کم خونی چیست و چرا رخ می‌دهد؟ کودکان چگونه و چرا دچار کم‌خونی می‌شوند؟ علائم کم خونی در کودکان 2 ساله چیست و چگونه قابل تشخیص است؟ علائم کم خونی در کودکان 7 ساله چیست؟ چگونه می‌توان علائم کم خونی در کودکان 11 ساله را تشخیص داد؟ علائم کم خونی در کودکان ۶ساله چیست؟ علائم کم خونی در کودکان ۵ساله چیست؟ اگر شما هم فرزندانی دارید که کم‌سن هستند، قطعا شما هم نگرانی کم خونی آن‌ها هستید. اگر این سوالات ذهن شما را نیز مشغول کرده است با ادامه این مطلب همراه ما باشید.
علائم کم خونی در کودکان
کم خونی یک اختلال خونی شایع است و زمانی رخ می‌دهد که بدن گلبول‌های قرمز کمتر از حد طبیعی داشته باشد. گلبول‌های قرمز با استفاده از پروتئینی به نام هموگلوبین، اکسیژن را در سراسر بدن حمل می‌کنند. اگر این سلول‌ها یا این پروتئین کافی نباشد، کم‌خونی ایجاد می‌شود.
علائم کم خونی در کودکان اغلب یک بیماری نیست
کم خونی اغلب نشانه یک بیماری است تا خود بیماری. در برخی موارد، کم خونی موقتی است و ناشی از کمبود مواد مغذی یا از دست دادن خون است. در موارد دیگر، این وضعیت نتیجه یک بیماری مزمن یا ارثی است، از جمله اختلالات ژنتیکی، مشکلات خود ایمنی، سرطان‌ها و سایر بیماری‌ها. در حالی که بسیاری از انواع کم خونی خفیف بوده و می‌توان آن‌ها را به راحتی اصلاح کرد، انواع خاصی از کم خونی می تواند شدید، مزمن و یا تهدید کننده زندگی باشد.
انواع کم خونی که علائم کم خونی در کودکان را ایجاد می‌کند
- کمبود آهن
- کم خونی فقر آهن مقاوم به آهن (IRIDA)
- کم خونی سیدروبلاستیک همراه تولد
- کم خونی مگالوبلاستیک
- کم خونی همولیتیک
- کم خونی داسی شکل
- تالاسمی
- کم‌خونی آپلاستیک
- کم خونی فانکونی
- کم خونی Diamond-Blackfan
علائم کم خونی در کودکان چیست؟
هر کودک ممکن است علائم کم خونی را متفاوت تجربه کند. برخی از علائم ذکر شده مختص علل خاصی از کم خونی بوده اما بیشتر آن‌ها غیر اختصاصی هستند. کم خونی همچنین می‌تواند یکی از علائم مرتبط با بیماری‌های دیگر باشد. نشانه های مهم کم خونی در کودکان عبارتند از:
- رنگ پریدگی پوست، لب‌ها، دست‌ها یا زیر پلک‌ها
- افزایش ضربان قلب (کم خونی می‌تواند علت تپش قلب باشد)
- تنگی‌نفس
- کمبود انرژی
- ضعف و خستگی
- سرگیجه، به ویژه هنگام ایستادن
- سردرد
- تحریک‌پذیری
- سیکل‌های قاعدگی نامنظم
- عدم وجود یا تاخیر قاعدگی
- زبان زخم یا متورم
- یرقان یا زردی پوست، چشم و دهان
- بزرگ شدن طحال یا کبد
- تاخیر در رشد و تکامل
- اختلال در بهبود زخم و بافت
- کبودی بدن با ضربات بسیار خفیف
درک این نکته مهم است که برخی از علائم کم خونی در کودکان ممکن است شبیه علائم سایر مشکلات پزشکی رایج‌تر یا سایر اختلالات خونی باشد. از آنجایی که برخی از این علائم می‌توانند به شرایط دیگری نیز اشاره کنند، و از آنجایی که کم خونی خود می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل پزشکی دیگر باشد، مهم است که فرزندتان را برای تشخیص دقیق و درمان سریع توسط یک متخصص پزشکی واجد شرایط ارزیابی کنید. ویزیت متخصص اطفال آنلاین می‌تواند کمک‌کننده باشد.
علل علائم کم خونی در کودکان
علل کم خونی تا حد زیادی به نوع کم خونی کودک بستگی دارد. شایع‌ترین علل عبارتند از:
- کمبودهای تغذیه‌ای (آهن، اسید فولیک یا ویتامین B12)
- بیماری‌های ارثی (مانند کم خونی فانکونی، تالاسمی، کم خونی سلول داسی شکل)
- بیماری‌های خود ایمنی
- خون‌ریزی
- شرایط سرطانی خاص
- داروهای خاص
- عفونت‌ها
تشخیص و درمان بیماری عامل علائم کم خونی در کودکان
اولین قدم در درمان، تشخیص دقیق و کامل بیماری است. کم‌خونی معمولاً در طول معاینه پزشکی از طریق آزمایش‌های ساده خون که غلظت هموگلوبین و تعداد گلبول‌های قرمز خون را اندازه‌گیری می‌کند، کشف می‌شود. روش‌های تشخیصی برای تعیین علت زمینه‌ای کم خونی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شرح حال کامل پزشکی و معاینه فیزیکی
- اندازه گیری هماتوکریت (درصد گلبول‌های قرمز موجود در حجم خاصی از خون)
- الکتروفورز هموگلوبین برای تعیین میزان و نوع هموگلوبین در خون
- آزمایش خون اضافی
- آسپیراسیون مغز استخوان و بیوپسی
ممکن است آزمایش‌های تشخیصی دیگری نیز وجود داشته باشد که پزشک بسته به شرایط فردی فرزندتان با شما در میان بگذارد.
راه های درمان بیماری عامل علائم کم خونی در کودکان
بسته به علت خاص کم خونی کودک، پزشک ممکن است انواع مختلفی از درمان‌ها را توصیه کند. درمان برای اشکال مختلف کم خونی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی (همچنین در طی ویزیت‌های دوره‌ای، پزشک ممکن است مکمل ویتامین‌‌ها برای پیشگیری از کم خونی را تجویز کند)
- تغییر در رژیم غذایی فرزندتان برای مثال در نظر گرفتن رژیم غذایی مناسب برای کمبود آهن
- دارو و یا قطع داروهای مسبب
- درمان اختلال زمینه‌ای
- جراحی برای برداشتن طحال (اگر مربوط به کم خونی‌های همولیتیک خاص باشد)
- انتقال خون، در صورت لزوم (برای جایگزینی از دست دادن حجم قابل توجه)
- آنتی‌بیوتیک‌ها (در صورت لزوم اگر علت عفونت باشد)
- پیوند سلول‌های بنیادی (برای نارسایی مغز استخوان، مانند کم خونی آپلاستیک، کم خونی فانکونی، یا کم خونی Diamond-Blackfan)
متخصصان بیماری های کودکان در دکترنکست
چشم انداز بلندمدت علائم کم خونی در کودکان
چشم انداز دراز مدت برای کودکان مبتلا به کم خونی به علت خاص بیماری بستگی دارد. برخی از اشکال کم خونی، مانند کمبود تغذیه، می‌توانند به سرعت درمان شوند و نیازی به مراقبت طولانی مدت قابل توجهی ندارند.
در موارد دیگر، که در آن کم خونی ناشی از یک بیماری ژنتیکی یا سایر اختلالات زمینه‌ای جدی است، ممکن است کودک به پیگیری منظم توسط هماتولوژیست نیاز داشته باشد. پزشک کودک می‌تواند در مورد برنامه مراقبت ویژه فرزندتان با شما صحبت کند.
جمع بندی
علائم کم‌خونی در کودکان اغلب مطرح‌کننده یک عامل یا بیماری زمینه‌ای است. کم خونی بیشتر اوقات به خودی خود یک بیماری نیست. علائم در کودکان متفاوت است و بسته به عامل زمینه‌ای از خفیف تا شدید و تهدید کننده زندگی متغیر است. علائم می‌تواند شامل این موارد باشد: رنگ پریدگی پوست، لب‌ها، دست‌ها یا زیر پلک‌ها، افزایش ضربان قلب، تنگی‌نفس، کمبود انرژی، ضعف و خستگی و سرگیجه و سردرد. پزشک می‌تواند کم خونی را بر اساس معاینات فیزیکی و آزمایش خون تشخیص دهد. علت نیز با آزمایشات و بررسی‌های بیشتری مشخص می‌شود. بسته به علت خاص کم خونی کودک، پزشک ممکن است انواع مختلفی از درمان‌ها را توصیه کند. پیش‌آگهی بیماری به علت زمینه‌ای، شدت بیماری و‌کیفیت درمان آن بستگی دارد.
منبع
