سرماخوردگی، علت ۲۰٪ از ویزیتهای پزشکی
سرماخوردگی همراه با التهاب حاد بینی، سینوسها، حلق و حنجره عمدتاً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد میشود. دورههای سرماخوردگی معمولاً خفیف هستند و ندرتا به سمت مشکلات جدی مانند ذاتالریه یا عفونتهای باکتریایی پیشرفت میکنند. با این حال، عوارض این بیماری که 20 درصد از ویزیتهای پزشکی در کشورهای توسعه یافته را تشکیل میدهد، از طریق تأثیر نامطلوب بر فعالیت روزانه و حضور در محل کار یا مدرسه، بار اجتماعی و اقتصادی قابلتوجهی را به جوامع تحمیل میکند. دکترنکست در این مطلب به اثربخشی هر یک از ریزمغذیها از جمله زینک و ویتامینها بر سرماخوردگی میپردازد.
ریزمغذیها چه تاثیری بر سیستم ایمنی دارند؟
دریافت داروهای مکمل و ریزمغذیهای خاص، سیستم ایمنی را از طریق تقویت موانع اپیتلیال (سلول بافت پوششی)، تقویت ایمنی سلولی و تولید آنتیبادیها بهبود میبخشد. اثرات مثبت دریافت ریزمغذیها بر سیستم ایمنی، نقش محافظتی بالقوه آنها را در برابر عفونتها توجیه میکند. تأثیر ویتامین C بر پیشگیری از سرماخوردگی در بزرگسالان سالم به طور گسترده مورد بررسی قرار گرفته و ثابت شده است. اکنون به تاثیر سایر ریزمغذیها بر سرماخوردگی میپردازیم.
تاثیر زینک و ویتامینهای D، A و E بر سرماخوردگی
این ریزمغذیها در سه بخش پیشگیری، طول دوره و شدت سرماخوردگی، تاثیرگذار هستند.
تاثیر بر پیشگیری از سرماخوردگی
زینک (Zn)
کمبود زینک با سرکوب سیستم ایمنی مرتبط است و اثرات محافظتی روی در برابر سرماخوردگی در افراد مبتلا به بیماریهای همراه با سیستم ایمنی ضعیف، نشان داده شده است. موارد سرماخوردگی که از طریق یک نظرسنجی هفتگی گزارش شده است، در گروههای دریافتکننده روی 11 درصد کمتر از سایرین بود.
ویتامین D
در مطالعات اخیر مکمل ویتامین D3 کاهش خفیفی در خطر ابتلا به سرماخوردگی به میزان 5 درصد را در گروه دریافتکننده ویتامین D در مقایسه با سایرین نشان داده است.
ویتامین A و E
در مطالعات اخیر، این ویتامینها تاثیری بر پیشگیری از سرماخوردگی نشان ندادند. با این حال، دفعات سرماخوردگی سالانه با مصرف مکمل ویتامین E، نسبت به گروه دارونما کمتر بود. در مقابل، گروه دریافتکننده مکمل ویتامین A موارد نسبتاً بالاتری از سرماخوردگی را نسبت به سایرین گزارش کردند.
تاثیر بر طول دوره سرماخوردگی
زینک
مطالعات نشان میدهد که تجویز زینک باعث کاهش مدت سرماخوردگی میشود. در یک مطالعه 22٪ از افراد در گروه دریافتکننده زینک طی 24 ساعت پس از تجویز قرصهای گلوکونات زینک بهبود یافتند. در حالی که هیچ یک از افراد در گروه دارونما پس از 24 ساعت بهبود نیافتند. همچنین میانگین مدت بیماری تخمینزده شده برای گروه دریافتکننده زینک 3.9 روز و برای گروه دارونما 10.8 روز تعیین شد.
ویتامین D
مطالعات نشان داده که ویتامین D باعث کاهش مدت بیماری میزان 0.14 روز میشود. اما به علت دقت پایین مطالعات به عمل آمده در این مورد، قطعیت شواهد برای تجویز ویتامین D جهت کاهش مدت سرماخوردگی بسیار کم است.
تاثیر بر شدت سرماخوردگی
زینک
در مطالعات انجام شده مشخص شده است که شدت سرماخودگی در افرادی که مکمل زینک دریافت میکنند مقادیری از سایر افراد کمتر است. اما باید توجه داشت اختلاف قابلتوجهی در شدت بیماری دو گروه مشاهده نشده است.
ویتامین D
متوسط شدت بیماری در گروه دریافتکننده ویتامین D به طور کلی کمتر است.
پزشکان بیماریهای عمومی در دکترنکست
زینک و سرماخوردگی در کودکان
به طور کلی نشان داده شده است که مکمل زینک تا 53٪ از دورههای سرماخوردگی معمولی را در کودکان سالم زیر 10 سال پیشگیری میکند. بنابراین این مکمل در کودکان به رشد و تنظیم سیستم ایمنی آنها کمک میکند. مشابه ویتامین D، اثربخشی مکمل زینک در پیشگیری از سرماخوردگی تحتتاثیر وضعیت ذخیره آن در بدن فرد میباشد.
تاثیر ریزمغذیها در کوتاهتر کردن مدت سرماخوردگی امیدوارکننده است. اما ممکن است در پیشگیری از سرماخوردگی در یک جمعیت بالغ سالم موثر نباشد. اثربخشی ریزمغذیها در مدیریت شدت سرماخوردگی هنوز قطعی نیست. در این باره تجزیه و تحلیل بیشتری با مقیاسها و معیارهای استاندارد مورد نیاز است. به طور کلی نتایج نشان میدهد که ریزمغذیهای غیر از ویتامین C ممکن است اثرات محدودی بر پیشگیری از سرماخوردگی در بزرگسالان سالم داشته باشند. اما مکمل زینک کاهش بالقوه مدت سرماخوردگی را نشان میدهد.