با بالا رفتن سن، نیاز ما به آزمایشات پزشکی منظم معمول افزایش می‌یابد. در سالمندی شیوع بسیاری از مشکلات سلامتی بالاتر است. همچنین این مشکلات می‌تواند عوارض بیشتری را برای سالمندان نسبت به جوانان ایجاد کند. بنابراین شناسایی مشکلات سلامتی فرد سالمند و همچنین انجام اقدام درمانی به موقع، اهمیت ویژه‌ای در جمعیت سالمند هر اجتماع دارد. دکترنکست در ادامه به آزمایش‌های معمول در چکاپ سلامت سالمندان می‌پردازد.
آزمایش خون و قند خون
آزمایش خون، با شمارش سلول‌های خونی و اندازه‌گیری سایر متغیرهای خونی، در راستای تشخیص مشکلات سلامت بسیاری کمک‌کننده است. یکی از بررسی‌های مهم در آزمایش سلامت سالمندان، اندازه‌گیری قند خون است که در افراد سالمند اهمیت ویژه‌ای دارد. افت قند خون در سالمندان می‌تواند پیامدهای خطرناکی از جمله سقوط و افت سطح هوشیاری را به دنبال داشته باشد. با این حال سن بالا ممکن است از تظاهر علائم اولیه افت قند در افراد مسن جلوگیری کند. آزمایش قند خون سالمندان به روش‌های ساده‌تری از جمله گلوکومتر نیز قابل اندازه‌گیری است. با این حال، به دلیل اهمیت آن، در آزمایش خون سالمندان، اغلب قندخون نیز اندازه‌گیری می‌شود. قند خون خصوصا در میان بیماران دیابتی اهمیت زیادی دارد. با این حال شاخص مناسبی برای بررسی کنترل دیابت نیست، چرا که بر خلاف هموگلوبین گلیکوزیله، به سرعت تحت تاثیر عوامل موثر بر قند خون، از قبیل تغذیه و دارو، قرار می‌گیرد.
آزمایش چربی‌های خون
چربی بالا و اختلالات چربی (از جمله کلسترول و تری‌گلیسیرید بالا) در بروز وقایع نا‌مطلوب قلبی‌عروقی اهمیت بالایی دارند. در نتیجه آزمایش چربی (شامل اندازه گیری کلسترول تام، HDL، LDL و ) TG اغلب در آزمایش چکاپ کامل سالمندان گنجانده می‌شوند.
شایع‌ترین علت انجام آزمایش چربی خون سالمندان، بررسی احتمال خطرات قلبی‌عروقی است. سایر علل انجام آن عبارتند از:
- تشخیص علت مشکل بالینی دیگری مانند پانکراتیت.
- مدیریت بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونری آترواسکلروتیک ایجاد شده.
- ارزیابی اثربخشی و یا تبعیت از درمان کاهنده چربی و اصلاح سبک زندگی.
به طور کلی توصیه می‌شود افرادی که مقادیر آزمایشگاهی نسبتا بالا و نزدیک به سطوح نیازمند درمان دارند هر ۳ سال و سایر افراد هر ۵ سال آزمایش‌های چربی خون را انجام دهند.
آزمایش عملکرد کبدی
تست‌های عملکرد کبد، با اندازه‌گیری سطح پروتئین‌ها، آنزیم‌های کبدی و بیلی‌روبین در خون به تعیین سلامت کبد کمک می‌کنند. این تست‌ها همچنین می‌توانند پیشرفت یا درمان یک بیماری موجود را پیگیری کنند. سطوح بالاتر یا پایین‌تر از حد معمول آنزیم‌ها یا پروتئین‌های کبدی می‌تواند نشان‌دهنده مشکلی در کبد باشد.
همچنین آزمایش‌های عملکرد کبد ممکن است در راستای غربالگری بیماری‌هایی مانند هپاتیت، نظارت بر عوارض جانبی داروهای مصرفی و بررسی شدت بیماری کبدی انجام شود. بنابراین بسته به داروهای مصرفی، سوابق بیماری و سبک زندگی فرد سالمند و همچنین نتایج آزمایش‌های قبلی، ممکن است آزمایش عملکرد کبد در چکاپ روتین فرد سالمند گنجانده شود.
با نرخ مصوب ، ایاب و ذهاب رایگان و در محل مورد نظر شما بادکترنکست
آزمایش آهن خون
کم‌خونی ناشی از فقر آهن وضعیتی است که در آن بدن به دلیل کمبود آهن، گلبول‌های قرمز سالم کافی ندارد. این مشکل در میان افراد مسن شایع است و علل احتمالی آن شامل کمبودهای تغذیه‌ای، از دست دادن خون، مصرف برخی داروها و جذب ضعیف است.
بدن از آهن در تولید گلبول‌های قرمز (RBCs) استفاده می‌کند. بدون آهن کافی، ممکن است فرد نتواند گلبول‌های قرمز سالم کافی برای رفع نیازهای بدن تولید کند. نتیجه این امر ممکن است کم‌خونی فقر آهن باشد که می‌تواند علائمی مانند خستگی، ضعف و تنگی‌نفس را ایجاد کند.
آنمی ناشی از کمبود آهن در افراد مسن شایع است. از جمله علل آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمبود تغذیه‌ای
- داروها
- کمبود سایر ویتامین‌ها
- خونریزی
بنابرین، آهن خون باید در چکاپ سلامت سالمندان اندازه‌گیری شود. توصیه می‌شود در مواردی که فردی کمبود آهن دارد و درمان لازم را دریافت کرده است، آزمایش مجدد را طی ۳ تا ۶ ماه بعد از آزمایش قبلی انجام دهد.
آزمایش ویتامین (VitD3)
کمبود ویتامین D یک بیماری شایع در بین افراد در هر رده سنی است. اما افراد مسن در معرض خطر بیشتری هستند. علائم کمبود ویتامین D اغلب غیراختصاصی بوده و ممکن است با سایر بیماری‌ها، به ویژه در سالمندان اشتباه گرفته شود. کمبود ویتامین D در سالمندان، می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:
- ضعف عضلانی
- تغییرات شناختی
- افزایش وزن
- ضعف
- مشکلات گوارشی
با توجه به شیوع بالا و علائم غیراختصاصی کمبود ویتامین D اندازه‌گیری آن در چکاپ سلامت سالمندان توصیه می‌شود.
آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله
هموگلوبین گلیکوزیله یک شاخص ایده‌آل برای بررسی میزان کنترل قند خون در ۳ ماه اخیر، خصوصا در افراد دیابتی است. بنابراین مورد توجه ویژه ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی قرار دارد. بر این اساس هموگلوبین گلیکوزیله در آزمایش روتین سالمندان، خصوصا در افراد دیابتی، نقش مهمی دارد.
آزمایش بیماری های التهابی CRP
فاکتورهای التهابی از جمله ESR و CRP نقش مهمی در تشخیص التهاب در بدن و پیگیری پیشرفت بیماری قبلی دارند. در نتیجه با توجه وضعیت فرد سالمند، بیماری زمینه‌ای و بیماری اخیر، می‌توان نتایج مهمی از فاکتورهای التهابی به دست آورد.
آزمایش عفونت های ادراری
علائم معمول عفونت ادراری مانند سوزش و تکرر ادرار اغلب در افراد مسن ظاهر نمی‌شود. سالمندانی که عفونت ادراری را تجربه می‌کنند می‌توانند تغییر ناگهانی در رفتار و علائمی را نشان دهند که ممکن است به نظر برسد با مسائل شناختی مرتبط باشد، مانند:
- سقوط‌های مکرر
- افت هوشیاری
- سرگیجه
- تحریک‌پذیری یا پرخاشگری
- خستگی و بی‌حالی
- کاهش اشتها
این علائم ممکن است به عنوان نشانه‌های پیری تعبیر شود، اما اگر تغییر ناگهانی در توانایی‌ها، رفتارها یا تمایلات فرد ایجاد شود، ممکن است یک عفونت ادراری تشخیص داده نشده مطرح باشد.
عفونت ادراری بیشتر در افرادی ایجاد می‌شود که بیماری‌هایی مانند دیابت دارند، از کاتتر ادراری استفاده می‌کنند و یا دچار بی‌اختیاری ادراری، بی‌حرکتی یا سنگ‌های کلیوی هستند. سالمندان به راحتی ممکن است دچار کم‌آبی بدن شوند، که می‌تواند منجر به عفونت‌های ادراری مکرر گردد. زنانی که یائسگی را پشت سر گذاشته‌اند نیز بیشتر در معرض ابتلا به عفونت مجاری ادراری هستند.
ارزیابی عفونت ادراری لزوما در آزمایش روتین سالمندان و تنها در صورت شک به عفونت تشخیص داده نشده در چکاپ سالمند توصیه می‌شود.
دکترنکست و امکان آزمایش در محل
دکتر نکست امکان نمونه‌گیری در محل درخواستی شما را فراهم کرده است. با ثبت درخواست در وبسایت دکترنکست، نمونه‌گیری در محل درخواستی شما انجام شده و نتایج به صورت آنلاین در اسرع وقت در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
جمع‌بندی
سلامندان بیشتر از سایر افراد، در معرض عوارض ناشی از مشکلات سلامت هستند. بنابراین آزمایش‌های روتین چکاپ سالمندان و بررسی‌های آزمایشگاهی بیشتر بسته به شرایط فرد سالمند، در راستای بهبود سلامت و رفاه این قشر، اهمیت ویژه‌ای دارد. از جمله بررسی‌های آزمایشگاهی روتین در سالمندان می‌توان به اندازه‌گیری قند خون، چربی، تست‌های عملکرد کبدی و اندازه‌گیری آهن خون اشاره کرد.
