سنجش تعداد ضربان قلب نرمال، راهی عالی برای کنترل وضعیت سلامت است. در واقع اندازه‌گیری تعداد نرمال ضربان قلب، یکی از راه‌های مشخص‌کردن مشکلات قلبی و عروقی و تاثیر سایر مشکلات جسمی چون فشار خون بر قلب است. اغلب در کنار آن از افراد مشکوک، نوار قلب گرفته می‌شود تا وضعیت فرد به‌درستی مشخص شود. در ادامه این مطلب، راجع به رنج نرمال ضربان قلب در هر سن و مواردی از این دست صحبت خواهیم کرد.
ضربان قلب نرمال چیست؟
ضربان به تعداد دفعاتی گفته می‌شود که قلب در یک دقیقه می‌زند یا می‌تپد. بدن هر فردی به‌‌شکل خودکار، تعداد ضربان را کنترل می‌کند تا با نوع فعالیت و اتفاقات پیرامون شما مطابقت داشته باشد. به همین دلیل است که ضربان قلب شما زمانی که فعال یا هیجان‌زده شده‌اید یا ترسیده‌اید تندتر می‌شود و در هنگام استراحت کاهش می‌یابد. ضربان قلب شما شاخص مهمی از وضعیت سلامت کلی شماست.
وقتی ضربان قلب خیلی سریع یا خیلی آهسته است، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات قلبی یا سایر مشکلات سلامتی باشد. اندازه نرمال ضربان قلب راهی بالقوه برای تشخیص مواردی چون علت تپش قلب و… است و به پزشکان در جهت ارائه راه درمانی درست کمک می‌کند.
جدول ضربان قلب نرمال در سنین مختلف
ضربان قلب شما بسته به وضعیت بدن، فعالیت، سن و سلامت بدن متفاوت است. هر چه جوان‌تر باشید، ضربان قلب شما بیشتر می‌شود. محدوده مورد انتظار و نرمال ضربان قلب در حالت استراحت در سنین مختلف عبارت‌اند از:
| سن | تعداد ضربان قلب نرمال در یک دقیقه |
| نوزادان (از تولد تا 4 هفته) | 100 تا 205 ضربه در دقیقه |
| نوزاد (4 هفته تا 1 سال) | 100 تا 180 ضربه در دقیقه |
| کودک نوپا (1 تا 3 سال) | 98 تا 140 ضربه در دقیقه |
| پیش‌دبستانی (3 تا 5 سال) | 80 تا 120 ضربه در دقیقه |
| سن مدرسه (5 تا 12 سال) | 75 تا 118 ضربه در دقیقه |
| نوجوانان (13 تا 18 سال) | 60 تا 100 ضربه در دقیقه |
| بزرگسالان (سن 18+) | 60 تا 100 ضربه در دقیقه |
نکته: این نرخ‌ها برای کودکانی‌ست که بیدار هستند و احتمالا هنگام خواب، ضربان پایین خواهد بود. همچنین بیماری‌هایی چون پرکاری تیروئید در کودکان و… ممکن است این عدد را تغییر دهد.
راه‌های مختلف برای گرفتن ضربان قلب
شما به‌راحتی می‌توانید نبض خود را در نقاط زیر احساس کنید. مراقب باشید زیاد فشار ندهید:
- گردن (شریان کاروتید): برای یافتن این محل نبض، باید انگشتان خود را از لاله گوش مستقیما به سمت پایین حرکت دهید. بعد باید بتوانید در زیر استخوان فک خود نبض را احساس کنید.
- مچ دست (شریان شعاعی): با انگشتان دست راست، مچ دست چپ را به سمت بالا نگه دارید. نقطه نبض جایی‌ست که ماهیچه گوشتی انگشت شست به مچ دست می‌رسد.
- داخل آرنج (شریان بازویی): با انگشتان دست از ناحیه توخالی مرکزی داخل آرنج به سمت بدن خود بکشید. معمولا نبض را نزدیک به بدن و کمی دورتر از مرکز داخلی آرنج احساس خواهید کرد.
علاوه بر این شریان‌ها، پزشک ممکن است نبض شما را در مکان‌های دیگر مثل پشت گوش، قفسه سینه (درست بالای قلب شما)، شکم (آئورت شکمی)، قسمت بالای ران (شریان فمورال)، پشت زانو (شریان پوپلیتئال) و روی پاهای شما (شریان تیبیال خلفی و پشتی پا) حس کند. همچنین ضربان قلب نرمال با دستگاه فشار سنج هم قابل اندازه‌گیری‌ست.
چگونه از نبض برای اندازه‌گیری ضربان قلب استفاده می‌شود؟
هنگامی که محل نبض خود را در ناحیه گردن یا مچ دست پیدا کردید، می‌توانید با شمارش تعداد نبض در 60 ثانیه تعداد ضربان خود را بفهمید. ساده‌ترین راه برای انجام آن، عبارت است از:
- ضربان قلب خود را در 10 ثانیه بشمارید و عددی را که شمردید در 6 ضرب کنید.
- تعداد ضربان را به مدت 15 ثانیه بشمارید و عددی را که شمردید در 4 ضرب کنید.
- ضربان قلب را در 30 ثانیه بشمارید و عددی را که شمردید در 2 ضرب کنید.
ضربان قلب نرمال، پایین‌تر یا بالاتر
زمانی که ضربان قلب شما در حالت استراحت، خارج از این محدوده‌ها باشد، چه خیلی زیاد یا خیلی کم، ممکن است نشانه یکی از مشکلات زیر باشد:
- تاکی کاردی: زمانی که در حالت استراحت، ضربان قلب بالای 110 است، می‌تواند نشان‌دهنده وجود این مشکل باشد.
- برادی کاردی: زمانی که ضربان قلب شما در حالت استراحت، کمتر از 60 ضربان در دقیقه باشد، می‌تواند نشانه وجود این مشکل باشد.
بااین‌حال، نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشید، این است که اگر از نظر بدنی بسیار فعال هستید، این عدد ممکن است در حالت استراحت، زیر 60 ضربه در دقیقه باشد. ورزشکاران می‌توانند ضربان قلب 40 در دقیقه یا پایین‌تر داشته باشند؛ اما برای افراد معمولی، این عدد ممکن است خطرناک باشد.
از آنجا که بیماری‌هایی چون فشار خون و ضربان قلب نرمال با هم مرتبط هستند، بهتر است یک فرد متخصص تفسیر این اعداد را بر عهده بگیرد. علاوه بر این، مصرف خودسرانه داروهایی چون قرص پروپرانولول در زمان بالا بودن ضربان را فراموش کنید؛ چون این تعداد ضربان، ممکن است به دلیل نوع فعالیت و وضعیت بدن شما بالا باشد.
جمع بندی
بررسی ضربان قلب، یکی از ساده‌ترین و آسان‌ترین راه‌ها برای حفظ سلامت است. همچنین یک راه ساده برای پزشک شماست تا بیماری‌ها و مشکلات جسمی شما را تشخیص دهد. البته برای مشکلات قلبی تنها در نظر‌گرفتن ضربان قلب نرمال در بزرگسالان یا کودکان کافی نیست و ممکن است به روش‌های تکمیلی چون انجام اکو قلب نیاز باشد. در صورتی که حس می‌کنید ضربان قلبتان در اغلب موارد بسیار پایین‌تر یا بالاتر از محدوده نرمال است، بهتر است به‌جای خوددرمانی و مصرف خودسرانه دارو با یک متخصص قلب آنلاین مشورت کنید.
منابع:
