آیا کلسترول HDL همواره مفید است؟

کلسترول HDL و خواص محافظتی آن در برابر وقایع نامطلوب قلبی‌عروقی

ویژگی منحصر بفردی که در مورد کلسترول HDL (HDL-C) مطرح است با توانایی این لیپوپروتئین در جذب و بازگرداندن کلسترول اضافی از بافت‌های محیطی به کبد و در نتیجه نقش آن در پیشگیری از تصلب شرایین، انفارکتوس میوکارد، حمله ایسکمیک گذرا و سکته مغزی مرتبط است. مطالعات فرآوانی نشان داده‌اند که رابطه‌ای معکوس میان سطح HDL-C و خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی وجود دارد. همچنین شواهد نشان می‌دهد سطح HDL-C می‌تواند به عنوان یک فاکتور پیش‌بینی کننده کاربرد داشته باشد.

مقادیر بالای HDL-C همواره مفید نیست

با این حال، مداخلات با هدف افزایش سطح HDL-C شواهدی از محافظت بهتر در برابر بیماری‌های قلبی‌عروقی نشان نمی‌دهد. علاوه بر این، نتایج برخی از مطالعات بزرگ نشان می‌دهد که در برخی شرایط پاتولوژیک، سطح HDL-C همیشه با کاهش خطر تصلب شرایین همراه نیست. بر اساس مطالعات هیپرآلفالیپوپروتئینمی ارثی اولیه، کمبود پروتئین انتقال استرکلسترول و کمبود لیپاز اندوتلیال ممکن است با سطوح بسیار بالای HDL-C، اما به طور متناقض، با افزایش خطر قلبی‌عروقی همراه باشد. مطالعه حاضر بر دلایل و پیامدهای سطوح HDL-C بالا و بسیار بالا در زمینه بیماری‌های قلبی‌عروقی تمرکز دارد. در این مطالعه مقالات مرتبط از سال ۲۰۱۵ تا سال ۲۰۲۱ مورد بررسی قرار گرفتند که در اینجا به خلاصه‌ای از نتایج آن می‌پردازیم.

ارتباط معکوس میان HDL-C و وقایع نامطلوب قلبی‌عروقی یکنواخت و مداوم نیست

بر اساس شواهد برآمده از مطالعات مرتبط، به نظر می‌رسد که مقادیر بالاتر HDL-C لزوما در برابر بیماری‌های قلبی‌عروقی محافظت‌کننده نیست و حتی می‌تواند در مقادیر بسیار بالا مضر باشد. نتایج برخی کارآزمایی‌های بالینی نشان داد افزایش سطوح HDL-C به حدودی بالاتر از مقادیر طبیعی، اثرات مثبت قلبی‌عروقی را به دنبال ندارد. این امر این فرضیه که ارتباط یکنواخت و مداومی میان سطوح بالای HDL-C و ریسک بروز وقایع قلبی‌عروقی وجود دارد را به چالش می‌کشد.

توصیه گایدلاین‌های‌ اروپایی در مورد مقادیر بالای کلسترول HDL

بر این اساس، دستورالعمل‌های دیس‌لیپیدمی انجمن قلب و عروق اروپا/انجمن آترواسکلروز اروپا (ESC/EAS) بر این نکته تاکید می‌کند که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی آترواسکلروتیک در سطوح HDL-C بالاتر از ۹۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر می‌تواند افزایش یابد. با این حال، دلایل دقیق چنین اثرات منفی سطوح بسیار بالای HDL-C ناشناخته باقی مانده است.

HDL-C بد نیست، اما “کلسترول خوب” هم نیست

به نظر می‌رسد غلظت HDL-C پلاسما شاخصی قابل اعتماد برای عملکرد محافظتی HDL-C در برابر پیامد‌های نامطلوب قلبی‌عروقی نباشد. در برخی افراد، افزایش شدید HDL-C می‌تواند نشان‌دهنده اختلال عملکرد ذرات HDL-C باشد. در این شرایط ممکن است HDL-C به جای محافظت در برابر بیماری‌های قلبی‌عروقی، باعث ایجاد و یا پیشرفت آن شود.

ساختار مولکولی HDL-C در بیماری‌های حاد و مزمن به شیوه‌ای پیچیده تغییر می‌کند. همچنین وقوع جهش‌های ژنتیکی با مکانیسم‌های ناشناخته منجر به مقادیر بسیار بالای HDL-C همراه با خطر وقایع نامطلوب قلبی‌عروقی می‌شود. این موارد از جمله توضیحاتی‌ است که می‌توان برای اختلال عملکرد HDL-C مطرح کرد. بنابراین، گمراه‌کننده به نظر می‌رسد که فرض کنیم کلسترول HDL معادل “کلسترول خوب” است. مطالعات آتی باید بر شناسایی لیپیدها یا پروتئین‌های مرتبط با پاتوفیزیولوژی HDL-C تمرکز کنند. در حال حاضر، چنین سنجش‌هایی برای استفاده معمول بالینی در دسترس نیستند.

ابزار‌های ارزیابی ریسک باید به‌روزرسانی شوند

دستورالعمل‌های فعلی استفاده از ابزارهای ارزیابی خطر کلی قلبی‌عروقی را در طی تصمیم‌گیری در مورد پیشگیری اولیه از بیماری‌های قلبی‌عروقی توصیه می‌کنند. چنین ابزارهایی، از جمله امتیاز ریسک فرامینگهام و کالج قلب و عروق آمریکا/انجمن قلب آمریکا (ACC/AHA) و محاسبه‌گر خطر ASCVD، هنوز از سطح HDL-C به عنوان معیاری ضروری برای ارزیابی خطر استفاده می‌کنند. بنابراین، آشکار است که ابزارهای ارزیابی خطر موجود هنوز برای در نظر گرفتن شواهد فعلی که نشان می‌دهد HDL-C بسیار بالا نمی‌تواند در برابر بیماری‌های قلبی‌عروقی آترواسکلروتیک محافظت‌کننده واقع شود، به‌روز نشده‌اند. پیش آگهی بیماری قلبی‌عروقی بیمار نباید بر اساس سطح HDL-C باشد. علاوه بر این، به نظر می‌رسد نسبت HDL-C/LDL-C در موارد HDL-C بالا و بیماری‌های همراه، از جمله CHD، دیابت شیرین و بیماری مزمن کلیوی، می‌‌تواند گمراه‌کننده باشد.

اصلاح سبک زندگی را جایگزین دارو کنیم

اگرچه افزایش HDL-C با استفاده از داروها مفید نیست، اصلاح سبک زندگی، مانند فعالیت بدنی منظم و ترک سیگار، اثرات محافظتی عروقی را به همراه دارد. در حال حاضر، کاهش کلسترول LDL به جای افزایش HDL-C باید هدف اصلی درمانی در پروفایل لیپید باشد.

?Pubmed – Is a High HDL-Cholesterol Level Always Beneficial

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

اینستاگرام  تلگرام  لینکدین  آپارات  توییتر  فیسبوک یوتیوب