محصولات آرایشی و بهداشتی در دوران بارداری

پوست در بارداری دچار چه تغییراتی می‌شود؟

تغییرات پوستی در دوران بارداری برای بسیاری از افراد اتفاق می‌افتد. از عوامل ایجاد این تغییرات می‌توان یه هورمون‌ها اشاره کرد. در حالی که برخی از خانم‌های خوش شانس ۹ ماه یک چهره زیبا و بی‌نقص را تجربه می‌کنند، برخی دیگر با حداقل یک مشکل جدید یا بدتر پوست در مقاطعی مواجه می‌شوند. رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• خشکی پوست
• تیرگی پوست (نام ملاسما یا کولاسما)
• آکنه

افرادی که از قبل به بیماری‌های پوستی همچون اگزما، پسوریازیس یا روزاسه مبتلا بوده‌اند، ممکن است تغییراتی در علائم خود (بهتر یا بدتر شدن) تجربه کنند. از آنجایی که تمامی بدن در بارداری درگیر می‌شود، مشکلات پوستی می‌توانند به نقاطی دیگر نیز سرایت کنند. احتمال بروز مشکلاتی همچون ترک‌های پوستی، رگ‌های عنکبوتی، رشد مو و حتی ریزش مو وجود دارد. دکترنکست در این مطلب به شرح عوارض انواع مواد آرایشی و بهداشتی در دوره بارداری می‌پرداخته و جایگزین‌های مناسب برای این محصولات را پیشنهاد می‌دهد.

از چه مواد آرایشی و بهداشتی باید پرهیز کنم؟

پیش از پرداختن به این موارد، باید به این نکته اشاره کنیم که یافته‌های مبتنی بر شواهد در رابطه با ایمنی برخی محصولات در بارداری، محدود هستند. زیرا انجام کارآزمایی‌های بالینی که ممکن است برای مادر و جنین خطرناک باشند، از نظر اخلاقی پذیرفته شده نیست. بنابراین سوالاتی در رابطه با اینکه کدام محصولات آرایشی و بهداشتی «واقعا» در بارداری ایمن هستند وجود دارد. بر این اساس، در این مقاله جانب احتیاط رعایت می‌گردد.

• رتینوئیدها

رتینوئیدها شامل ویتامین A، رتینوئیک اسید، رتینیل پالمیتات، رتینآلدهید، آداپالن، ترتینوئین، تازاروتن و ایزوترتینوئین هستند. ویتامین A، یک ویتامین بسیار مهم است که در داشتن پوست زیبا، ایمنی، باروری و سلامت چشم نقش مهمی ایفا می‌کند. زمانی که این ویتامین از طریق پوست مصرف یا جذب می‌شود، بدن آن را به رتینول تبدیل می‌کند. برخی محصولات ضد پیری پوست، از نوعی رتینول به نام رتینوئید استفاده می‌کنند. رتینوئید با تسریع لایه‌برداری سطح پوست و افزایش تولید کلاژن، باعث بهبود آکنه و کاهش چروک‌های سطحی می‌شود.

محصولاتی که حاوی مقادیر کمی از رتینوئید هستند، نیازی به داشتن نسخه ندارند. در حالی که داروهای نیازمند نسخه، همانند ترتینوئین و ایزوترتینوئین، حاوی مقادیر بسیار بالاتری از این ماده می‌باشند. مقدار رتینوئیدی که از راه پوست جذب می‌شود زیاد نیست. اما نقایص مادرزادی با دوزهای بالا در ارتباط است. بنابراین، پیشنهاد می‌شود از مصرف تمام رتینوئیدها در دوران بارداری اجتناب شود.

• دوز بالای سالیسیلیک اسید

از سالیسیلیک اسید به دلیل اثرات ضد التهابی در درمان آکنه استفاده می‌شود. اما نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ نشان داد باید از مصرف دوز بالای سالیسیلیک اسید (مثلا در لایه‌بردارها و اشکال خوراکی) در دوران بارداری خودداری نمود. دوزهای پایین سالیسیلیک اسید محصولات پوستی بدون نیاز به نسخه هستند و ایمن گزارش شده‌اند.

• هیدروکینون

هیدروکینون یک محصول نیازمند نسخه است که برای روشن کردن پوست به کار می‌رود. همچنین می‌تواند باعث کاهش تیرگی لکه‌های ناشی از ملاسما و کلوسما گردد. ارتباط اثبات شده‌ای میان استفاده از هیدروکینون و بروز نقایص مادرزادی وجود ندارد. اما از آنجایی که بدن می‌تواند مقدار بسیار زیادی از دارو را جذب خود کند، بهتر است مصرف آن در این دوران محدود گردد.

• فتالات‌ها

فتالات‌ها در بسیاری از محصولات پوستی وجود دارند. این مواد مختل‌کننده عملکرد غدد درون ریز بدن هستند. در برخی مطالعات حیوانی، نقایص هورمونی و باروری جدی در ارتباط با فتالات‌ها دیده‌ شده است. البته مطالعات انسانی کمی در رابطه با این موضوع انجام شده‌اند. لوازم آرایشی اصلی‌ترین منبع فتالات هستند و رایج‌ترین فتالات موجود در این محصولات، دی‌اتیل فتالات (DEP) نام دارد.

• آلومینیوم کلراید

آلومینیوم کلراید موضوع چندین مطالعه بوده است. این ماده به صورت رایج در دئودورانت‌ها و ضد تعریق‌ها استفاده می‌شود. به نظر می‌رسد استفاده از آن در غلظت‌های پایین بی‌خطر است. اما باید در بارداری از مصرف محصولاتی که غلظت‌های بالای این ماده را دارند، اجتناب شود.

• فرمالدهید

فرمالدهید امروزه به ندرت در محصولات زیبایی به عنوان نگهدارنده و ضد عفونی کننده استفاده می‌شود. زیرا اثرات سرطان‌زای آن شناخته شده است. اما برخی ترکیبات آزادکننده فرمالدهید، به صورت رایج در محصولات آرایشی یافت می‌شوند. همانند برونوپول، دیازولیدینیل اوره، هیدروکسی‌متیل‌گلایسینات و ایمیدازولیدینیل اوره.

ضد آفتاب‌های شیمیایی

اکسی‌بنزون و مشتقات آن از رایج‌ترین ترکیباتی هستند که به عنوان محافظ نور فرابنفش در ضد آفتاب‌ها استفاده می‌شوند. این ماده به خوبی از پوست محافظت می‌کند اما عوارض بالقوه و تاثیر نامطلوب آن بر محیط زیست، موجب احتیاط در استفاده از آن شده است. اکسی‌بنزون سیستم غدد درون ریز را مختل می‌کند. استفاده از آن ممکن است موجب به هم خوردن تعادل هورمون‌ها و اثرات جبران‌ناپذیری بر مادر و جنین شود.

• دی‌هیدروکسی استون

دی هیدروکسی استون یک ماده شیمیایی است که در بسیاری از اسپری‌های برنزه کننده یافت می‌شود. این ماده با لایه‌های مرده پوست روی بدن واکنش نشان داده و به عنوان جایگزین ایمن‌تری برای برنزه شدن در برابر آفتاب شناخته می‌شود. اگرچه بدن این ماده را جذب نمی‌کند، اما ممکن است حین استفاده استنشاق شود و خطراتی برای مادر و جنین داشته باشد.

جایگزین‌های ایمن مواد آرایشی و بهداشتی برای دوران بارداری

• آکنه و هایپرپیگمانتاسیون

اگر مستعد جوش‌ زدن هستید، جایگزین‌های مطمئن‌تری نسبت به محصولات حاوی رتینوئید وجود دارند. یکی از موثرترین آن‌ها اسید گلیکولیک است. اسید گلیکولیک در مقادیر کم که در محصولات بدون نیاز به نسخه وجود دارد، بی‌خطر است. اسید گلیکولیک و اسیدهای مشابه – مانند اسید آزلائیک – می‌توانند به کاهش خطوط ریز، روشن کردن پوست و کاهش رنگدانه پوست کمک کنند.

• ضد پیری

آنتی‌اکسیدان‌های موضعی مانند ویتامین C می‌توانند با محافظت از پوست در برابر آسیب و حفظ کلاژن، شادابی پوست را افزایش دهند. سایر آنتی‌اکسیدان‌های ایمن در بارداری که می‌توانید در محصولات مراقبت از پوست خود قرار دهید عبارتند از:

• ویتامین E
• ویتامین K
• ویتامین B3
• چای سبز

خشکی پوست و ترک‌های پوستی

بارداری و تغییرات هورمونی می‌توانند منجر به خشکی پوست شوند. علاوه بر نوشیدن آب فراوان، استفاده از محصولات مرطوب‌کننده‌ای که دارای روغن نارگیل، کره کاکائو، پپتیدها و اسید هیالورونیک (HA) باشند، می‌توانند آب رسانی به پوست را بهبود ببخشند. همچنین مرطوب کردن مکرر مناطق مستعد، یکی از راه‌های مهم برای جلوگیری از ترک‌های پوستی می‌باشد.

محافظت در برابر آفتاب

محافظت در برابر آفتاب یکی از مهم‌ترین کارهایی است که باید برای محافظت طولانی مدت از چین و چروک و سرطان پوست انجام دهید. بهتر است در دوران بارداری از ضد آفتاب‌های فیزیکی استفاده کنید. ترکیبات ضد آفتاب‌های مینرال شامل زینک‌اکساید و دی اکسید تیتانیوم است. کلاه لبه پهن را فراموش نکنید تا از برخورد آفتاب با صورت خود جلوگیری کنید.

دست کشیدن از محصولات آرایشی و بهداشتی مورد علاقه خود آسان نیست، اما ما می‌دانیم که شما برای محافظت از کودک خود هر کاری انجام خواهید داد. ممکن است مجبور به پرهیز از محصولاتی باشید که می‌توانند برای شما یا کودکتان در دوران بارداری مضر باشند. شما می‌توانید از لیست محصولات مراقبت از پوست ایمن در بارداری استفاده کنید تا با اطمینان خاطر بدرخشید و بدانید که انتخاب‌های سالم‌تری برای نوزاد آینده خود دارید. همچنین می‌توانید با متخصص پوست در مورد نگرانی‌ها و مراقبت پوستی مشورت کنید.