گسترش و بلوغ فناوری‌های دیجیتال و مخابراتی در سال 2020 فرصت بی‌سابقه‌ای در حوزه چشم‌پزشکی ایجاد کرده است. فناوری دیجیتال در چشم‌پزشکی در کنار پیشرفت‌های هوش مصنوعی و پزشکی از راه دور، مدل‌های جدیدی از ارائه خدمات سلامت در این حوزه به وجود آورده است. همه ما می‌دانیم که همه‌گیری کووید-19 چالش‌هایی در ارائه مراقبت‌های پزشکی مخصوصاً چشم‌پزشکی را باعث شده، اما در همین شرایط، نوآوری‌های دیجیتال مثل هوش مصنوعی، شبکه‌های مخابراتی نسل پنجم (5G) و اینترنت اشیاء زمینه را برای توسعه مدل‌های جدید مراقبت‌های چشم‌پزشکی فراهم کرده است.
نقش فناوری دیجیتال در چشم‌پزشکی و بیماری‌های چشمی
رتینوپاتی دیابتی
دیابت یکی از بزرگترین چالش‌های مراقبت بهداشتی در جهان است. شیوع جهانی این بیماری در سال 2019، حدود 9.3% (463 میلیون نفر) برآورد شده است. پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2045 به 10.9% (700 میلیون نفر) نیز افزایش پیدا کند. رتینوپاتی دیابتی یکی از عوارض مهم این بیماری است که دلیل 4.8% از موارد کوری در جهان می‌باشد.
غربالگری رتینوپاتی براساس پزشکی از راه دور با عکاسی فوندوس دیجیتال و توسط هوش مصنوعی آموزش‌دیده در برخی کشورها مثل انگلستان و سنگاپور انجام می‌شود و نتایج قابل اطمینانی داشته است. در واقع غربالگری از راه دور در بسیاری موارد چالش‌های جغرافیایی و توزیع نابرابر خدمات پزشکی را از سر راه برداشته و به افزایش پوشش غربالگری کمک کرده است. این راه حل سریع، دقیق و مقرون‌به‌صرفه است چراکه به جای خواندن تصاویر توسط چشم‌پزشک، هوش مصنوعی این کار را انجام می‌دهد.
گلوکوم یا آب‌سیاه
گلوکوم بیماری است که با تغییرات ساختاری در عصب بینایی، افزایش فشار داخل چشم، مرگ سلول‌های شبکیه چشم و از دست دادن میدان بینایی همراه است. این بیماری علت اصلی کوری غیرقابل برگشت در افراد 40 تا 80 سال بوده و حدود 64 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است. تشخیص زودهنگام این بیماری می‌تواند هزینه‌های درمان را تا 4 برابر کاهش دهد.
یکی از فناوری‌های پیشرفته موجود برای غربالگری گلوکوم، پزشکی از راه دور است. این فناوری می‌تواند تغییرات گلوکومی را در بیماران به خصوص از عکس‌های فوندوس به طور موثری تشخیص دهد. کلینیک‌های مجازی به طور فزاینده‌ای در کشورهایی مثل بریتانیا برای تسهیل مدیریت از راه دور بیماران گلوکوم به کار گرفته می‌شوند. این کار به کمک پرونده‌های الکترونیک بیماران انجام می‌شود. همانطور که می‌بینید تشکیل پرونده الکترونیک اساس و پایه همه خدمات پیشرفته الکترونیکی است. هوش مصنوعی در گلوکوم با بررسی تصاویر رنگی فوندوس و اندازه‌گیری معیارهای مختلف می‌تواند در تشخیص و بررسی تغییرات گلوکوم استفاده شود.
تباهی لکه زرد وابسته به سن
تباهی لکه زرد وابسته به سن، علت اصلی کوری در افراد مسن است. مشکل‌ترین مسئله در درمان این بیماری ویزیت‌های مکرر و وقت‌گیر است که جهت بررسی و ارزیابی بیمار انجام می‌شود. درمان عمدتاً بر اساس یافته‌های مقطع‌نگاری هدوسی اپتیکی (OCT) و تست بینایی انجام می‌شود. بنابراین پزشکی از راه دور می‌تواند به اندازه ویزیت رو در رو در مطب مفید باشد.
متخصصان بیماری‌های چشم در دکترنکست
پایش بیماری در منزل
امروزه پایش بیماری در منزل و خودمراقبتی در پزشکی مدرن جایگاه اصلی را به خود اختصاص داده است. پایش از راه دور در منزل در حال حاضر برای بیماری‌های حاد و مزمن مختلفی می‌تواند انجام شود. علاوه بر بیماری‌های چشمی می‌توان به بیماری‌های دیگری مانند پایش تب برای عفونت مجاری تنفسی فوقانی، فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا و قند خون در افراد مبتلا به دیابت اشاره کرد. به کمک چنین اطلاعاتی می‌توان روند پیشرفت بیماری و تاثیرگذاری درمان را مورد ارزیابی قرار داد.
