آسپرین از جمله داروهایی است که به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. شاید شنیده باشید استفاده از این دارو، باعث کاهش خطر حمله قلبی می‌شود و مصرف آسپرین برای غلظت خون موثر است. اما آیا همه افراد نیاز به مصرف روزانه آسپرین دارند؟ آیا مصرف اسپرین برای افراد سالم نیز توصیه می‌شود؟ خطرات و مزایای مصرف آسپرین چیست؟ چه کسانی باید از مصرف این دارو خودداری کنند؟ در ادامه دکترنکست به پاسخ این سوالات می‌پردازد.
آسپرین چگونه از حمله یا سکته قلبی جلوگیری می‌کند؟
آسپرین با ایجاد اختلال در انعقاد خون، مانع از تشکیل لخته خون و نهایتا مانع از انعقاد خون می‌شود. به نظر می‌رسد آنچه در زبان عامیانه به نام غلظت خون شناخته می‌شود، در واقع به قابلیت انعقادپذیری خون اشاره دارد. حمله قلبی اغلب به دلیل مسدود شدن جریان خون اتفاق می‌افتد. این انسداد معمولاً به علت لخته شدن خون ناشی از باز شدن پلاک در شریان ایجاد می‌شود.
سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که لخته خون یک رگ خونی در مغز را مسدود کند (سکته مغزی ایسکمیک). آسپرین می‌تواند از تشکیل لخته‌های خون در شریان‌ها جلوگیری کرده و در نتیجه ممکن است بتواند به جلوگیری از حمله قلبی یا سکته کمک کند. در واقع آسپرین با مکانیسم عمل خود در دوز پایین می‌تواند از التهاب و در دوز بالاتر می‌تواند از انعقاد جلوگیری کند. به همین دلیل این دارو در علم پزشکی و در مدیریت انواع مشکلات سلامت و شرایط پزشکی کاربرد دارد.
چه کسانی نمی‌توانند به صورت روزانه آسپرین مصرف کنند؟
درست است که آسپرین از تشکیل لخته جلوگیری می‌کند. اما تشکیل هر لخته‌ای خطرناک نیست و گاهی اوقات ضروری است. تشکیل لخته فرآیندی است که اگر در مواقع لازم انجام شود باعث جلوگیری از تداوم خونریزی می‌شود. برای مثال کسی که در معده خود زخمی دارد، ممکن است به دنبال مصرف آسپرین دچار خونریزی گوارشی شود چرا که لخته‌ای برای جلوگیری از خونریزی تشکیل نشده است. افراد مبتلا به برخی بیماری‌ها نباید آسپرین مصرف کنند. این افراد عبارتند از کسانی که:
- اخیراً زخم معده یا خونریزی در دستگاه گوارش داشته‌اند.
- اخیراً سکته مغزی ناشی از خونریزی در مغز داشته‌اند.
- به آسپرین حساسیت دارند (سایر داروهای این خانواده دارویی از جمله کتورولاک در افراد حساس به آسپرین نباید استفاده شود).
- آسمی دارند که با مصرف آسپرین بدتر می‌شود.
خطرات مصرف آسپرین چیست؟
آسپرین مانند هر داروی دیگری با عوارضی همراه است. با توجه به مصرف گسترده، اطلاع از عوارض آسپرین ضروری است. آسپرین باعث می‌شود خون کندتر لخته شود. در نتیجه امکان افزایش خونریزی وجود دارد که می‌تواند مشکلی جدی باشد. آسپرین می‌تواند باعث موارد زیر شود:
- خونریزی در معده یا قسمت‌های دیگر دستگاه گوارش
- خونریزی در سایر قسمت‌های بدن از جمله مغز
اکثر پزشکان بر این باورند که حمله قلبی یا سکته مغزی معمولاً آسیب بیشتری نسبت به خونریزی جدی ایجاد می‌کند. خطر خونریزی برای همه یکسان نیست. به عنوان مثال، خطر خونریزی با افزایش سن بیشتر می‌شود. پزشک می‌تواند به شما کمک کند خطر خونریزی را بر اساس سن و سلامتی خود پیش‌بینی کنید. برخی از افراد عوارض دیگری از آسپرین را تجربه می‌کنند. این عوارض شامل واکنش آلرژیک، درد معده و حالت تهوع هستند.
در صورت بارداری برای مصرف آسپرین از پزشک خود مشاوره بگیرید
بارداری فرآیندی است که به طور طبیعی می‌تواند انعقادپذیری را افزایش دهد. تحت شرایط پزشکی خاصی ممکن است به مادر باردار توصیه شود که در بارداری، آسپرین را در دوز خاصی مصرف کند. بهترین زمان مصرف آسپرین و طریقه مصرف آسپرین در بارداری توسط پزشک متخصص زنان مشخص می‌شود و باید از مصرف خودسرانه آن اجتناب کرد.
چگونه باید تصمیم بگیرم که مصرف آسپرین برای من مناسب است یا نه؟
پزشک می‌تواند به شما در درک خطر حمله قلبی یا سکته مغزی و خطر خونریزی کمک کند. سپس می‌توانید تصمیم بگیرید که چه چیزی برای شما مناسب است. اینکه فردی به دلیل داشتن غلظت خون، مصرف آسپرین را بدون دستور و نظارت پزشک آغاز کند، اشتباه است. مقدار مصرف آسپرین برای غلظت خون باید توسط پزشک تعیین شود.
اگر خطر بالای حمله قلبی یا سکته مغزی ندارید یا اگر خطر خونریزی جدی دارید، احتمالاً مزایای مصرف آسپرین بیشتر از احتمال خونریزی جدی نخواهد بود. اما اگر خطر حمله قلبی یا سکته مغزی بالا و خطر خونریزی جدی کم است، ممکن است تصمیم بگیرید که کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی ارزش خطر خونریزی را دارد.
به نظر می‌رسد افراد ۷۰ ساله و بالاتر، از مصرف آسپرین سود چندانی نمی‌برند. برای این گروه سنی، خطر خونریزی بیشتر از فایده احتمالی آن است. اگر تصمیم به مصرف روزانه آسپرین دارید، بهتر است یک قرص با دوز پایین (۷۵ تا ۱۰۰ میلی‌گرم) مصرف کنید. مصرف دوز پایین ممکن است به کاهش عوارض جانبی مانند درد معده کمک کند. به نظر می‌رسد آسپرین با دوز پایین به اندازه دوزهای بالاتر در پیشگیری از حملات قلبی و سکته موثر است.
آسپرین بچه به دوز پایین آسپرین اشاره دارد. مصرف آسپرین بچه برای بزرگسالان نیز صورت می‌گیرد. افرادی که بزرگسال هستند و در معرض حملات قلبی و مغزی قرار دارند، ممکن است لازم باشد آسپرین را در دوز پایین مصرف کنند. البته مصرف آن باید تحت نظر پزشک انجام شود.
از کجا بفهمم که در خطر حمله قلبی یا سکته مغزی هستم؟
پزشک می‌تواند خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را در ۱۰ سال آینده تخمین بزند. پزشک شما ممکن است از ابزاری به نام ماشین حساب تعیین ریسک استفاده کند. ابزارها کامل نیستند اما می‌توانند به شما و پزشکتان ایده خوبی در مورد خطری که شما را تهدید می‌کند، بدهند. پزشک برای تعیین خطر حمله قلبی یا سکته مغزی، به برخی اطلاعات نیاز دارد که عبارتند از:
- سن، جنس و نژاد
- اعداد فشار خون و کلسترول
- اگر دیابت دارید.
- در صورتی که برای فشار خون بالا یا کلسترول بالا تحت درمان هستید.
- اگر سیگار می‌کشید یا در گذشته سیگار می‌کشیدید.
چه تغییراتی در سبک زندگی باعث کاهش خطر حمله قلبی یا سکته می‌شوند؟
برای کاهش احتمال حمله قلبی یا سکته می‌توانید تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید. این موارد چه آسپرین روزانه مصرف کنید یا نکنید، اهمیت دارند:
- غذاهای سالم بخورید.
- ورزش منظم داشته باشید.
- وزن سالم داشته باشید. در صورت نیاز وزن خود را کاهش دهید.
- سیگار نکشید.
- سایر بیماری‌هایی که خطر حمله قلبی و سکته را افزایش می‌دهند، مدیریت کنید. مانند فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا.
