اختلال سازگاری چیست؟
اختلال سازگاری یک اختلال سلامت روان کوتاه مدت است. این بیماری در فردی تشخیص داده می‌شود که واکنش اغراق‌آمیزی را نسبت به یک رویداد استرس‌زا یا آسیب‌زا از خود نشان می‌دهد.
مواجهه با عامل استرس‌زا
عوامل استرس‌زا می‌توانند رویدادهای منفرد (مانند جدایی از همسر) یا مجموعه‌ای از چندین رویداد ناگوار (مانند مشکلات کاری، کشمکش در مدرسه و مسائل مالی) باشند. این عوامل ممکن است برای یک فرد، یک خانواده یا یک گروه خاص (مانند بازماندگان فاجعه) رخ دهد. عوامل استرس‌زا همچنین می‌توانند مکرر باشند (مانند عوامل مرتبط با کسب‌وکار فصلی) و یا رویدادهای خاصی برای فرد “نقطه عطف” باشد (برای مثال مدرسه رفتن، ازدواج یا بازنشستگی). زمانی که فرد نسبت به این رویدادها، واکنش اغراق‌آمیز و بیش از حدی داشته باشد، اختلال سازگاری محتمل است. این وضعیت “افسردگی موقعیتی” نیز نامیده می‌شود. در چنین مواردی مشورت با روان‌شناس و متخصص روان‌پزشک بسیار کمک‌کننده است. برای این کار شما می‌توانید از خدمات نوبت دهی آنلاین دکترنکست استفاده کنید.
اختلال سازگاری به چه میزان در میان افراد شایع است؟
تصور می‌شود که این اختلال ۲ تا ۸ درصد از جمعیت عمومی را تحت تأثیر قرار دهد. این اختلال سلامت روان می‌تواند هر فردی را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. اختلال سازگاری در میان زنان نسبت به مردان دو برابر شایع‌تر است.
آیا اختلالات سازگاری می‌تواند کودکان را نیز تحت تأثیر قرار دهد؟
پاسخ به این سوال، بله است. این وضعیت می‌تواند هم بزرگسالان و هم کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. پسران و دختران به یک اندازه مبتلا می‌شوند.
علل احتمالی این اختلال چیست؟
علل بسیاری برای اختلالات سازگاری می‌تواند وجود داشته باشد. به طور کلی، هر موقعیتی که فرد آن را استرس‌زا می‌داند و باعث ایجاد مشکلات قابل توجهی در زندگی کاری، اجتماعی یا فردی وی شود، می‌تواند باعث تظاهر این اختلال شود. این علل می‌توانند شامل رویدادهای مثبت و منفی باشند.
در ادامه به مثال‌هایی از علل اختلال سازگاری اشاره می‌کنیم:
- مرگ یکی از اعضای خانواده یا دوستان صمیمی
- مسائل مربوط به رابطه از جمله جدایی، مشکلات زناشویی و طلاق
- ازدواج کردن
- بچه‌دار شدن
- مسائل بهداشتی جدی
- مسائل مدرسه
- مشکلات مالی
- مسائل کاری (از دست دادن شغل، عدم دستیابی به اهداف)
- زندگی در محله‌ای پر از جرم و جنایت
- بازنشستگی
- فاجعه یا تراژدی غیرمنتظره
تصور می‌شود که شخصیت، خلق‌وخو، رفاه، تجربیات زندگی و سابقه خانوادگی فرد همگی در ایجاد اختلال سازگاری نقش داشته باشند.
متخصصان اعصاب و روان در دکترنکست
علائم اختلال سازگاری چیست؟
هر کس این اختلال را به شیوه‌ای متفاوت تجربه می‌کند. بسته به شدت محرک و اهمیت رویداد، علائم می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
علائم فیزیکی رایج چیست؟
- خستگی مفرط
- بی‌خوابی
- بدن درد و سر درد
- احساس بیمار بودن
- درد معده
- تپش قلب
- تعریق بیش از حد کف دست‌ها
- علائم رفتاری یا عاطفی رایج
- رفتار سرکشانه، مخرب، بی‌پروا یا تکانشی
- مضطرب بودن یا آشفتگی، احساس گیرافتادن، ناامیدی
- گریه مداوم
- اختلال در تمرکز
- گوشه‌گیری و انزوا، احساس غم، کمبود انرژی یا اشتیاق برای زندگی، از دست دادن عزت‌نفس
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌های روزمره
- تغییر در عادات غذایی
- احساس غرق شدن و استرس
- سوءمصرف الکل یا مواد مخدر
- داشتن افکار یا رفتارهای خودکشی
آیا انواع مختلفی از اختلالات سازگاری وجود دارد؟
DSM-5 شش نوع اختلال سازگاری را فهرست می‌کند:
- اختلال سازگاری با خلق افسرده: علائم شامل احساس غم و اندوه، ناامیدی، گریه و عدم شادی از چیزهای لذت بخش قبلی است.
- اختلال سازگاری همراه با اضطراب: علائم شامل احساس نگرانی، اضطراب و غرق شدن است. اختلال در تمرکز نیز مشاهده می‌شود. اضطراب جدایی که یک علامت غالب در کودکان است می‌تواند این نوع اختلال باشد.
- اختلال سازگاری همراه با اضطراب و خلق افسرده: علائم شامل احساس اضطراب و افسردگی است.
- اختلال سازگاری با اختلال رفتار: علائم شامل مسائل رفتاری مانند رفتار سرکشانه، مخرب، بی‌پروا یا تکانشی است.
- اختلال سازگاری با ترکیبی از اختلالات خلقی و رفتاری: علائم شامل اضطراب، افسردگی و مسائل رفتاری است.
- اختلال سازگاری نامشخص: شامل علائم فیزیکی مانند سردرد، بدن درد، معده درد، تپش قلب یا بی‌خوابی است.
عوارض اختلال سازگاری چیست؟
در صورت عدم درمان، افراد مبتلا به این اختلال بیشتر در معرض خطر اقدام به خودکشی یا افکار خودکشی هستند. همچنین این اختلال در صورتی که آنقدر شدید باشد که تداوم یابد، ممکن است فرد را در معرض ابتلا به اختلالات خلقی خصوصا افسردگی قرار دهد.
اختلال سازگاری چگونه درمان می‌شود؟
روان‌درمانی، درمان اصلی است. از آنجایی که یک موقعیت یا موضوعی استرس‌زا عاملی است که باعث این وضعیت می‌شود، صحبت و مشاوره با فردی متخصص و مورد اعتماد جهت به دست آوردن ابزار لازم برای یادگیری نحوه مقابله با موقعیت مفید است.
آیا داروها در زمینه مدیریت اختلال سازگاری کاربردی دارند؟
به دنبال اختلال سازگاری، خواب، اشتها، عملکرد جنسی و سایر جوانب جسمی فرد ممکن است تحت تاثیر قرار گیرند. در چنین شرایطی متخصصین درمان علامتی به وسیله دارودرمانی را برای بهبود علائم جسمی در فرد توصیه می‌کنند.
آیا هیچ درمان جایگزینی برای اختلال سازگاری مفید است؟
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد جینکو بیلوبا، کاوا-کاوا و سنبل الطیب در درمان اختلال سازگاری همراه با اضطراب مفید هستند.
آیا راهی برای جلوگیری از بروز آن وجود دارد؟
اگرچه نمی‌توانیم دنیای اطراف خود را کنترل کنیم، اما کارهایی وجود دارد که می‌توانیم برای داشتن احساس بهتر در هنگام بروز اضطراب انجام دهیم. این موارد عبارتند از:
- برای خود سیستم حمایتی داشته باشید: خانواده، دوستان و گروه‌هایی را که در آن‌ها حضور دارید درگیر کنید تا از شما حمایت کنند و در مواقع دشوار شما را همراهی کنند.
- خودمراقبتی را در اولویت قرار دهید: زمان مشخصی را صرف مراقبت از خود کنید. دوش آب گرم بگیرید، کتاب بخوانید، احساسات خود را بنویسید و پیاده‌روی کنید. برای خودتان وقت بگذارید و کارهایی را انجام دهید که احساس بهتری به شما می‌دهند و شما را خوشحال می‌کنند.
در صورت تشخیص اختلال سازگاری، از پیش‌آگهی آن چه انتظاری باید داشت؟
این وضعیت اغلب به مرور زمان با حذف عامل استرس‌زا و یا با سازگاری فرد با شرایط جدید، برطرف می‌شود. به همن دلیل معمولا مداخله پزشکی ضروری نخواهد بود و با گذشت زمان شرایط بهبود می‌یابد.
تفاوت میان سه اختلال “سازگاری”، “افسردگی اساسی” و “اضطراب فراگیر” چیست؟
تشخیص اختلال سازگاری بر اساس وجود یک عامل استرس‌زا و این واقعیت است که این وضعیت با از بین رفتن عامل استرس‌زا از بین می‌رود. با این تعریف، وضعیت باید شش ماه پس از رویداد محرک پایان یابد. در افسردگی اساسی و اختلال اضطراب فراگیر، نیازی به وجود یک عامل استرس‌زای قابل شناسایی نیست و طول مدت علائم می‌تواند بیشتر باشد.
تفاوت بین اختلال سازگاری و اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD) چیست؟
در اختلال سازگاری، شدت عامل استرس‌زا مهم نیست. در PTSD، محرک به حدی شدید است که می‌تواند برای خود فرد یا نزدیکان او تهدید‌کننده حیات باشد.
یادمان باشد که…
اختلال سازگاری واکنشی بیش از حد به یک رویداد استرس‌زا یا آسیب‌زا است. عوامل استرس‌زا می‌توانند یک مسئله مرتبط با رابطه، مشکل شغلی، تغییرات سلامتی و یا هر رویداد منفی یا مثبت دیگر در زندگی باشند. اختلال سازگاری معمولاً یک اختلال خودمحدودشونده است. زمانی که عامل استرس‌زا از بین برود علائم نیز از بین خواهند رفت. علائم با گذشت زمان بهبود می‌یابند. درمان اصلی این اختلال روان‌درمانی است. با این حال برخی از متخصصین ممکن است داروهایی مانند داروهای ضد‌اضطراب را توصیه کنند.
