونین و سروتونین هستند. برای برخی، این ترکیب مواد شیمیایی می‌تواند حس آرامش‌بخشی را برای فرد ایجاد کرده و به خواب آلودگی منجر شود.
برای برخی دیگر از افراد، این تجربه برعکس است. اگر تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا مردان بعد از رابطه جنسی بیشتر به خواب می‌روند یا چرا زنان کمتر بعد از رابطه جنسی به خواب می‌روند، تنها نیستید. در حالی که این یافته هنوز هم می‌تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد، برخی از زنان ممکن است نسبت به اثر محرک معاشقه و ارگاسم حساس‌تر بوده، و پس از آن به جای احساس خواب آلودگی، احساس انرژی و نشاط داشته باشند.
پیوند عاطفی
برخی از افراد ممکن است در طول رابطه جنسی احساسات قابل توجهی را تجربه کنند. این ارتباط عاطفی سیگنال‌هایی را به بدن شما می‌فرستد که باعث ایجاد حس امنیت و آرامش شده و بعد از آن راحت‌تر به خواب می‌روید. به‌علاوه، تجربه احساسات شدید مانند عشق و آسیب‌پذیری در طول رابطه جنسی می‌تواند ذخایر انرژی شما را تخلیه کرده و باعث شود بعد از آن احساس نیاز بیشتری به خوابیدن داشته باشید.
جمع بندی
خستگی و خواب آلودگی در زنان مشکلی رایج است و می‌تواند زنان بسیاری را تحت تاثیر قرار دهد. این وضعیت می‌تواند بر فعالیت روزمره و عملکرد فرد تاثیر منفی گذاشته و از سطح انرژی او در طول روز بکاهد. خستگی و کسالت در طول روز می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. برای رفع کسالت و خستگی در زنان، مهم است که علل زمینهای عامل آن را بشناسیم. از جمله عوامل دخیل در احساس خستگی و خواب آلودگی عبارتند از مشکلات مرتبط با خواب، مشکلات پیرامون سلامت روان، اختلالات جسمی، ورزش و فعالیت بدنی، نوسانات هورمونی در دوره‌های مختلف زندگی زنان و کمبودهای تغذیهای. برای مدیریت این شرایط، باید علت آن را شناسایی کرده و برای مدیریت و دریافت درمان مناسب اقدام کرد.
منابع:
