اگر احساس میکنید دیگر مانند سابق حوصله ندارید و بعضی اوقات کنترل اعصابتان را از دست میدهید، بهتر است آن را نشانه کمبود ویتامین دی در نظر بگیرید. شاید تعجب کنید و این مسائل را مربوط به هم ندانید؛ اما نشانههای کمبود این ویتامین همیشه آشکار نیستند. قرار است این مطلب را به آشنایی با ۱۰ نشانه کمبود ویتامین دی اختصاص دهیم. اول خواهیم گفت که ویتامین دی چیست و نداشتن آن چه عوارضی برای بدن ایجاد میکند. سپس آن نشانهها را نام میبریم و در نهایت، از تشخیص و درمان آن صحبت میکنیم؛ بنابراین این مقاله از دکترنکست را تا انتهای آن دنبال کنید.
منظور از کمبود ویتامین دی چیست؟
ویتامین دی ویتامینی محلول در چربی است که مقدار کلسیم و فسفر بدن را تنظیم میکند. وجود این ویتامین برای سلامت استخوانها، دندانها، ماهیچهها و سیستم ایمنی بدن اهمیت بسیاری دارد. لازم است افراد با توجه به شرایطشان، مقدار مشخصی از آن را از منابع مختلف دریافت کنند. در غیر این صورت، کمبود ویتامین دی در بدنشان باعث میشود که با بیماریهای مختلفی روبهرو شوند و سلامتشان به خطر بیفتد.
مقدار نیاز به ویتامین دی در افراد مختلف، متفاوت است تا نشانه کمبود ویتامین دی در آنها مشخص نشود. واحد اندازهگیری آن براساس میکروگرم است. نوزادان تا کودکان یک سال باید در طول روز حدود ۸/۵ تا ۱۰ میکروگرم از این ویتامین را دریافت کنند. برای افرادی که سنشان در بازه یک تا ۷۱ سال است، مقدار این ماده باید حدودا ۱۵ میکروگرم باشد. کسانی هم که مسنتر از ۷۱ سال هستند، لازم است که حدودا ۲۰ میکروگرم در روز نیاز دارند. برای خانمهای باردار و شیرده هم ۱۵ میکروگرم کافی است.
نکتهای که در اینجا باید حتما به آن اشاره کنیم، کودکانی هستند که از شیر خشک تغذیه میکنند. این نوع شیر، معمولا با ویتامین دی غنی شده است؛ یعنی بخشی از نیاز نوزاد به این ویتامین از این طریق رفع میشود؛ بنابراین اگر کودکتان شیر خشک میخورد، نسبت به سایر کودکان که شیر مادر مصرف میکنند، به مقدار ویتامین دی کمتری احتیاج دارد.
عوارض کمبود ویتامین دی در بدن
اگر نشانه کمبود ویتامین دی در بدن را نادیده بگیرید، عوارض بدی در انتظارتان خواهد بود. اگر ادامه را بخوانید، متوجه میشوید که چرا ویتامین D مهم است. استخوانها از اولین گزینههایی هستند که دستخوش تغییر و بیماری میشوند؛ چون در صورت کمبود این ویتامین، بدن مجبور میشود کلسیم مورد نیاز خودش را از استخوانها بگیرد که این کار باعث تجزیه زودتر از موعد این قسمت بدن میشود.
گفتیم که ناهنجاری در استخوانها اولین موردی هستند که عوارض کمبود ویتامین دی به حساب میآیند. کودکانی که مقدار این ویتامین در آنها کم است، دچار راشیتیسم (Rickets) میشوند. راشیتیسم بیماری نرمی استخوان است. زمانیکه کودک دچار این آسیب میشود، شکلگیری استخوان در بدنش دچار اختلال شده و نرم باقی میماند. در نهایت، آن استخوانها نمیتوانند شکل درستی به خود بگیرند و خمیده میمانند.
خیلی سریع و راحت در محل مورد نظر شما بادکترنکست
در بزرگسالان، کمبود ویتامین دی خودش را با درد نشان میدهد. استخوانهای افرادی که سن بالاتری دارند، با کمبود این ویتامین دچار خمیدگی و درد میشوند. به این بیماری استئومالاسی (Osteomalacia) گفته میشود. نداشتن به قدر کافی ویتامین دی باعث میشود که دیگر استخوانهای افراد بالغ توان تحمل وزن او را نداشته باشند.
دو عارضه بالا از بزرگترین مواردی هستند که فرد با نداشتن ویتامین دی کافی دچار آن میشود؛ علاوهبر آنها، این کمبود روی جذب کلسیم و فسفر روده هم اثر میگذارد و باعث میشود که این عمل بهدرستی انجام نشود. همینطور، دیابت نوع ۲ و تشنج از جمله عوارضی هستند که با کاهش این ویتامین دچارش میشوید.
۱۰ نشانه کمبود ویتامین دی
برای پیشگیری و درمان باید با نشانه کمبود ویتامین دی آشنا شوید. در ادامه از ۱۰ نشانهای صحبت میکنیم که بهتر است با دیدن آنها در بدنتان حتما بررسی کنید آیا آنها از علائم کمبود ویتامین دی هستند یا خیر. البته باید حتما اشاره کنیم که این مساله در همه افراد به یک شکل بروز پیدا نمیکند.
1. بد شکلی مفاصل
بدن انسان بهصورت طبیعی یک شکل مشخص دارد. زمانیکه کمبود ویتامین دی در بدن اتفاق بیفتد، در عملکرد مفاصلی که باعث این شکل طبیعی میشوند، اختلال ایجاد میشود. ممکن است تنها یک بخش بدن دچار این موضوع شود یا اینکه کل جسم فرد را درگیر کند. بعضی از بخشها نیاز به درمان جدی و سریع دارند تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.
2. درد استخوان
برای اینکه استخوانهای بدن بتوانند کارشان را بهدرستی انجام دهند، نیاز دارند که سالم باشند. این سالمبودن با دریافت مواد مغذی رخ میدهد. ویتامین دی هم از جمله مواردی است که حضورش روی درد استخوانها اثر میگذارد؛ بنابراین از جمله نشانههایی که فرد باید چک کند دچار کمبود ویتامین دی است یا خیر، دردهای استخوان است.
3. گرفتگی عضلات
به گرفتگی عضلات هم میتوانید بهعنوان نشانه کمبود ویتامین دی نگاه کنید. منظور از گرفتگی، انقباضهایی است که ماهیچهها بدون اراده فرد دارند. این اتفاق ممکن است برای لحظهای کوتاه اتفاق بیفتد و در این زمان، نمیتوان حرکت کرد. در صورت اتفاق افتادن کم و محدود، مشکلی نیست؛ اما در صورت تکرار فراوان، به عصبهای آن بخش آسیب وارد میشود؛ بنابراین حتما این نشانه را جدی بگیرید.
4. ورم مفاصل
ممکن است که چند مورد از مفاصل بدنتان ورم کند. در این زمان، آن را بهتر است که نشانه کمبود ویتامین دی در نظر بگیرید و سریعا برای درمان آن اقدام کنید. اگر در این شرایط درد هم دارید، بهتر است که حتما با پزشک ملاقات کنید تا متوجه شوید علت دقیق آن چیست. شما برای این کار میتوانید از مشاوره آنلاین پزشکی در مجموعه دکترنکست استفاده کنید.
5. ضعف دستگاه ایمنی
اگر بهطور مکرر دچار سرماخورگی و آنفلونزا میشوید، حتما سطح ویتامین دی خود را بررسی کنید؛ چون این بیماری باعث میشود که ایمنی بدن تضعیف شود و ویروس و باکتری بهراحتی وارد بدنتان شوند. این موضوع میتواند موجب عفونتهای مکرر هم شود؛ بنابراین حتما با مشاهده این مساله برای آزمایش و چککردن مقدار این ویتامین اقدام کنید.
6. خستگی
علتهای مختلفی میتوانند باعث شوند که همیشه خسته باشید و پایینبودن سطح ویتامین دی از جمله علائم آن است. ممکن است بهسادگی از کنار این موضوع بگذرید و به آن بیتوجه باشید؛ اما این مساله روی کیفیت زندگیتان اثر فراوانی دارد و باعث میشود نتوانید بهقدر کافی از آن لذت ببرید؛ بنابراین حتما خستگی را بهعنوان نشانه کمبود ویتامین دی پیگیری کنید.
7. افسردگی
رابطه نزدیک و مستقیمی میان افسردگی و کسری ویتامین دی وجود دارد. البته دقیقا مشخص نیست که دلیل افسردگی، نداشتن ویتامین دی کافی باشد. بلکه زمانیکه سطح این ویتامین به حد نرمال خود برگردد، احتمال اینکه این موضوع هم درمان شود، وجود دارد؛ بنابراین اگر دچار این مساله هستید، حتما با درمان آن، افسردگی شما هم رفع میشود.
8. ریزش مو
اگر با دست کشیدن روی موهایتان، دستهای از آنها لای انگشتانتان باقی میماند، آن را نشانه کمبود ویتامین دی هم میتوانید درنظر بگیرید. این موضوع هم مانند افسردگی است؛ اما یکی از علائم کمبود ویتامین دی در زنان بسیاری ریزش مو بوده است؛ پس، با توجه به این مبحث، حتما با چکاپ سلامت بانوان پیگیری کنید آیا این دو مساله با هم ارتباط دارند یا خیر.
9. تنگی خُلق
ویتامین دی روی اخلاق افراد اثر میگذارد و کمبود آن میتواند باعث شود که فرد دیگر مانند قبل با حوصله نباشد. در روزهای سرد پاییز و زمستان که نور خورشید کمتر است و امکان جذب وجود ندارد، ممکن است که با این موضوع روبهرو شوید؛ بنابراین این موضوع هم از علائم کمبود ویتامین دی در مردان و زنان است. شما با چکاپ سلامت آقایان و همانطور که در بالا گفتیم چکاپ بانوان متوجه میشوید ویتامین دی بدنتان در چه سطحی است.
10. ترمیم دیرتر زخم
اگر زخمی که روی بدنتان است دیرتر ترمیم میشود، شاید دچار کمبود ویتامین هستید؛ چون این ویتامین به تولید ترکیباتی که برای بهبود زخم بهکار میروند، کمک میکند؛ بنابراین جبران کمبود این ویتامین بدن شما را یاری میدهد تا زخمهای بدنتان در زمان کوتاهی ترمیم شوند.
تشخیص و درمان کمبود ویتامین دی
اگر نشانه کمبود ویتامین دی در بدنتان نمایان شد، لازم است که برای تشخیص درست آن، آزمایش دهید. برای این منظور، آزمایش روتینی که برای ویتامین D است، انجام میشود و نتیجه آن مشخص میکند که این ماده مغذی در چه سطحی قرار دارد؛ سپس، با نظر پزشک درمان آن آغاز میشود.
نور خورشید اولین منبع برای دریافت ویتامین دی است. اگر زمانی را بهطور روزانه به استراحت جلوی این نور اختصاص دهید، بخشی از نشانه کمبود ویتامین دی ممکن است از روی بدنتان محو شود؛ اما در روزهای پاییز و زمستان این امکان به دلیل نبود آفتاب کافی وجود دارد و باید از روشهای درمانی دیگر کمک گرفت.
با نرخ مصوب ، ایاب و ذهاب رایگان و در محل مورد نظر شما بادکترنکست
تغذیه درمان خانگی کمبود ویتامین دی است. بعضی از خوراکیها مانند ماهیهای روغنی، زرده تخم مرغ، جگر گوساله و قارچ از منابعی هستند که در آنها ویتامین دی به مقدار زیادی وجود دارد؛ بنابراین گنجاندن این مواد در رژیم غذایی کمک میکند تا نشانه کمبود ویتامین دی در افراد کمتر از قبل شود.
هر دو موردی که در بالا برای درمان معرفی کردیم، مفید هستند؛ اما این منابع نمیتوانند بهطور کامل و درست این کمبود را جبران کنند. برای اینکه سطح ویتامین دی بدنتان به قدر کافی باشد، لازم است که از مکملها کمک بگیرید. زمانیکه نتیجه آزمایش شما مشخص شد، پزشک مقدار مکمل ویتامین دی و مدت استفاده از آن را به شما خواهد گفت.
در این مقاله دکترنکست در مورد ۱۰ نشانه کمبود ویتامین دی صحبت کردیم و برایتان گفتیم که با مواردی مثل غذاها یا زیر نور خورشید میتوانید این کمبود را جبران کنید و سلامتتان را بهطور کامل بهدست بیاورید. اگر شما هم دچار این کمبود شدهاید، برای ما بگویید چطور متوجه موضوع شدید و آن را درمان کردید؟
منابع: