همه چیز درباره بیماری نارسایی قلبی

بدن هر شخصی برای رساندن خون غنی از مواد مغذی و اکسیژن به هر یک از سلول‌های خود، به پمپاژ قلب متکی است. اما در وضعیت نارسایی قلبی «heart failure»، قلب نمی‌تواند خون را به طور موثر پمپاژ کند و سلول‌ها تغذیه کافی را دریافت نمی‌کنند؛ در نتیجه بدن نمی‌تواند به درستی عمل کند. این اختلال که به آن نارسایی قلبی جبران نشده هم گفته می‌شود، یک بیماری جدی است که نیاز به درمان دارد؛ پس باید آن را جدی گرفت. در مطالب گذشته مجله سلامت دکترنکست به عارضه نارسایی کلیه پرداخته شد؛ اما در این مقاله قصد داریم به علت، انواع، علائم، مراحل و همچنین درمان نارسایی قلبی بپردازیم. پس برای اینکه با این بیماری به‌طور کامل آشنا شوید تا آخر مقاله همراه ما باشید.

علت نارسایی قلبی

در بیشتر موارد این اختلال با بیماری دیگری ارتباط دارد. شایع‌ترین علت این عارضه، بیماری عروق کرونر (CAD) است. این بیماری باعث تنگ شدن سرخرگ‌هایی می‌شود که خون و اکسیژن را به قلب می‌رسانند. سایر شرایطی که ممکن است خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهد، عبارتند از:

•       کاردیومیوپاتی؛
•       بیماری قلبی مادرزادی؛
•       سکته قلبی؛
•       بیماری دریچه قلب؛
•       انواع خاصی از آریتمی یا ریتم نامنظم قلب؛
•       بیماری فشار خون بالا؛
•       آمفیزم؛
•       آپنه یا وقفه‌ تنفسی خواب؛
•       دیابت؛
•       تیروئید پرکار یا کم‌کار؛
•       اچ‌آی‌وی (HIV)؛
•       انواع شدید کم خونی؛
•       برخی از درمان‌های سرطان مانند شیمی درمانی؛
•       اختلال سوء مصرف مواد.

انواع نارسایی قلبی

معمولا نارسایی قلبی را از دو دیدگاه دسته‌بندی می‌کنند. این عارضه ممکن است فقط یک طرف قلب یا هر دو طرف را تحت تاثیر قرار دهد. بر این اساس بیماری را به دو نوع طرف چپ و طرف راست تقسیم می‌کنند. این مشکل به دو دسته دیاستولیک یا سیستولیک هم طبقه‌بندی می‌شود. در ادامه همه این دسته‌بندی‌ها بررسی شده‌اند.

1. نارسایی سمت چپ

نارسایی نوع سمت چپ شایع‌ترین نوع بیماری است. همان‌طور که می‌دانید بطن چپ در سمت چپ پایین قلب قرار دارد و در واقع این بخش خون غنی از اکسیژن را به بقیه بدن پمپاژ می‌کند. اختلال در سمت چپ زمانی رخ می‌دهد که بطن چپ به طور موثر کار پمپاژ خون را انجام نمی‌دهد و این مشکل مانع دریافت خون غنی از اکسیژن کافی به بدن می‌شود. در نتیجه، خون به ریه‌ها برگشت می‌شود که باعث نارسایی قلبی و تنگی نفس و تجمع مایعات خواهد شد.

2. نارسایی سمت راست

بطن راست قلب وظیفه پمپاژ خون به ریه‌ها جهت جمع‌آوری اکسیژن را بر عهده دارد. نارسایی نوع سمت راست زمانی رخ می‌دهد که سمت راست قلب شما نتواند به طور موثر کار خود را انجام دهد. معمولا این شرایط با اختلال سمت چپ ایجاد می‌شود. جمع‌شدن خون در ریه‌ها در اثر نارسایی سمت چپ، باعث کار سخت بطن راست خواهد شد. در نتیجه این مشکل به سمت راست قلب فشار وارد می‌کند و باعث از کار افتادن آن می‌شود.

3. نارسایی سیستولیک

انقباض قلب برای پمپاژ خون غنی از اکسیژن به بدن ضروری است. نارسایی سیستولیک قلب زمانی اتفاق می‌افتد که ماهیچه قلب توانایی انقباض خود را از دست می‌دهد. این اختلال به‌عنوان اختلال عملکرد سیستولیک شناخته می‌شود و معمولا زمانی ایجاد می‌شود که قلب شما ضعیف است و در مردان بیشتر رخ می‌دهد.

4. نارسایی دیاستولیک

نارسایی قلبی دیاستولیک شرایطی است که عضله قلب سفت‌تر از حد طبیعی باشد. سفتی مانع پر شدن راحت قلب از خون می‌شود. این شرایط به‌عنوان اختلال عملکرد دیاستولیک شناخته می‌شود و منجر به کمبود جریان خون به سایر اندام‌های بدن خواهد شد.

علائم نارسایی قلبی

اگر به این بیماری دچار باشید، قلب شما نمی‌تواند خون کافی برای رفع نیازهای بدنتان را تامین کند. در این شرایط علائم نارسایی قلبی در بزرگسالان ایجاد یا حتی نشانه‌های این اختلال به‌صورت ناگهانی شروع می‌شود. از جمله نشانه های نارسایی قلبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•       کوفتگی و خستگی؛
•       افزایش وزن ناگهانی؛
•       از دست دادن اشتها؛
•       سرفه‌های مداوم؛
•       ضربان قلب نامنظم؛
•       تپش قلب؛
•       ورم شکم؛
•       تنگی نفس؛
•       عدم تحمل ورزش؛
•       ورم کردن پا و مچ پا؛
•       تنگی نفس هنگام دراز کشیدن؛
•       رگ‌های بیرون‌زده گردن.

مراحل نارسایی قلبی

نارسایی قلبی یک مشکل مزمن است که به مرور زمان بدتر می‌شود. چهار مرحله شامل مراحل A، B، C و D برای این بیماری وجود دارد. این مراحل از خطر بالای ابتلا به این اختلال تا نوع پیشرفته تغییر می‌کند. مراحل عارضه به‌صورت زیر هستند:

•       مرحله A: فرد هنوز به اختلال مبتلا نشده است؛ اما به دلیل یک یا چند بیماری قبلی مانند فشار خون بالا، بیماری عروق کرونر یا دیابت در معرض خطر بالاتری قرار دارد.
•       مرحله B: فرد دچار بیماری یا علائم آن نشده است؛ اما تشخیص درد شانه چپ و بیماری قلبی را دریافت کرده است.
•       مرحله C: فرد دارای علائم بیماری است و در حال حاضر بیماری قلبی دارد که به درمان پیشرفته نیاز خواهد داشت.
•       مرحله D: فرد مبتلا به نوع پیشرفته بیماری است که نیاز به درمان تخصصی دارد.

تشخیص نارسایی قلبی

برای تشخیص بیماری پزشک احتمالا یک معاینه فیزیکی برای بررسی علائم انجام دهد. برای مثال، ورم پا، ضربان قلب نامنظم و برآمدگی رگ‌های گردن می‌تواند فرد را مشکوک به این عارضه نشان دهد. در این شرایط پزشک آزمایش‌های بیشتری را توصیه می‌کند که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

•       آزمایش‌های خون و ادرار: آزمایش خون نارسایی قلبی با هدف بررسی آزمایش خون فرد و همچنین عملکرد کبد، تیروئید و کلیه‌ها و هرگونه نشانه‌ای از گشاد شدن قلب انجام می‌شود.
•       رادیوگرافی قفسه سینه: این آزمایش قلب بزرگ‌شده و همچنین وجود مایع در ریه‌ها را نشان می‌دهد.
•       الکتروکاردیوگرام: این آزمایش فعالیت الکتریکی و ریتم قلب را ثبت می‌کند و همچنین هرگونه آسیب ناشی از حمله قلبی را مشخص خواهد کرد.  

• اکوکاردیوگرام: این یک اسکن اولتراسوند است که عملکرد پمپاژ قلب را نشان می‌دهد.

درمان نارسایی قلبی

درمان نارسایی قلبی و تنگی نفس به شدت بیماری و نوع بیماری بستگی دارد. درمان زودهنگام می‌تواند علائم را بهبود بخشد؛ اما باز هم باید آزمایشات منظم را انجام داد و هر 3 تا 6 ماه یک‌بار با متخصص قلب آنلاین مشورت کرد. درمان بیماری ممکن است به‌دو صورت دارویی و جراحی باشد.

1. درمان دارویی

مراحل اولیه این اختلال احتمالا با داروها درمان شود. در واقع داروها به تسکین علائم کمک می‌کنند و مانع از بدتر شدن بیماری می‌شوند. معمولا در این شرایط داروی جدید نارسایی قلبی تجویز می‌شود. البته قبل از مصرف داروی جدید با پزشک صحبت کنید. 

2. جراحی

درمان دارویی در همه افراد مبتلا به این نارسایی پاسخ نمی‌دهد. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای رسیدگی به علل اصلی بیماری و کمک به مدیریت علائم، جراحی را توصیه کند. در ادامه انواع جراحی که شامل جدیدترین درمان نارسایی قلبی هم می‌شود، آورده شده است:

•       پیوند بای پس: پزشکان این روش را زمانی که بیماری عروق کرونر علت این اختلال باشد، توصیه می‌کنند.
•       مداخله عروق کرونر از راه پوست (PCI): این یک روش غیر جراحی برای قرار دادن استنت در قلب برای بازکردن رگ‌های خونی است.
•       ضربان‌ساز: ضربان‌ساز دستگاه کوچکی است که جراح در زیر پوست قفسه سینه قرار می‌دهد تا به اصلاح به ضربان قلب نامنظم کمک کند.
•       ابلیشن قلب: این جراحی می‌تواند به اصلاح مشکل ریتم قلب کمک کند. پزشک یک کاتتر را در سرخرگ‌ها یا سیاهرگ‌ها قرار می‌دهد.
•       جراحی دریچه قلب: این روش یک دریچه معیوب را که باعث پمپاژ ناکارآمد قلب می‌شود، ترمیم می‌کند.
•       دستگاه کمکی قابل کاشت بطن چپ: این روش در افراد مبتلا به نارسایی پیشرفته که به درمان‌های دیگر پاسخ نداده‌اند به پمپاژ خون قلب کمک می‌کند.
•       پیوند قلب: اگر هیچ درمان یا جراحی موثر نبود، پیوند قلب گزینه نهایی خواهد بود.

جلوگیری از نارسایی قلب

نارسایی قلبی در جوانان یک زنگ خطر بزرگ است. تغییر سبک زندگی می‌تواند به درمان عارضه و جلوگیری از ایجاد این اختلال کمک کند. حفظ وزن متوسط ​​و ورزش منظم خطر این مشکل را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. همچنین کاهش میزان نمک در رژیم غذایی خطر ابتلا به این بیماری را کاهش خواهد داد. عادت‌های دیگری که ممکن است از این بیماری جلوگیری کند، عبارتند از:

•       محدود کردن مصرف الکل؛
•       سیگار نکشیدن؛
•       دوری از غذاهای پرچرب؛
•       مقدار خواب کافی؛
•       تحرک داشتن.

جمع بندی

نارسایی قلبی زمانی رخ می‌دهد که قلب نتواند به‌صورت مناسب خون را پمپاژ کند. در نتیجه این مشکل، مایع در ریه‌ها جمع می‌شود و باعث تنگی نفس خواهد شد. علائم نارسایی قلبی در زنان و مردان یکسان است و می‌تواند شامل کوفتگی و خستگی، افزایش وزن ناگهانی، از دست دادن اشتها، سرفه‌های مداوم و … باشد. برای درمان این عارضه، انواع درمان دارویی و جراحی وجود دارد. اگر داروها روی فرد تاثیری نداشته باشند، پزشک انواع روش جراحی را توصیه می‌کند. طول عمر بیماران نارسایی قلبی پس از تشخیص احتمالا 5 سال یا بیشتر خواهد بود.