جرم گیری دندان چیست؟ آیا از بین بردن جرم دندان لازم است؟ حفظ بهداشت دهان و دندان برای سلامت کلی بسیار مهم است. جرم گیری منظم دندان نقش حیاتی در حفظ سلامت دندان و لثه ایفا میکند. در حالی که جرم گیری حرفه‌ای توسط یک دندانپزشک انجام می‌گیرد، تکنیک‌ها و ابزارهای خاصی برای انجام جرم گیری دندان در خانه وجود دارد. در ادامه به تشریح جرم گیری دندان در خانه، از جمله مزایا، تکنیک‌ها، ابزارها، ملاحظات ایمنی می‌پردازیم.
چرا جرم گیری دندان مهم است؟
پلاک و جرم از مشکلات رایج سلامت دهان و دندان هستند که اگر به آن‌ها رسیدگی نشود می‌توانند باعث ایجاد مشکلاتی شوند.
پلاک دندان
پلاک یک لایه چسبناک و بی‌رنگ است که به طور مداوم روی دندانها تشکیل می‌شود. این لایه از باکتری‌ها، ذرات غذا و بزاق تشکیل شده است. هنگامی که قند موجود در مواد غذایی در تماس با این دندان قرار می‌گیرد، باکتری‌های موجود در دهان آن را تجزیه کرده و اسید تولید می‌کنند. این اسیدها همراه با باکتری‌ها با هم ترکیب شده و پلاک تشکیل می‌دهند. پلاک مشکل‌ساز است زیرا به دندان و حاشیه لثه می‌چسبد و جرم گیری لثه را ضروری میکند. اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌های موجود در پلاک به مینای دندان حمله کرده و منجر به پوسیدگی یا ایجاد حفره در دندان می‌شود. همچنین تجمع پلاک میتواند لثه‌ها را تحریک کرده و منجر به التهاب لثه شود که مرحله اولیه بیماری لثه است. علائم آن شامل قرمزی، تورم، حساسیت به لمس و خونریزی لثه است. باکتری‌های موجود در پلاک می‌توانند ترکیبات بدبویی تولید کنند که باعث بوی بد دهان می‌شود. پلاک‌ها از نظر زیبایی‌شناختی نیز مهم‌اند. تجمع پلاک میتواند باعث تغییر رنگ و لک شدن دندان شود و ظاهر دندان را تحت تاثیر قرار دهد.
تشکیل جرم دندان
اگر پلاکهای دندانی از طریق مسواک زدن و نخ دندان کشیدن حذف نشود، میتواند سفت شده و به‌علت رسوب کلسیم جرم دندانی را تشکیل دهد. جرم در واقع رسوب معدنی است که محکم به سطح دندان می‌چسبد و میتواند اغلب در زیر خط لثه ایجاد شود. جرم دندان در مقایسه با پلاک مشکلات بیشتری ایجاد میکند. جرم دندان یک سطح ایده‌آل برای رشد باکتری‌ها فراهم میکند و منجر به پیشرفت بیماری لثه می‌شود. همانطور که جرم در زیر خط لثه جمع می‌شود، باکتری‌های بیشتری در آنجا تجمع می‌کنند. این مرحله از بیماری لثه پریودنتیت نامیده می‌شود و در صورت عدم درمان میتواند منجر به از دست دادن استخوان و دندان شود. سطح ناهموار جرم همچنین تجمع پلاک را آسان‌تر کرده و منجر به چرخه معیوب افزایش تشکیل پلاک و رشد باکتری می‌شود. جرم دندان میتواند باعث ایجاد لکه‌های سرسخت، زرد یا قهوه‌ای روی دندانها شده که به سختی و با ابزار خاص از روی دندان پاک می‌شوند.
جرم گیری دندان
جرم گیری دندان فرآیندی است که طی آن پلاک، جرم و لکه از روی دندان و لثه پاک می‌شود. جرم گیری تخصصی دندان معمولا توسط متخصصین دندانپزشکی و با استفاده از ابزارهای تخصصی انجام می‌شود. از بین بردن جرم دندان سریع تنها توسط یک دندانپزشک ممکن است. علل ضرورت جرم گیری دندان عبارتند از:
- حذف پلاک و جرم: جرم گیری دندان هم پلاک و هم جرم دندان را از بین می‌برد. پلاکهای دندانی عامل اصلی بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان هستند.
- پیشگیری از بیماری لثه: جرم گیری مناسب به جلوگیری از التهاب لثه و پریودنتیت کمک میکند.
- جلوگیری از تنفس بدبو: از بین بردن رسوبات مملو از باکتری از دندانها و لثه‌ها باعث بهبود بهداشت دهان و تنفس خوشبو می‌شود.
- زیبایی بیشتر: جرم گیری دندان میتواند لکه‌ها و تغییر رنگ دندان را از بین برده و منجر به لبخندی درخشان‌تر شود.
تکنیک‌های جرم گیری دندان در منزل
تکنیک‌های مسواک زدن
تکنیک‌های صحیح مسواک زدن برای جرم گیری موثر دندان در خانه بسیار مهم است. این مراحل را دنبال کنید:
۱. مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید انتخاب کنید.
۲. مسواک را با زاویه ۴۵ درجه نسبت به خط لثه نگه دارید.
۳. از حرکات دایره‌ای ملایم برای تمیز کردن سطوح خارجی و داخلی دندان استفاده کنید.
۴. به خط لثه، محلی که پلاک‌ها تجمع می‌یابد، توجه ویژه‌ای داشته باشید.
۵. سطوح در دسترس زبان را مسواک بزنید تا باکتری‌ها از بین بروند.
۶. روزانه حداقل دو مرتبه و هر بار حداقل دو دقیقه مسواک بزنید.
تکنیک‌های نخ دندان کشیدن
استفاده از نخ دندان بخش مهمی از جرم گیری دندان در خانه است. کشیدن نخ دندان به اندازه زدن مسواک مهم است. از نخ دندان مناسب استفاده کنید و اطراف همه دندان‌های خود را، نخ دندان بکشید. برای هر دندان از قسمت تازه‌ای از نخ استفاده کنید.
برس بین دندانی و نخ دندان
می‌توانید از مسواک‌های بین دندانی و ابزارهایی که با فشار آب می‌توانند لای دندانها را تمیز کنند استفاده کنید. مسواک‌های بین‌دندانی مسواک‌های کوچکی هستند که مخصوص تمیز کردن بین دندانها طراحی شده‌اند. ابزارهای واترجت از جریان آب برای از بین بردن پلاک و جرم از بین دندانها و در امتداد خط لثه استفاده میکند. ۱۱ راهکار ساده برای حفظ سلامت دهان و دندان را بشناسید.
مواردی برای سفید کردن دندان در خانه
در کنار درد دندان که لازم است به‌دنبال راه‌های درمان سریع دندان‌درد باشید، جرم و لکه‌های دندان از شایع‌ترین مشکلات مرتبط با آن‌هاست. مواد متعددی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها در خانه به عنوان سفیدکننده دندان استفاده کرد. توجه به این نکته مهم است که اگرچه این مواد ممکن است به از بین بردن برخی لکه‌های سطحی کمک کنند، اما قطعا به اندازه درمانهای حرفه‌ای جرم گیری و سفیدکننده دندان موثر نیستند. برای از بین بردن جرم دندان سریع باید به دندانپزشک مراجعه کنید. علاوه بر این، استفاده از این مواد در حد اعتدال ضروری است و در صورت داشتن هرگونه بیماری زمینه‌ای قبل از استفاده از آن‌ها با دندانپزشک خود مشورت کنید. برخی از مواد رایج خانگی که می‌توانند به عنوان سفیدکننده دندان استفاده شوند عبارتند از:
جرم گیری دندان با جوش شیرین
یکی از راه‌های جرم گیری دندان خانگی استفاده از جوش شیرین است. جوش شیرین یک ماده لایه‌بردار ملایم است که میتواند به از بین بردن لکه‌های سطحی روی دندان کمک کند. می‌توانید با مخلوط کردن جوش شیرین با مقدار کمی آب خمیری درست کنید و آن را به مدت چند دقیقه با مسواک روی دندان‌های خود قرار دهید. با این حال، مراقب باشید که از مقادیر بیشازحد جوش شیرین استفاده نکنید، زیرا میتواند ساینده باشد و به طور بالقوه مینای دندان را فرسایش دهد.
از بین بردن لکه دندان با پراکسید هیدروژن
پراکسید هیدروژن عنصری رایج در بسیاری از محصولات تجاری سفیدکننده دندان است. این ماده دارای خواص سفیدکننده است که میتواند به روشن شدن لکه‌های دندان کمک کند. می‌توانید از محلول پراکسید هیدروژن رقیق شده (غلظت ۱.۵ یا ۳ درصد) به‌عنوان دهانشویه استفاده کنید و قبل از بیرون ریختن آن، یک یا دو دقیقه آن را در اطراف دهان بچرخانید. از قورت دادن پراکسید هیدروژن خودداری کنید و از غلظت های بالاتر از ۳ درصد استفاده نکنید زیرا میتواند باعث تحریک و حساسیت شود.
استفاده از پوست لیمو یا پرتقال
پوست لیمو یا پرتقال حاوی اسیدهای طبیعی بوده که ممکن است به سفید شدن دندانها کمک کند. آن را به آرامی به مدت چند دقیقه روی دندان‌های خود بمالید و سپس دندان‌های خود را بشویید. با این حال، به خاطر داشته باشید که محتوای اسید موجود در مرکبات میتواند مینای دندان را فرسایش دهد، بنابراین مهم است که از این روش بیشازحد استفاده نکنید.
توت فرنگی
توت فرنگی حاوی اسید مالیک است. اعتقاد بر این است که این میوه دارای خواص طبیعی سفیدکننده دندان است. می‌توانید یک توت‌فرنگی رسیده را له کنید و روی دندان‌هایتان بمالید و بگذارید چند دقیقه بماند و سپس کاملاً بشویید. باز هم به دلیل اسیدی بودن توت فرنگی، از این روش در حد اعتدال استفاده کنید و پس از آن دهان خود را بشویید.
سرکه سیب
سرکه سیب به دلیل خاصیت اسیدی که دارد گاهی به عنوان سفیدکننده طبیعی دندانها پیشنهاد می‌شود. با این حال، لازم است در این روش احتیاط کنید زیرا استفاده طولانی‌مدت یا مواجهه بیشازحد در معرض مواد اسیدی میتواند مینای دندان را ضعیف کند. اگر می‌خواهید از سرکه سیب استفاده کنید، آن را با آب رقیق کنید و از آن به‌عنوان دهانشویه استفاده کنید و بعد از آن دهان خود را کاملا بشویید.
به یاد داشته باشید که موارد بالا به عنوان توصیه پزشکی ارائه نشده است. این مواد اسیدی هستند و مصرف غیراصولی یا بیش از حد آن‌ها میتواند به دندان آسیب برساند. قبل از استفاده از هر روش سفید کردن دندان در خانه، با یک دندانپزشک مشورت کنید. او میتواند بر اساس نیازهای خاص بهداشت دهان و دندان، در مورد موثرترین و ایمن‌ترین گزینه سفیدکننده دندان شما را راهنمایی کند.
بیشتر بدانید: درمان خانگی دندان درد در سریع ترین زمان
جرم گیری دندان: چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
جرم گیری دندان در خانه ممکن است مفید باشد، اما مهم است که محدودیت‌های آن را بشناسید. تشکیل پلاک روی دندان یک فرآیند مداوم است. اگر پلاک دندانی با مسواک زدن برطرف نشود، ظرف ۱۰ تا ۱۴ساعت شروع به تبدیل شدن به جرم میکند. اغلب افراد افراد به جرم گیری دوره‌ای هر ۶ ماه نیاز دارند. همچنین جرم گیری حرفه‌ای دندان در شرایط زیر توصیه می‌شود:
- رسوب شدید جرم دندان: اگر پلاک و جرم قابل توجهی دارید، جرم گیری حرفه ای برای اطمینان از حذف کامل آن ضروری است.
- بیماری یا التهاب لثه: اگر علائم بیماری لثه مانند خونریزی لثه، بوی بد مداوم دهان یا التهاب لثه را تجربه می‌کنید، احتمالا جرم و پلاک زیادی وجود دارد و مداخله تخصصی ضروری است.
- داشتن ترمیم‌های دندانی: اگر ایمپلنت دندان، بریس یا سایر ابزار دندانی را در دهان خود دارید، بهتر است برای اطمینان از تکنیک‌های مناسب جرم گیری با یک متخصص مشورت کنید. می‌توانید برای دریافت پاسخ سوالات خود از ویزیت دندانپزشک متخصص ترمیمی و زیبایی بهره‌مند شوید.
- سابقه بیماری دندانی: اگر سابقه مشکلات دندانی یا عوارض بهداشت دهان و دندان را دارید، بهتر است برای درمان مناسب به دنبال خدمات حرفه‌ای دندانپزشکی باشید.
ملاحظات مهم بهداشت دهان و دندان
هنگام انجام جرم گیری دندان در منزل، نکات ایمنی زیر را در نظر داشته باشید:
۱. برای جلوگیری از آسیب رساندن به دندان یا لثه، از روش‌های توصیه شده برای مسواک زدن، کشیدن نخ دندان و تمیز کردن بین دندانها پیروی کنید.
۲. هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن فشار ملایمی وارد کنید تا از تحریک لثه یا فرسایش مینای دندان جلوگیری شود.
۳. مسواک و نخ دندانی را انتخاب کنید که برای نیازهای بهداشت دهان و دندان شما مناسب است.
۴. با وجود مراقبت‌های منظم در منزل، معاینات معمول دندانپزشکی برای نظارت بر سلامت دهان و رفع هر گونه مشکل بالقوه ضروری است.
حفظ سلامت دهان فراتر از جرم گیری دندان
سلامت دهان و دندان و جلوگیری از ایجاد پلاک و جرم تنها در جرم گیری خلاصه نمی‌شود. نکاتی مرتبط با سبک زندگی در حفظ سلامت دندان عبارتند از:
- رژیم غذایی متعادل: مصرف یک رژیم غذایی متعادل و غنی از میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌های بدون چربی، غلات کامل و غذاهای کم‌قند و غیر اسیدی به حفظ سلامت دهان و دندان کمک میکند.
- محدود کردن عادات مضر: از مصرف دخانیات، مصرف زیاد الکل و جویدن اجسام سخت خودداری کنید، زیرا این موارد می‌توانند به دندانها و لثه‌ها آسیب برسانند.
- فلوراید و دهانشویه: از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید و دهان خود را با دهانشویه مناسب، دوبار در روز بشویید تا سلامت دهان و دندان خود را افزایش دهید.
- مدیریت استرس: استرس میتواند به دندان قروچه و سایر مشکلات سلامت دهان منجر شود. از تکنیک‌های مدیریت استرس، مانند مدیتیشن استفاده کنید.
نتیجه‌گیری
جرم و پلاک دندان میتواند با گذشت زمان به مشکلات متعددی منجر شود. از جمله می‌توان به التهاب لثه، پوسیدگی دندان و بوی بد دهان اشاره کرد. دندانپزشکان با ابزار تخصصی جرم و پلاک دندانی را تمیز می‌کنند. با این حال راهکارهایی وجود دارد که به کمک آن در منزل می‌توانید به جرم گیری دندان‌های خود بپردازید. در کنار استفاده منظم و صحیح از مسواک و نخ دندان، موادی مانند جوش شیرین یا پوست لیمو نیز می‌توانند به سفید شدن دندان کمک کنند. همواره به‌خاطر داشته باشید که این اقدامات خانگی هرگز جایگزین معاینات منظم دندانپزشکی و خدمات حرفه‌ای فرد متخصص نخواهد شد. می‌توانید از ویزیت دندانپزشکی عمومی برای پاسخ به سوالات خود بهره‌مند شوید.
منابع:
