اضطراب در سالمندان؛ از علائم تا درمان

اضطراب در سالمندان چیست؟

اضطراب در سالمندان یک مشکل شایع است. سالمندان ممکن است انواع مختلفی از اضطراب را تجربه کنند. انواع فوبیاها مثل ترس از افتادن در حدود نیمی از افراد مسنی که تجربه زمین خوردن را داشته‌اند، وجود دارد. همچنین اضطراب فراگیر در سالمندان که با نگرانی مزمن و غیر قابل کنترل مشخص می‌شود و زندگی روزمره‌ آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، از انواع دیگر اضطراب در سالمندان است. در این مقاله دکترنکست، در مورد علائم، علل و راه‌های کنترل اضطراب در سالمندان صحبت می‌کنیم.

علائم اضطراب در سالمندان

• سختی در تنفس

• لرز در بدن

• تعرق زیاد

• تهوع و سردرد

• سرگیجه

• مشکلات گوارشی سالمندان

• خستگی در سالمندان

• درد قفسه سینه که ممکن است با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته شود

• ترس و نگرانی زیاد یا غیرمنطقی

• افکار وسواس‌گونه

• فراموشی در سالمندان

• افزایش ضربان قلب

• دوری از محیط‌های اجتماعی

• عدم انجام فعالیت‌های روزمره

• تغییر در تغذیه

علل اضطراب در سالمندان

اختلال اضطراب در سالمندان حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد شیوع دارد. دلایل مختلفی برای اضطراب در سالمندان وجود دارد که از بین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هزینه‌های زندگی یا درمانی زیاد
• انزوای اجتماعی و ترس از تنهایی در سالمندان 
• ترس از زمین خوردن یا فوریت‌های پزشکی
• اضطراب ناشی از وابستگی به افراد دیگر
• اضطراب ناشی از یک حادثه یا مرگ عزیزان
• اضطراب مرگ در سالمندان 

کرونا و اضطراب

اضطراب و افسردگی در سالمندان از اختلالاتی است که پس از ابتلا به کووید-۱۹ شیوع بیشتری پیدا کرده است. هرچه سن بالاتر باشد احتمال بروز این عوارض پس از ابتلا نیز بیشتر است. به همین علت فعالیت‌های فیزیکی، مراجعه به پزشک و متخصص، ورزش و صحبت با دیگران پس از مبتلا شدن توصیه می‌شود.

راه‌های درمان بیقراری و اضطراب در سالمندان

روش‌های مختلفی برای درمان اضطراب در سالمندان وجود دارد. علاوه بر دارو درمانی که با مراجعه به متخصص روان پزشک امکان‌پذیر است، راه‌های غیردارویی نیز برای کاهش استرس و اضطراب در سالمندان وجود دارد.

تمرینات تنفسی

تنفس عمیق یک روش موثر برای مدیریت علایم اضطراب در سالمندان است. زمانی که نفس عمیق می‌کشید دی‌اکسید کربن در خون شما بیشتر می‌شود، این موضوع می‌تواند بخش‌هایی از مغز که عامل اضطراب هستند را آرام کند. تمرینات تنفسی برای تسلط نیاز به تمرین دارند، اما سعی کنید آن‌ها را به یک عادت تبدیل کنید تا در طول زمان موثر واقع شوند.

ذهن‌آگاهی

ذهن‌آگاهی به حالتی گفته می‌شود که شما بدون هیچ نگرانی در مورد گذشته یا آینده، به‌طور کامل روی لحظه حال تمرکز می‌کنید. زمانی که این کار را انجام می‌دهید در مورد افکار خود هیچ قضاوتی نکنید. اگر فکر نگران‌کننده‌ای به ذهن شما خطور کرد، تلاش کنید تا بدون معطلی آن را بپذیرید و خود را سرزنش نکنید. چند دقیقه تمرین ذهن‌آگاهی در هر روز به شما کمک می‌کند تا سطح اضطراب و استرس خود را کاهش دهید.

تغییرات رژیم غذایی

تغذیه مناسب برای سلامت جسمی و روحی حیاتی است و به درمان بی قراری در سالمندان کمک زیادی می‌کند. از آنجا که مشکلات گوارشی در سالمندان رو به افزایش است، مصرف متعادل پروتئین، چربی‌های سالم و کربوهیدرات به شما در مدیریت افکار اضطرابی کمک می‌کند. علاوه بر این برخی مواد به‌طور مستقیم با افزایش اضطراب در ارتباط هستند. برای مثال کافئین و نیکوتین که هر دو از مواد محرک هستند، می‌توانند باعث ایجاد احساس اضطراب شوند. بنابراین، از کشیدن سیگار یا مصرف بیش از حد کافئین خودداری کنید.

ورزش و فعالیت های گروهی

سالمندان اغلب فعالیت فیزیکی کافی ندارند. بهترین تمرین‌هایی که برای سالمندان وجود دارد پیاده‌روی، یوگا با صندلی، شنا کردن یا ایروبیک آبی (انجام تمرینات ایروبیک در آب کم عمق)، رقصیدن و تمرینات با وزن بدن است.

حضور در جمع دوستان و آشنایان

بسیاری از سالمندان مخصوصا آن‌هایی که توانایی حرکتی محدودی دارند دچار انزوای اجتماعی و تنهایی هستند. دیدار فرزندان، نوه‌ها، خواهر و برادر و دیگر اعضای خانواده به بهبود خلق‌وخو و کنترل اضطراب کمک زیادی می‌کند. در صورتی که امکان دیدار حضوری نیست برقراری تماس صوتی یا تصویری نیز مفید است.

داشتن برنامه روتین 

این روزها فراموشی در برخی از سالمندان مشاهده می‌شود. بعضی از افراد مسن مخصوصا آن‌هایی که به آلزایمر دچار هستند، بدون داشتن یک برنامه روتین روزانه درگیر اضطراب و استرس می‌شوند. سعی کنید برنامه روزانه و هفتگی برای کارهایی که باید انجام بدهید داشته باشید.

رعایت بهداشت خواب

کمبود خواب می‌تواند اضطراب را بدتر کند. اگرچه داشتن خواب مناسب در شرایط اضطرابی دشوار است اما رعایت نکات بهداشت خواب می‌تواند کمک‌کننده باشد.

تاثیر چای سبز بر اضطراب و افسردگی سالمندان

چای سبز از نوشیدنی‌هایی است که در آسیای شرقی و ژاپن بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌همین علت اثرات آن در مقالات زیادی بررسی شده است. کافئین از مهمترین اجزای جای سبز است. کافئین زیاد می‌تواند منجر به مشکلات خواب و افزایش اضطراب شود. تحقیقات نشان داده اند که میزان کافئین موجود در چای سبز علاوه بر کاهش استرس و اضطراب روزانه می‌تواند به خواب نیز کمک کند. اثرات آنتی‌اکسیدان آن نیز در کاهش احتمال ابتلا به فراموشی نیز اثبات شده است.