بدون شک دنیای بدون رنگ‌ها، دنیای زیبایی نیست؛ به این فکر کنید که عده‌ای، بدون قابلیت تشخیص یک یا چند رنگ یا با همان بیماری کور رنگی به دنیا می‌آیند. برای این افراد، طیف زیادی از رنگ‌ها قابل تشخیص نیست و یک دنیای بی‌روح پیش چشم خود دارند. دلیل بروز این بیماری، انواع و راه‌های درمان آن را در ادامه این مطلب بررسی کرده‌ایم.
کور رنگی چیست؟
این عارضه به شرایطی اطلاق می‌شود که فرد نتواند رنگ‌ها را به‌طور طبیعی ببیند و بین رنگ‌های خاصی تمایز قائل شود. در شبکیه چشم، 2 نوع سلول وجود دارند که نور را تشخیص می‌دهند؛ به آن‌ها میله و مخروط می‌گویند. میله‌ها فقط نور و تاریکی را تشخیص می‌دهند و به نور کم بسیار حساس هستند.
سلول‌های مخروطی، رنگ را تشخیص می‌دهند و در نزدیکی مرکز دید شما قرار دارند. 3 نوع مخروط وجود دارند که رنگ را می‌بینند؛ قرمز، سبز و آبی. مغز از ورودی این سلول‌های مخروطی، برای تعیین رنگ استفاده می‌کند. دلیل بروز این عارضه، کار نکردن یا نبود یک یا هر 3 نوع سلول مخروطی‌ست. همچنین ممکن است یکی از این 3 نوع سلول، رنگی متفاوت از حالت واقعی را تشخیص دهد.
- حالت شدید این بیماری زمانی‌ست که هیچ یک از 3 نوع سلول مخروطی در شبکیه وجود نداشته باشد.
- نوع خفیف آن زمانی اتفاق می‌افتد که هر 3 نوع سلول مخروطی وجود داشته باشند؛ اما یک سلول مخروطی درست کار نکند.
این عارضه معمولا هر دو چشم را به یک اندازه تحت تاثیر قرار می‌دهد و در طول زندگی ثابت می‌ماند. فرد از بدو تولد به آن مبتلاست و تنها در موارد نادری، ممکن است که فرد بعدا دچار این عارضه بینایی شود.
متخصصان بیماری‌های چشم در دکترنکست
انواع کور رنگی
در ادامه به برخی از انواع این عارضه اشاره می‌کنیم.
- نقص بینایی برای تشخیص رنگ قرمز یا قرمز کوری، یکی از رایج‌ترین انواع این بیماری‌ست. افراد مبتلا به آن، اغلب رنگ‌های طیف قرمز، زرد و سبز را تشخیص نمی‌دهند.
- تایتان نوع نادر دیگری از این عارضه است که به نام سبز کوری هم شهرت دارد. فرد مبتلا به آن، در تشخیص رنگ آبی و سبز اشتباه می‌کند. همچنین نمی‌تواند آبی تیره را از سیاه تشخیص دهد.
- نوع سومی وجود دارد که روی قدرت بینایی فرد اثر می‌گذارد و به نام تک‌رنگ‌بینی آبی شهرت دارد. این نوع عارضه، خود باعث مشکلات دیگری چون حساسیت به نور (فتوفوبی)، نزدیک‌بینی و حرکات غیر ارادی چشم (نیستاگموس) می‌شود. فرد مبتلا به این نوع عارضه، هیچ رنگی را تشخیص نمی‌دهد!
علائم کوررنگی
علائم می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند. بسیاری از افراد، چنان علائم خفیفی دارند که از ندید برخی رنگ‌ها غافل‌اند. والدین هم ممکن است تنها زمانی متوجه وجود این مشکل در کودک خود شوند که در حال یادگیری رنگ است. برخی علائم این عارضه عبارتند از:
- مشکل در دیدن رنگ‌ها؛
- ناتوانی در تشخیص تفاوت بین رنگ‌های یکسان در یک طیف؛
- در موارد شدید، تاری چشم و عدم‌تشخیص رنگ به طور کلی.
روش تشخیص
چشم‌پزشک شما می‌تواند آزمایش ساده‌ای انجام دهد تا تشخیص دهد که مبتلا به این عارضه بینایی هستید یا خیر. این تست کور رنگی شامل نشان‌دادن یک تصویر متشکل از نقاط چندرنگ و یک عدد محو در آن است. اگر کور‌رنگ باشید، برای پیدا‌کردن عدد یا شکل در الگو مشکل خواهید داشت. همچنین اگر به‌عنوان یک مادر، خود به این عارضه دچارید، در غربالگری دوره بارداری احتمال ابتلای جنین به آن در اغلب موارد مشخص می‌شود.
علل کور رنگی
اکثر افراد مبتلا به این عارضه، از بدو تولد خود آن را دارند و معمولا یک وضعیت مادرزادی‌ست. این نقص مادرزادی معمولا از مادر به پسر منتقل می‌شود. البته ممکن است بعدا هم در زندگی رخ دهد. به‌طور کلی، معمولا مردان نسبت به زنان، بیشتر دچار این مشکل می‌شوند. تخمین زده می‌شود که از هر 10 مرد، یک نفر این بیماری را دارد. همچنین در مردان اروپایی‌تبار، شایع‌تر از دیگر مردان جهان است. بیماری‌های زیر نیز خطر ابتلا به این اختلال را افزایش می‌دهند:
- گلوکوم؛
- دیابت؛
- دژنراسیون ماکولا؛
- آلزایمر؛
- پارکینسون؛
- الکلیسم مزمن؛
- سرطان خون و کم‌خونی داسی‌شکل.
برخی داروها نیز ممکن است خطر ابتلا به کور رنگی را افزایش دهند؛ مانند داروی هیدروکسی کلروکین (Plaquenil) که برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده می‌شود. ضربه به سر یا چشم هم در بروز این اختلال می‌تواند موثر باشد.
درمان کور رنگی
می‌توان گفت هیچ درمانی برای این عارضه مادرزادی وجود ندارد. بااین‌حال، لنزهای تماسی و عینک مخصوصی وجود دارند که ممکن است به تشخیص رنگ در فرد کمک کنند. همچنین چشم‌پزشک شما می‌تواند اشکال اکتسابی این بیماری را با بررسی بیماری زمینه‌ای یا داروی مصرفی تا حدی درمان کند. با این تفاسیر، چیزی به نام عمل کور رنگی برای این بیماری وجود ندارد یا حداقل در حال حاضر این‌طور است.
جمع بندی
شاید این روزها، بسیاری از تست انلاین کور رنگی در خانه استفاده کنند تا بدانند به این عارضه دچار هستند یا خیر. اما بهتر است با دریافت نوبت از پزشک عمومی آنلاین احتمال وجود بیماری‌هایی که دلیل بروز آن است را رد کنید. بعد از آن، می‌توانید از یک چشم‌پزشک متخصص وقت بگیرید تا مشکل شما را به‌صورت دقیق‌تر بررسی کند.
منابع:
