مننژیت مغزی چیست؟ مننژیت، ایجاد عفونت در غشای محافظ مغز و نخاع است که بیشتر مردم آن را به‌عنوان مننژیت مغزی می‌شناسند. هر شخصی می‌تواند به این بیماری مبتلا شود؛ اما این مشکل بیشتر در نوزادان، کودکان خردسال، نوجوانان و بزرگسالان جوان شایع است. اگر بیماری مننژیت زود درمان نشود، می‌تواند بسیار جدی باشد؛ چراکه این بیماری می‌تواند باعث مسمومیت خونی و در نهایت منجر به عوارض زیادی نظیر فلج مغزی یا حتی مرگ شود. با توجه به اهمیت این بیماری، داشتن اطلاعات در مورد آن برای هر شخصی ضروری است. در این مقاله از مجله دکترنکست، هر آنچه که شما باید در مورد این بیماری بدانید آورده شده است؛ پس حتما تا آخر مطلب را مطالعه کنید.
مننژیت چیست؟
به وجود آمدن عفونت در غشای اطراف مغز و نخاع را مننژیت می‌گویند. آیا تاکنون عکس های بیماری مننژیت را دیده‌اید؟ این بیماری دارای چند نوع متداول شامل ویروسی، باکتریایی، قارچی، انگلی، غیر عفونی و مزمن است. تعدادی از انواع این بیماری بدون درمان و در عرض چند هفته بهبود می‌یابند، برخی دیگر می‌توانند باعث مرگ شوند و بعضی هم نیاز به درمان اضطراری آنتی‌بیوتیکی دارند. اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علایم مننژیت که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است را دارید، فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
علائم مننژیت
آیا می‌دانید علائم مننژیت چیست؟ علائم اولیه بیماری مننژیت ممکن است شبیه آنفولانزا باشد. احتمالا علائم طی چند ساعت یا در مدت چند روز ایجاد شوند. البته نشانه‌ها با توجه به سن افراد متفاوت است. یعنی نشانه‌های این بیماری در نوزادان، کودکان و بزرگسالان با هم فرق دارد. در ادامه این علائم در سنین مختلف به‌صورت دقیق مشخص شده است.
1. علائم مننژیت در نوزادان
علائم مننژیت در نوزادان نسبت به بزرگسالان متفاوت است. این علائم می‌تواند شامل تب، سفتی بدن یا گردن، گریه با صدای بلند، رفتارهای تسلی‌ناپذیر، خواب‌آلود بودن و مشکل در بیدار شدن، زودرنجی و بدخلقی باشد. همچنین نوزاد در دوران شیردهی احساس خوبی نداشته و مکیدن ضعیفی دارد.
متخصصان بیماری‌های عفونی در دکترنکست
2. علائم مننژیت در کودکان
مننژیت در کودکان با افزایش سن و رسیدن به سن دبیرستان و دانشگاه بیشتر شایع خواهد شد. علائم دو نوع ویروسی و باکتریایی در کودکان با علائم آن در بزرگسالان مشابه است. علائم مننژیت در کودکان می‌تواند شامل مورد زیر باشد:
- تب ناگهانی؛
- بدن درد و گردن درد؛
- سردرگمی و سرگردانی؛
- حالت تهوع؛
- استفراغ؛
- تشنج؛
- خستگی یا کوفتگی.
3. علائم مننژیت در بزرگسالان
خطر ابتلا به مننژیت در بزرگسالی، به‌دلیل تغییر شرایط کمتر می‌شود؛ چراکه مدارس و خوابگاه‌های دانشگاه مکان‌های رایجی هستند که برخی از انواع این بیماری به راحتی منتقل می‌شوند. هنگامی که یک جوان از این شرایط دور می‌شود، پس احتمال ابتلا به عفونت کمتر خواهد شد.
با این حال، افراد مسن‌تری که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند یا در شرایطی زندگی می‌کنند که سیستم ایمنی بدن آن‌ها تضعیف شده است، می‌توانند در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند. معلمان، کارکنان مراکز درمانی و همچنین مربیان مهدکودک در معرض خطر این بیماری هستند. علائم مننژیت مغزی در بزرگسالان می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
- سردرد؛
- تب؛
- گرفتگی گردن؛
- تشنج؛
- حساسیت به نورهای روشن؛
- خواب آلودگی؛
- بی‌حالی؛
- تهوع و استفراغ؛
- کاهش اشتها؛
- تغییر وضعیت ذهنی.
تشخیص مننژیت
تشخیص مننژیت با مطالعه سابقه بیماری شخص و همچنین معاینه فیزیکی شروع می‌شود. سن، محل سکونت در خوابگاه و حضور در مهدکودک می‌تواند سرنخ‌های مهمی برای تشخیص این بیماری باشد. در زمان معاینه، پزشک موارد زیر را بررسی خواهد کرد:
- تب؛
- اختلالات پوستی؛
- افزایش ضربان قلب؛
- سفتی گردن؛
- کاهش هوشیاری.
همچنین پزشک آزمایش پونکسیون کمری را تجویز میکند. این آزمایش به پزشک اجازه می‌دهد تا مایع مغزی نخاعی را که حاوی تعدادی سرنخ در مورد عفونت است، تجزیه و تحلیل کند. تعدادی از سرنخ‌های موجود در مایع نخاعی مغزی می‌تواند گلوکز، تعداد گلبول‌های سفید و تعداد گلبول‌های قرمز باشد. آزمایش پونکسیون بهترین آنتی‌بیوتیک را برای درمان مشخص خواهد کرد. البته برای تشخیص این بیماری احتمالا آزمایش‌های دیگری مانند سی‌تی‌اسکن سر، رادیوگرافی قفسه سینه و … انجام شود.
درمان مننژیت
درمان مننژیت بر اساس علت بیماری مشخص می‌شود. کسی که مننژیت باکتریایی دارد، باید خیلی سریع در بیمارستان بستری شود. تشخیص و درمان به موقع بیماری مانع از آسیب مغزی و مرگ خواهد شد. مننژیت قارچی با داروهای ضد قارچ درمان خواهد شد. درمان نوع انگلی شامل درمان علائم و تلاش برای درمان مستقیم عفونت است. مننژیت ویروسی به احتمال زیاد خودبه‌خود برطرف شود؛ اما برخی از علل این بیماری با داروهای ضد ویروسی داخل وریدی درمان خواهند شد.
واکسن مننژیت چیست؟
هرچند مننژیت ویروسی شایع‌تر است؛ اما اگر نوع باکتریایی آن خیلی سریع تشخیص داده نشده و درمان نشود، می‌تواند خطرناک‌تر باشد. دو واکسن مننژیت شامل «MenACWY» و «MenB» برای این نوع بیماری وجود دارند. البته قبل از تزریق باید به عوارض واکسن مننژیت توجه کرد. این واکسن می‌تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- درد، قرمزی و سوزش در محل تزریق؛
- تب خفیف پس از تزریق؛
- لرز؛
- سردرد؛
- درد مفاصل؛
- کوفتگی.
عوارض مننژیت
عوارض مننژیت می‌تواند شدید باشد. هرچقدر شخص مدت طولانی‌تری بدون درمان به این بیماری مبتلا باشد، خطر تشنج و آسیب دائمی عصبی بیشتر خواهد بود. گوش درد و از دست دادن شنوایی، مشکلات حافظه، ناتوانی در یادگیری، ضربه مغزی، مشکل در راه رفتن، تشنج، نارسایی کلیه، شوکه‌شدن و حتی مرگ از عوارض بیماری هستند. با درمان سریع، حتی افراد مبتلا به نوع شدید بیماری هم می‌توانند بهبود خوبی داشته باشند.
پیشگیری از مننژیت
اگر در معرض خطر بیشتر قرار دارید، حفظ یک سبک زندگی سالم برای پیشگیری از بیماری مهم است. داشتن استراحت به مقدار کافی، سیگار نکشیدن، اجتناب از تماس با افراد بیمار، شستن مکرر دست ها، به‌ویژه اگر در مهدکودک‌ها کار می‌کنید، از جمله کارهایی است که برای جلوگیری از این بیماری باید انجام دهید. همچنین واکسیناسیون می‌تواند از انواع خاصی از بیماری محافظت کند.
جمع بندی
بیماری مننژیت چیست؟ مننژیت التهاب مایع و سه لایه غشای اطراف مغز و نخاع است. زمانی‌که مایع اطراف این غشاها عفونی شود، این بیماری ایجاد می‌شود. انواع مختلفی از این بیماری شامل ویروسی، باکتریایی، قارچی، انگلی و حتی مزمن وجود دارد. علائم بیماری با توجه به سن فرد متفاوت است. در صورت عدم درمان سریع، این عارضه می‌تواند بسیار خطرناک باشد و حتی باعث مرگ شود. درمان این بیماری با توجه به نوع آن تعیین می‌شود. در نوع باکتریایی فرد به بستری نیاز دارد؛ اما در انواع دیگر می‌توان آن را با داروهای مختلف برطرف کرد. اگر سوالات بیشتری در این زمینه دارید می‌توانید از متخصصین عفونی آنلاین یا متخصصین مغز و اعصاب آنلاین دکترنکست راهنمایی بگیرید.
منابع:
