سندرم کارپال تونل چیست و چرا ایجاد می‌شود؟ درمان قطعی سندروم تونل کارپال چیست؟ آیا درمان خانگی سندرم تونل کارپال ممکن است؟ در راستای درمان این بیماری، آیا ورزش برای سندرم تونل کارپال مفید است؟ جهت درمان موثر، دارو برای سندرم تونل کارپال چیست؟ در عمل سندرم تونل کارپال چه اتفاقی می‌افتد؟ درمان سندرم تونل کارپال در بارداری چیست؟ درمان سندرم تونل کارپال در طب سنتی چگونه است؟
سندرم کارپال تونل چیست؟
سندرم کارپال تونل یک بیماری شایع است که باعث درد، بی‌حسی، گزگز و ضعف در دست و مچ می‌شود. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که فشار داخل مچ بر روی عصبی به نام عصب مدیان افزایش یابد. این عصب به انگشت شست، اشاره و میانی و نیمی از انگشت حلقه عصب‌دهی می‌کند. انگشت کوچک معمولاً تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد. سندرم تونل کارپال اولین بار در اواسط دهه ۱۸۰۰ توصیف شد. اولین عمل جراحی برای آزادسازی تونل کارپال در دهه ۱۹۳۰ انجام شد.
تونل کارپال یک کانال یا لوله باریک در مچ دست است. این قسمت از مچ دست به عصب مدین و تاندون‌ها اجازه می‌دهد تا دست و ساعد را به هم متصل کنند. قسمت‌های مختلف این تونل عبارتند از:
- استخوان‌های کارپال: این استخوان‌ها کف و کناره‌های تونل را تشکیل می‌دهند.
- رباط: بالای تونل قرار دارد و یک بافت قوی است که اجزای تونل را در کنار هم نگه می‌دارد.
- در داخل تونل عصب مدین و تاندون‌ها قرار دارند.
افراد در معرض خطر سندرم کارپال تونل
افراد در معرض خطر سندرم تونل کارپال کسانی هستند که از انگشتان خود مکررا استفاده می‌کنند. حرکاتی که می‌توانند افراد را در معرض خطر ابتلا به سندرم تونل کارپال قرار دهند عبارتند از:
- نیروی زیاد (چکش کاری)
- استفاده طولانی مدت از انگشتان
- حرکات شدید مچ دست
- لرزش دست
بسیاری از عوامل دیگر نیز می‌توانند در ایجاد سندرم تونل کارپال نقش داشته باشند. این عوامل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- وراثت (بعضی افراد ممکن است به صورت خانوادگی تونل کارپال کوچکی داشته باشند)
- بارداری
- همودیالیز
- شکستگی و دررفتگی مچ دست
- تغییر شکل دست یا مچ دست (مانند انگشت ماشه‌ای)
- بیماری‌های همراه با التهاب مفصل مانند آرتریت روماتوئید و نقرس
- عدم تعادل هورمونی غده تیروئید (کم‌کاری تیروئید)
- دیابت
- اعتیاد به الکل
- توده (تومور) در تونل کارپال
- سن بالاتر
- رسوبات آمیلوئید (یک پروتئین غیر طبیعی)
عامل سندرم کارپال تونل
سندرم کارپال تونل زمانی ایجاد می‌شود که فضای تونل کارپال در مچ دست باریک شود. این کار بر روی عصب مدین و تاندون‌ها (که در داخل تونل کارپال واقع شده‌اند) فشار می‌آورد و باعث می‌شود که حس انگشتان دست مختل شود.
علائم سندرم کارپال تونل
علائم معمولاً به آرامی شروع می‌شود و در هر زمانی ممکن است رخ دهد. علائم اولیه عبارتند از:
- بی‌حسی در شب و خواب رفتن دست
- سوزن‌سوزن شدن، استرس یا گزگز دست و یا درد در انگشتان (به ویژه انگشتان شست، اشاره و وسط)
در واقع، از آنجایی که برخی از افراد با مچ‌های خمیده می‌خوابند، علائم شبانه رایج‌تر است و می‌تواند افراد را از خواب بیدار کند. این علائم شبانه اغلب اولین علائم گزارش شده است. تکان دادن دست‌ها به تسکین علائم در مراحل اولیه بیماری کمک می‌کند. علائم رایج در طول روز می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سوزن‌سوزن شدن انگشتان
- کاهش حس در نوک انگشتان
اختلال در استفاده از دست برای انجام کارهای ظریف، مانند:
- برداشتن اشیاء کوچک
- گرفتن فرمان برای رانندگی
- در دست گرفتن کتاب برای خواندن
- نوشتن
- استفاده از صفحه کلید کامپیوتر
با تشدید سندرم تونل کارپال، علائم تثبیت می‌شود. این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ضعف دست
- ناتوانی در انجام کارهایی که نیاز به حرکات ظریف دارند (مانند بستن دکمه‌های پیراهن)
- انداختن اشیاء
- در شدیدترین حالت، حجم ماهیچه‌های پایه شست به وضوح کم می‌شود (آتروفی)
تشخیص سندرم کارپال تونل
ابتدا پزشک علائم و سابقه پزشکی را بررسی کرده و معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد. در مرحله بعد، آزمایشاتی انجام می‌شود که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- علامت تینل: در این آزمایش، پزشک روی عصب مدین مچ دست ضربه می‌زند تا ببیند که آیا احساس سوزن‌سوزن شدن در انگشتان دست ایجاد می‌کند یا خیر.
- تست خم شدن مچ دست (یا تست فالن): در این تست، بیمار آرنج‌های خود را روی میز قرار می‌دهد و مچ دو دست را به هم می‌چسباند. افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال در عرض ۶۰ ثانیه بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن انگشتان را تجربه خواهند کرد. هر چه علائم سریعتر ظاهر شوند، سندرم تونل کارپال شدیدتر است.
- تصویربرداری با اشعه ایکس: در صورت وجود محدودیت در حرکت مچ دست، یا شواهدی از آرتریت یا آسیب فیزیکی، ممکن است تصویربرداری با اشعه ایکس از مچ دست تجویز شود.
- الکترومیوگرافی یا نوار عصب‌عضله و مطالعات هدایت عصبی: این مطالعات تعیین می‌کنند که عصب مدین چقدر خوب کار کرده و چگونه حرکات عضلانی را کنترل می‌کند.
درمان سندرم کارپال تونل
سندرم تونل کارپال را می‌توان به دو روش درمان کرد، روش غیرجراحی یا روش جراحی. هر دو رویکرد مزایا و معایبی دارند. به طور معمول، درمان‌های غیرجراحی برای موارد با شدت کمتر استفاده می‌شود و به شما امکان می‌دهد بدون وقفه به فعالیت‌های روزانه خود ادامه دهید. درمان‌های جراحی می‌تواند در موارد شدیدتر کمک کند و نتایج بسیار مثبتی دارد. درمان‌های غیر جراحی برای سندرم تونل کارپال شامل موارد زیر است:
- مصرف داروهای مسکن ضدالتهابی غیر استروئیدی مانند داروی ژلوفن یا قرص دیکلوفناک برای درد شدید
- تزریق کورتون
سایر درمان‌ها بر روش‌هایی برای تغییر محیط در راستای کاهش علائم تمرکز دارند. این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تغییر ارتفاع صندلی
- تغییر موقعیت دست در حین انجام فعالیت‌ها
- استفاده از آتل، تمرین‌ها و درمان‌های حرارتی توصیه‌شده توسط درمانگر
عمل جراحی سندرم کارپال تونل
زمانی که سندرم تونل کارپال به درمان‌های غیرجراحی پاسخ ندهد یا شدید باشد، جراحی توصیه می‌شود. هدف از جراحی افزایش اندازه تونل به منظور کاهش فشار روی اعصاب و تاندون‌هایی است که از آن فضا عبور می‌کنند. این کار با بریدن (رها کردن) رباطی که تونل کارپال را در پایه کف دست می‌پوشاند انجام می‌شود. این رباط را رباط عرضی کارپال می‌نامند. از این عمل جراحی باید موارد زیر را انتظار داشت:
- این یک عمل جراحی سرپایی است که با بی‌حسی موضعی (استفاده از داروهای بی‌حس کننده درد) انجام می‌شود. در برخی موارد، پزشک بیهوشی را پیشنهاد می‌دهد.
- حدود ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از جراحی ناراحتی مختصری خواهید داشت. افراد معمولاً تسکین کامل علائم شبانه را به سرعت تجربه می‌کنند، حتی شب بعد از جراحی.
- ۱۰ تا ۱۴ روز پس از جراحی بخیه‌های خود را برمی‌دارید. استفاده از دست و مچ برای فعالیت‌های روزمره به تدریج با استفاده از برنامه‌های ورزشی خاص آغاز می‌شود.
- برای حدود چهار تا شش هفته قادر به انجام فعالیت‌های سنگین با دست تحت عمل نخواهید بود. زمان بهبودی بسته به سن، سلامت عمومی، شدت سندرم تونل کارپال و مدت زمانی که علائم داشتید متفاوت است. یک سال پس از جراحی نیز به قدرت و حس قبل از عمل خود باز خواهید گشت.
جلوگیری از سندرم کارپال تونل
پیشگیری از سندرم تونل کارپال ممکن است دشوار باشد. این عارضه می‌تواند ناشی از فعالیت‌های مختلف در زندگی روزمره افراد باشد که انجام ندادن آن‌ها چالش برانگیز است. تغییرات موقعیت کار (نشستن مناسب و قرار دادن دست و مچ در موقعیت مناسب) می‌تواند به کاهش برخی از عواملی که می‌تواند منجر به سندرم تونل کارپال شود کمک کند. سایر روش‌های پیشگیری عبارتند از:
- هنگام خواب مچ دست صاف باشد.
- هنگام استفاده از ابزار، مچ دست خود را صاف نگه دارید.
- از خم کردن و باز کردن مکرر مچ دست خودداری کنید.
- در انجام مکرر از فعالیت‌های تکراری مثل نوشتن و تایپ کردن استراحت داشته باشد.
- انجام تمرینات گرم و سرد کردن و کششی قبل و بعد از ورزش یا هر فعالیت فیزیکی دیگری را فراموش نکنید.
عوارض بعد از عمل سندرم کارپال تونل
احتمال عارضه طی جراحی سندرم تونل کارپال بسیار پایین است. این جراحی مانند هر عمل جراحی دیگری ممکن است با عوارضی مانند عفونت همراه باشد. از جمله سایر عوارضی که ممکن است رخ دهد عبارتند از:
- خونریزی
- آسیب به عصب
- درد در محل برش
- سندرم تونل کارپال راجعه
جراحی ترمیم سندرم تونل کارپال دوره نقاهت خاصی ندارد. بانداژی که بعد از جراحی روی بخیه‌ها را می‌پوشاند را می‌توان در عرض چند روز برداشت. سپس می‌توان از دست برای فعالیت‌های سبک استفاده کرد. دامنه کامل حرکت انگشت و تسکین علائم اولیه معمولاً در عرض دو هفته پس از برداشتن بخیه‌ها مشاهده می‌شود. معمولاً تا شش هفته می‌توانید به بیشتر فعالیت‌ها بازگردید. بازگشت شما به کار به عواملی مانند نوع کار، میزان کنترل شما بر کار و تجهیزات محل کار بستگی دارد.
متخصصان ارتوپدی، روماتولوژی در دکترنکست
میزان موفقیت جراحی سندرم کارپال تونل
جراحی سندرم تونل کارپال موفقیت بسیار بالایی دارد و بیش از ۹۰ درصد است. بسیاری از علائم پس از درمان به سرعت از بین می‌روند، از جمله احساس سوزن‌سوزن شدن در دست‌ها و بیدار شدن در شب. رفع بی‌حسی ممکن است بیشتر طول بکشد، حتی تا سه ماه. اگر تشخیص سندرم تونل کارپال اشتباه باشد، جراحی کمکی نخواهد کرد.
هنگامی که سندرم تونل کارپال شدید باشد، تسکین ممکن است کامل نباشد. ممکن است کمی درد در کف دست و اطراف برش‌ها وجود داشته باشد که می‌تواند تا چند ماه ادامه یابد. سایر دردهای بعد از جراحی ممکن است به سندرم تونل کارپال مربوط نباشد. بیمارانی که از درد شکایت دارند یا علائم آن‌ها پس از جراحی بدون تغییر باقی می‌ماند، احتمال سندرم تونل کارپال شدید داشته‌اند، عصبشان در حین جراحی کاملاً آزاد نشده است یا واقعاً سندرم تونل کارپال نداشته‌اند و تشخیص اشتباه بوده است. تنها درصد کمی از بیماران وجود دارند که بعد از جراحی همچنان درد دارند.
جمع بندی
سندرم تونل کارپال وضعیتی است که در آن عصب مدین دست تحت فشار قرار می‌گیرد و برای فرد علامت ایجاد می‌کند. این مشکل در افرادی که دست خود را بیشتر خم می‌کنند و یا با دست و مچ دست خود کار زیادی انجام می‌دهند بیشتر دیده می‌شود. با این حال بیماری‌هایی مانند روماتیسم مفصلی و یا بارداری، افراد را برای ابتلا به این بیماری مستعدتر می‌کنند. این مشکل به دو شکل غیر جراحی و یا روش جراحی قابل درمان است. عمل جراحی در موارد شدید و مزمن توصیه می‌شود. درصد موفقیت این عمل بسیار بالا است و احتمال بروز عوارض طی این عمل کم است. دریافت ویزیت متخصص ارتوپد آنلاین می‌تواند کمک‌کننده باشد.
منبع:
