بلوغ یک مرحله مهم در انتقال از کودکی به بزرگسالی به‌حساب می‌آید. معمولا بلوغ پسران زمانی شروع می‌شود که فرد در اوایل نوجوانی خود است. بلوغ شامل تغییرات فیزیکی، روانی و عاطفی است و تجربه هر فرد از آن منحصر‌به‌فرد خواهد بود. این مرحله می‌تواند یک دوران چالش‌برانگیز و گیج‌کننده باشد. اطلاع از مسائل بلوغ پسران می‌تواند به فرد کمک کند تا با پشت سر گذاشتن آن، احساس کنترل بیشتری کند. این مقاله از دکترنکست مروری کامل بر بلوغ پسران است که در ادامه به بسیاری از سوالات شما پاسخ خواهد داد؛ پس همراه ما باشید.
بلوغ چیست؟
زمانی که بدن کودک با انتقال به بزرگسالی شروع به رشد و تغییر می‌کند، بلوغ رخ می‌دهد. در این دوران فرزند شما تغییرات فیزیکی را برای رسیدن به بلوغ جنسی پسران و یافتن توانایی تولید مثل پشت سر می‌گذارد. مراحل بلوغ مسیر مشخصی را دنبال می‌کند. معمولا سرعت تغییرات عاطفی بلوغ کندتر از تغییرات فیزیکی است. تغییرات جسمی و عاطفی بلوغ هر دو در سنین مختلف برای هر کودک شروع و پایان می‌یابد.
بلوغ زمانی آغاز می‌شود که هورمون آزاد‌کننده گنادوتروپین (GnRH) در بخشی از مغز کودک به‌نام هیپوتالاموس شروع به تولید می‌کند. هیپوتالاموس، GnRH را به قسمت دیگری از مغز به نام غده هیپوفیز می‌فرستد. GnRH غده هیپوفیز را تحریک می‌کند تا دو هورمون لوتئینه‌کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH) را ترشح کند. این هورمون‌ها به اندام‌های جنسی (تخمدان‌ها و بیضه‌ها) حرکت کرده و آن‌ها را تحریک می‌کنند تا هورمون‌های جنسی (استروژن و تستوسترون) را آزاد کنند. این هورمون‌ها باعث شروع نشانه‌های بلوغ می‌شوند.
سن بلوغ پسران
سن بلوغ در پسران بین 9 تا 14 سالگی است. در واقع پسران حدود دو سال دیرتر از دختران به بلوغ می‌رسند. با این حال، پسران سیاه‌پوست کمی زودتر از پسران سفیدپوست بالغ می‌شوند. اگر علائم بلوغ پسران قبل‌از 9 سالگی بروز کرد، حتما با متخصص در این مورد مشورت کنید. به‌طور مشابه، اگر نشانه بلوغ پسران تا سن 15 سالگی رخ نداده باشد، باید با پزشک مشورت کنید.
مراحل بلوغ پسران
اولین کسی که مراحل قابل مشاهده بلوغ را شناسایی کرد پروفسور جیمز ام تانر، متخصص کودکان بود. امروزه این مراحل به عنوان مراحل تانر یا رتبه بلوغ جنسی معرفی می‌شوند. در واقع مراحل تانر یک راهنمای کلی برای رشد جسمانی است، اگرچه هر فرد جدول زمانی بلوغ متفاوتی دارد. دوران بلوغ پسران شامل پنج مرحله است.
مرحله 1 قبل‌از بلوغ است. در این مرحله، پسران هیچ تغییر قابل مشاهده‌ای را تجربه نمی‌کنند. در مرحله 2، تغییرات فیزیکی شروع می‌شود. اولین نشانه های بلوغ زودرس در پسران که معمولا بین 9 تا 14 سالگی رخ می‌دهد شامل موارد زیر هستند:
- رشد دستگاه تناسلی (رشد بیضه‌ها و کیسه بیضه)؛
- رشد موهای کم‌پشت در اطراف آلت تناسلی و زیر بغل؛
- افزایش قد.
در مرحله 3 تغییرات فیزیکی سرعت بیشتری می‌گیرد. پسران در سنین 10 تا 16 سالگی، تغییرات زیر را تجربه می‌کنند:
- رشد مداوم آلت تناسلی و بیضه‌ها و همچنین انزال در حین خواب «رویاهای خیس»؛
- تیره‌شدن و درشت شدن موها به شکل مثلث در ناحیه تناسلی؛
- افزایش مداوم قد؛
- تعریق بیشتر؛
- افزایش توده عضلانی؛
- تغییر در صدا.
یکی از نشانه های بلوغ در پسران، رشد سینه‌ها یا ژنیکوماستی است که در حدود 50درصد از پسران نوجوان رخ می‌دهد؛ اما معمولا تا پایان بلوغ برطرف می‌شود. این مشکل بیشتر در سنین 11 تا 15 سالگی رخ می‌دهد. اگر رشد سینه‌ها به یک مشکل فیزیکی تبدیل شد، باید با متخصص غدد آنلاین مشورت کنید. در مرحله 4، بلوغ پسران کامل می‌شود. در این شرایط علائم بلوغ در پسران شامل موارد زیر است:
- رشد در اندازه آلت تناسلی و تیره‌شدن پوست روی کیسه بیضه و خود بیضه. در این مرحله برآمدگی‌های قرمز رنگ روی بیضه بلوغ پسران ایجاد می‌شود.
- رشد موهای بدن به سطح بزرگسالان می‌رسد. موهای ناحیه تناسلی در یک مثلث درشت باقی می‌مانند.
- اوج جهش رشد که به‌طور متوسط نزدیک به 4 اینچ (حدود 10 سانتی‌متر) در سال است.
- جوش بیشتر می‌شود.
- تغییرات صدا ادامه دارد.
احتمالا در این مرحله وجود جوش در صورت اذیت‌کننده باشد. برای درمان جوش بلوغ پسران با مشورت پزشکاز محصولات مختلفی که وجود دارد، استفاده کنید. در مرحله 5، علائم پایان بلوغ در پسران تمام می‌شود و رشد جسمانی پسران به پایان می‌رسد. بسیاری از افراد احتمالا تا این مرحله موی صورت نداشته باشند؛ اما موهای بخش تناسلی احتمالا تا ران‌ها ادامه داشته باشد و در بعضی از پسرها ممکن است یک خط مو تا ناف ایجاد شود. رشد بیشتر پسرها تا سن 17 سالگی به پایان می‌رسد، اما برخی ممکن است تا اوایل 20 سالگی به رشد خود ادامه دهند.
احساسات پسران در دوران بلوغ
هنگامی که پسر شما وارد بلوغ می‌شود، احتمالا مشکلات دوران بلوغ پسران ظاهر شود. افزایش تستوسترون همراه با فشارهای اجتماعی احتمالا باعث طغیان عاطفی، رفتار بدخلقی و اختلاف خانوادگی شود. روانشناسی دوران بلوغ پسران بسیار مهم است و معمولا والدین می‌توانند این مسائل را برطرف کنند. البته در نظر داشته باشید که ترشح کم تستوسترون منجر به کوچک بودن بیضه در مردان می‌شود.
در این شرایط شما به‌عنوان والدین، باید به پسرتان گوش دهید و بپرسید که دوست دارد چه زمانی فقط به حرف‌هایش گوش دهید و چه وقتی نظر شما برایش مهم است. به پسرتان بگویید که دوستش دارید و در کنارش هستید. هر زمان که مسائل ایمنی یا اخلاقی وجود دارد، وارد عمل شوید و در آن موارد محدودیت‌ها را تعیین کنید.
اگر مشکلات عاطفی جدی مانند علائم اضطراب، افسردگی یا نوسانات شدید خلقی ایجاد شود باید پسر توسط متخصص ارزیابی شود. این مشکلات می‌تواند به‌صورت انتخاب نکردن کارهایی که قبلا از آن لذت می‌برد، انزوا از دوستان و خانواده یا کاهش نمرات درسی‌اش بروز پیدا کند. مسائل عاطفی می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال خلقی یا سایر نگرانی‌های روانی باشد. دارو یا درمان‌های دیگر می‌تواند در این موارد مفید باشد.
بلوغ زودرس در پسران
آیا می‌دانید نشانه های بلوغ زودرس در پسران چیست؟ بلوغ در همه پسران در یک بازه زمانی مشخص رخ نمی‌دهد. برخی از آن‌ها خیلی زود تغییرات را مشاهده می‌کنند که به آن بلوغ زودرس می‌گویند. در برخی افراد دیگر ممکن است تغییرات دیرتر مشاهده شود که اغلب این شرایط بلوغ دیررس در پسران نامیده می‌شود.
1. بلوغ زودرس
اگر پسر شما قبل از 9 سالگی علائم بلوغ را نشان داد، با پزشک خودتان در ارتباط باشید؛ چراکه این شرایط ممکن است نشانه مشکل غده هیپوفیز یا مشکل عصبی باشد. پزشک باید به محض مشکوک‌شدن به مشکل، ارزیابی را شروع کند. یکی از علائم بلوغ زودرس در پسران، ظاهر شدن موهای ناحیه تناسلی است. علل احتمالی این مشکل عبارتند از:
- غده هیپوفیز خیلی زود هورمون‌ها را فعال می‌کند.
- احتمال ابتلا به کم‌کاری تیروئید در موارد نادر وجود دارد.
- سایر عللی که باید توسط پزشک بررسی شود.
برای بلوغ زودرس پسران چه کنیم؟ اگر مشکل هورمونی باشد، متخصص غدد می‌تواند مسدودکننده‌های بلوغ را برای جلوگیری از بلوغ زودرس تجویز کند. در واقع، مسدودکننده‌های بلوغ داروهایی هستند که مانع از تولید هورمون‌های جنسی در بدن کودک می‌شود. اگر پزشک به مشکل دیگری مشکوک باشد، احتمالا پسر شما برای آزمایشات بیشتر ارجاع داده می‌شود.
2. بلوغ دیررس
اگر پسر شما بعد از 14 سالگی شروع به بلوغ کرد یا در مرحله بلوغ پیشرفت نکرد، باید با پزشک مشورت کنید. اگر پدر او نیز این شرایط را تجربه کرده باشد، احتمال بروز این مشکل در پسر افزایش پیدا می‌کند. همچنین اختلالات هورمونی یا غدد درون‌ریز هم می‌تواند بلوغ را به تاخیر بیندازد. اگر پزشک به یک مشکل اساسی مشکوک باشد، احتمالا فرد را برای آزمایش‌های بیشتر به متخصص ارجاع دهد.
فوق تخصصان غدد داخلی و متابولیسم در دکترنکست
جمع بندی
علت کمر درد در دوران بلوغ پسران چیست؟ بلوغ پسران یک شبه اتفاق نمی‌افتد و یک فرآیند چند ساله است. این مرحله از زندگی شامل تغییرات فیزیکی و هورمونی خواهد بود. احتمالا کودک شما در حال‌حاضر احساسات زیادی در مورد جوش، بوی بدن و … دارد. در این شرایط باید ارتباط خودتان را با فرزندتان حفظ و در هنگام بحث درباره این احساسات صبور باشید. شما به کودک خودتان این اطمینان را بدهید که آنچه رخ می‌دهد، طبیعی و بخشی از دوران بلوغ است. اگر چیزی نگران‌کننده به نظر می‌رسد یا اگر در مورد رشد فرزندتان نگرانی دارید، در صحبت کردن با پزشک کودک تردید نکنید.
منابع:
