با توجه به افزایش بیماری‌های قلبی در میان مردم، تشخیص زودهنگام بیماری‌های قلبی با روش‌هایی مانند چکاپ قلب یا تست ورزش قلب، بسیار مهم و ضروری است. تست ورزش قلب یا «stress test» سلامت یا بیماری قلب شما را هنگامی که قلب به‌سختی کار میکند، بررسی میکند. این تست که با تشخیص پزشک انجام می‌شود، علائم بیماری‌های قلبی را مشخص میکند. در این مطلب، ما شما را با تست ورزش قلب و شیوه اجرا و عوارض این تست آشنا می‌کنیم.
تست ورزش قلب چیست؟
تست ورزش قلب به شما نشان می‌دهد که قلب شما هنگام پمپاژ خون، تا چه میزان خوب کار میکند. وقتی که قلب به هنگام پمپاژ خون به‌سختی کار میکند، تشخیص بیماری‌های قلبی مختلف آسان‌تر می‌شود. به همین منظور، انجام تست ورزش قلب، یکی از راه‌های مهم برای تشخیص بیماری‌های قلبی است. تست ورزش قلب، موارد زیر را بررسی میکند:
- جریان خون در قلب؛
- فشار خون؛
- سرعت و ریتم ضربان قلب؛
- قدرت سیگنال‌های الکتریکی که ضربان قلب را کنترل می‌کنند.
در تست ورزش قلب، وضعیت قلب شما هنگام راه‌رفتن روی تردمیل یا دوچرخه ثابت بررسی می‌شود.
تست ورزش قلب و کاربردهای آن
تست ورزش قلب برای شناسایی علت وجود علائمی است که بیماری‌های قلبی را ایجاد می‌کنند یا در تشدید علائم این بیماری‌ها نقش دارند. همچنین این تست در تشخیص برخی بیماری‌های قلبی و عروق کرونر نیز کمک میکند. این تست میزان جدی‌بودن بیماری قلبی را تشخیص می‌دهد و خطر ابتلا به حمله قلبی را نیز بررسی میکند. از کاربرد تست ورزش قلب، برای شناسایی بیماری‌های زیر نیز استفاده می‌شود:
- بیماری عروق کرونر (CAD)؛
- آنژین؛
- آریتمی؛
- نارسایی قلبی؛
- بیماری‌های دریچه قلب؛
- کاردیومیوپاتی؛
چه زمانی به تست ورزش قلب نیاز داریم؟
بسیاری از بیماری‌های قلبی، علائمی دارند که با جدی‌گرفتن این علائم و مراجعه به پزشک، می‌توانید زودتر از آن‌ها آگاه شوید و از حاد‌شدن این بیماری‌ها جلوگیری کنید. پس تا اینجا متوجه شدید که انجام تست ورزش قلب، می‌تواند بسیاری از بیماری‌های قلبی را تشخیص دهد. در صورتی که علائم زیر را داشتید، شما احتمالا نیاز به تست ورزش قلب دارید و باید به پزشک مراجعه کنید. علائم می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- احساس درد یا ناراحتی در قفسه سینه بدون یک علت شناخته‌شده؛
- تنگی نفس؛
- ضربان قلب نامنظم یا ضربان قلب سریع؛
- احساس سرگیجه یا سبکی سر.
به یاد داشته باشید که اگر در حال برنامه‌ریزی برای شروع یک ورزش جدید هستید و سابقه بیماری قلبی دارید، حتما قبل از انجام ورزش با پزشک خود مشورت کنید. تست ورزش قلب می‌تواند نشان دهد که چه سطحی از ورزش برای شما بی‌خطر است. در مجموع، اگر شرایط زیر را داشتید، ممکن است برای بررسی سلامت قلب خود، نیاز به تست ورزش قلب داشته باشید؛
- یک بیماری قلبی داشته باشید که علائم جدیدی دارد یا علائم آن بدتر شده است.
- قرار است که قلب خود را جراحی کنید. قبل از جراحی، لازم است که قلب خود را چک کنید تا ثابت شود آیا قلب شما برای انجام جراحی قوی است یا خیر.
- تست ورزش قلب برای کسانی که به خاطر بیماری‌های قلبی تحت درمان قرار گرفته‌اند، نشان می‌دهد که این درمان‌ها تا چه اندازه برای بیمار مفید بوده است.
- سابقه ابتلا به بیماری‌های قلبی در میان خانواده وجود داشته باشد.
- در صورتی که مبتلا به دیابت هستید، این بیماری ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را بیشتر کند.
آمادگی لازم برای تست ورزش قلب
برای تست ورزش قلب، لازم است کفش و لباس راحتی بپوشید. کسی که قرار است از شما تست قلب بگیرد، قطعا مواردی که لازم است رعایت کنید را به شما خواهد گفت. جهت آمادگی برای تست ورزش قلب، معمولا لازم است حداقل چند ساعت قبل از آزمایش، چیزی نخورید و ننوشید و سیگار هم نکشید. ممکن است لازم باشد که برای مدت طولانی‌تری از خوردن نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه، چای و نوشابه اجتناب کنید.
اگر دارو یا مکمل مصرف می‌کنید، حتما با پزشک خود در میان بگذارید. به یاد داشته باشید که بدون مشورت با پزشک، نباید مصرف داروهای خود را خودسرانه قطع کنید. اگر در تست ورزش شما از MRI استفاده می‌شود، در مورد هر فلزی که در بدن خود دارید به ارائه‌دهنده تست اطلاع دهید.
روش‌های انجام تست ورزش قلب
بسیاری تصور می‌کنند که تست ورزش قلب در خانه هم می‌تواند انجام شود؛ اما انجام این کار زیر نظر یک پزشک متخصص بهتر و مطمئن‌تر است. این تست را هم می‌توان با تصویربرداری از قلب و هم بدون تصویربرداری انجام داد. مثبت بودن تست ورزش قلب، شما را ملزم میکند که درمان خود را پیگیری کنید. در ادامه، روش‌های انجام این تست را برای شما توضیح می‌دهیم.
ورزش‌کردن
انجام این تست به‌شیوه ورزش‌کردن، رایج‌ترین نوع انجام تست ورزش قلب است. در این نوع تست، تصویربرداری صورت نمی‌گیرد. برای بررسی فشار خون، یک کاف فشار خون روی بازو قرار می‌گیرد. الکترودهایی برای آزمایش الکتروکاردیوگرام که EKG یا ECG نیز نامیده می‌شود، روی بدن گذاشته می‌شوند. الکترودها حس‌گرهای کوچکی هستند که به پوست شما می‌چسبند. سیم‌های الکترود را به کامپیوتر یا دستگاه EKG متصل می‌کنند که فعالیت الکتریکی قلب را در طول تست ورزش قلب ثبت کند. اگر نمی‌توانید ورزش کنید، یک خط وریدی (IV) در ورید بازوی شما وارد می‌شود. سپس از طریق IV دارو دریافت خواهید کرد. این دارو باعث می‌شود قلب شما به‌مدت 10 تا 20 دقیقه سخت‌تر کار کند. برای انواع تست ورزش قلب، می‌توان به‌جای ورزش از دارو نیز استفاده کرد.
اگر می‌توانید ورزش کنید، روی تردمیل یا دوچرخه ثابت راه می‌روید. هنگامی که روی تردمیل راه می‌روید، سرعت شما به‌آرامی بیشتر می‌شود. همچنین ممکن است تردمیل کمی کج شود تا احساس کنید در حال بالا‌رفتن از سربالایی هستید. در دوچرخه با توجه به اینکه مقاومت به‌آرامی افزایش می‌یابد، رکاب‌زدن سخت‌تر می‌شود.
ورزش‌کردن شما در تست ورزش قلب، حدود 10 تا 15 دقیقه تا زمانی که به ضربان مورد نظر بر اساس سن و سطح آمادگی خود برسید، طول می‌کشد. پس از انجام تست ورزش قلب، تا زمانی که ضربان قلب شما به حالت عادی بازگردد، به‌مدت 10 تا 15 دقیقه تحت نظر متخصصان خواهید بود. البته ممکن است به دلایل زیر، انجام تست ورزش قلب متوقف شود:
- در صورتی که درد قفسه سینه، تنگی نفس، سرگیجه، خستگی یا علائم دیگر را در خود احساس کنید.
- EKG یک مشکل را در قلب شما نشان دهد.
اکوکاردیوگرام
اکوکاردیوگرام قلب به اختصار اکو نامیده می‌شود. تصاویر اکو قلب، اندازه، شکل و جریان خون قلب شما را نشان می‌دهند. عکس‌های اکو شامل عکس‌های قبل و بعد از اینکه قلب شما به‌سختی کارکرده است، می‌شوند. هنگامی که دستگاه سونوگرافی را روی سینه شما حرکت می‌دهند، به پهلوی چپ و روی میز دراز می‌کشید. اگر روی دوچرخه ورزش می‌کنید، مجموعه دوم عکس‌ها ممکن است حین رکاب‌زدن گرفته شوند.
متخصصان بیماری‌های قلب و عروق در دکترنکست
تست ورزش قلب هسته‌ای
در این تست ورزش قلب، با استفاده از مقدار کمی ماده رادیواکتیو به نام ردیاب و یک دوربین مخصوص که قلب شما را اسکن میکند، از قلب شما عکس گرفته می‌شود. ماده ردیاب به صورت وریدی به جریان خون شما تزریق می‌شود. عکس‌ها در حالی گرفته می‌شوند که روی میز دراز کشیده‌اید. سپس از قبل و بعد از اینکه قلبتان سخت کار میکند، عکس‌برداری می‌شود. پس از انجام آزمایش، ماده ردیاب به‌طور طبیعی از بدن شما دفع می‌شود. بهتر است پس از آزمایش، آب زیادی بنوشید تا این ماده از بدن شما سریع‌تر خارج شود.
تست ورزش قلب به روش MRI
در MRI قلب با استفاده از امواج رادیویی، آهنرباها و کامپیوتر، دقیق‌ترین عکس‌ها از قلب شما گرفته می‌شوند. MRI قلب نسبت به دیگر تست‌های ورزش قلب، جدیدتر است و بیشتر برای مشکلات قلبی بسیار جدی استفاده می‌شود. در MRI قلب ممکن است رنگ از راه ورید به جریان خون شما تزریق شود. علت استفاده از رنگ در برخی از MRIهای قلبی، این است که جزئیات بسیار کوچکی از تصاویر قلب نیز قابل مشاهده باشد. برای گرفتن عکس، روی میز دستگاه MRI دراز می‌کشید، داخل تونل آن قرار می‌گیرید و دستگاه از شما عکس‌برداری میکند.
خطرات تست ورزش قلب
انجام تست ورزش قلب معمولا بی‌خطر است. در طول انجام این تست، شما توسط مراقب خود تحت نظر خواهید بود و اگر مشکلی ایجاد شود، به‌سرعت پیگیری خواهد شد. داروهایی که باعث می‌شوند قلب شما سخت‌تر کار کند، اغلب اوقات علائمی مانند درد قفسه سینه، سرگیجه یا حالت تهوع ایجاد می‌کنند. از عوارض تست ورزش قلب در زمانی که از تست‌های هسته‌ای و MRI قلب استفاده می‌شود، می‌توان به واکنش حساسیتی بدن به ردیاب‌ها و رنگ‌های موجود در این تست‌ها اشاره کرد. البته احتمال وقوع این اتفاق نادر است. اگر باردار یا مشکوک به بارداری هستید یا در دوران شیردهی به سر می‌برید، قبل از انجام این آزمایش‌ها حتما با پزشک خود صحبت کنید. جواب تست ورزش قلب را می‌توانید از متخصصی که این آزمایش را برای شما انجام داده است در زمان مقرر بگیرید.
جمع بندی
سلامت قلب و پیشگیری یا درمان بیماری‌های قلبی، دغدغه بسیاری از مردم است. یکی از روش‌های تشخیص بیماری‌های قلبی، انجام تست ورزش قلب است. وقتی که قلب در شرایط سخت قرار می‌گیرد، تشخیص بیماری‌های مربوط به آن، با استفاده از تست ورزش قلب آسان‌تر می‌شود. حتما در نظر داشته باشید که انجام تست ورزش قلب، باید با تشخیص پزشک صورت گیرد. برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید با یک متخصص قلب آنلاین در سایت دکترنکست در تماس باشید.
منابع:
