اگر استرس دارید یا مضطرب هستید، خانه تکانی عید نوروز و انجام کارهای خانه مانند مرتب‌کردن کشوها، شستن ظروف یا شستن زمین، می‌تواند خلق‌وخوی شما را تقویت کند و اضطراب شما را کاهش دهد. فراموش نکنید محیط اطراف، نقشی مهم در سلامت روان ما ایفا می‌کند و تمیز نگه‌داشتن خانه، دارای مزایای مختلفی برای سلامت روان است که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. در ادامه با این فواید همراه با نکات تخصصی برای خانه‌تکانی شاد و بدون استرس همراه شما هستیم.
8 اثر خانه تکانی برای سلامت روان
قرار‌گرفتن در یک فضای نامرتب و کثیف، می‌تواند شما را در یک محدودیت ذهنی قرار دهد. در مقابل، مرتب‌کردن خانه می‌تواند به شما برای داشتن احساس بهتر کمک کند. به گفته متخصصان، موارد زیر، برخی مزایای خانه تکانی و تمیز‌کردن خانه برای سلامت روان هستند.
-
ایجاد حس نظم و کنترل بیشتر بر محیط
یک مطالعه علمی در سال 2017 روی بزرگسالان، نشان داد که به‌هم‌ریختگی خانه، با اهمال‌کاری، احساس افسردگی و کیفیت پایین زندگی مرتبط است. محیط بیرونی ما می‌تواند به‌عنوان ظرفی برای حالات عاطفی و روانی ما عمل کند. زمانی که در محیط بیرونی ما نظم و ساختار وجود داشته باشد، این مسئله می‌تواند به ما در مدیریت برخی از حالات و احساسات درونی کمک کند و کنترل بیشتری بر محیط داشته باشیم.
خیلی سریع و راحت در محل مورد نظر شما بادکترنکست
-
آزاد کردن اندورفین
عمل فیزیکی تمیز‌کردن و خانه تکانی باعث آزادسازی اندورفین در بدن می‌شود. اندورفین مسکن طبیعی بدن است که توسط هیپوتالاموس و غده هیپوفیز آزاد می‌شود. این گروه از هورمون‌ها، درد را تسکین می‌دهند و احساس خوبی را ایجاد می‌کنند. بدن ما هنگام تمیزکاری، خندیدن، عاشق‌شدن، رابطه جنسی و حتی خوردن یک غذای خوشمزه، اندورفین ترشح می‌کند.
اندورفین اثرات مثبت زیادی برای سلامت روان دارد. برای درک بهتر آن، تصور کنید ماری شما را گزیده است؛ اما دردی احساس نمی‌کنید! در واقع اندورفین یک اثر محافظتی دارد که به شما کمک می‌کند تا با استرس کنار بیایید. برخی مزایای دیگر اندورفین عبارتند از:
- کاهش افسردگی فصلی؛
- کاهش اضطراب؛
- بهبود عزت‌نفس؛
- تنظیم یا تعدیل اشتها؛
- کاهش حس درد.
-
بهبود وضعیت تمرکز
بر اساس یک مطالعه علمی در موسسه علوم اعصاب پرینستون، به‌هم‌ریختگی محیط اطراف و وجود وسایل زیاد در میدان دید ما، ظرفیت پردازش مغز را منحرف می‌کند. پاک‌سازی محیط از به‌هم‌ریختگی و انجام خانه تکانی، به مغز این امکان را می‌دهد تا از شر آشفتگی خلاص شود و بتوانید روی آنچه که دوست دارید، متمرکز شوید. قطعا مغز ما پیچیده‌ترین ساختار را در جهان دارد که قادر به انجام کارهای شگفت‌انگیز است؛ با این وجود، به‌راحتی تحت‌تاثیر محیط قرار می‌گیرد.
-
کشف و مدیریت احساسات
خانه تکانی و تمیز‌کردن خانه، ما را ملزم به کاهش سرعت زندگی می‌کند که این امر می‌تواند در موقعیت‌های طاقت‌فرسا، اثری آرام‌بخش داشته باشد. همچنین به ما کمک می‌کند تا احساسات خود را کشف و مدیریت کنیم. تمیز‌کردن اساسی خانه می‌تواند یک خروجی سازنده و عالی برای غلبه بر ناامیدی داشته باشد!
با اینکه تمیز‌کردن می‌تواند به سلامت روانی بهتر کمک کند، اما جمع‌آوری انرژی اضافی برای مرتب‌کردن خانه می‌تواند برای افرادی که دارای اضطراب، نشانه های افسردگی یا فرسودگی شغلی هستند، دشوار باشد. در این صورت ممکن است نیازمند مراجعه به یک متخصص بهداشت روان و همچنین یادگیری راه‌های غلبه بر این حس باشید.
-
تقویت همکاری و حس خوب در رابطه
مسلما دیدن ظروف کثیف در سینک، ملحفه‌هایی که مدت‌هاست شسته نشده و نور خورشید را به خود ندیده‌اند، موهای داخل وان و… می‌تواند باعث آزردگی خاطر شود. این موارد می‌توانند منبع احساس بدی باشند که احتمالا بر سلامت روان شما نیز تاثیر زیادی می‌گذارند. سعی کنید با تقسیم مسئولیت کارهای خانه، همکاری و سازش را که می‌تواند برای سلامت روان مفید باشد، به وجود بیاورید.
-
کمک به خواب با کیفیت بهتر
بنیاد ملی خواب، طبق یک نظرسنجی اعلام کرد افرادی که هر روز صبح، رختخواب خود را مرتب می‌کنند، 19 درصد احتمال بیشتری دارد که شب را راحت بخوابند. همچنین 75 درصد از افراد در این تحقیق، اذعان داشته‌اند که وقتی ملحفه‌هایشان تازه شسته شده‌اند و بالش‌هایشان مرتب است، بهتر می‌خوابند؛ زیرا احساس راحتی بیشتری می‌کنند. از طرفی هم اگر سلامت روان شما از طریق خانه تکانی تقویت شده باشد، بدون شک این مسئله نیز تاثیر مثبتی بر کیفیت خواب شما خواهد داشت.
-
بهبود سلامت جسمی و اثر مثبت آن روی روان
خانه‌ای تمیز، برای سلامت جسمانی هم مفید است. خانه‌هایی که حیوانات خانگی در آن‌ها زندگی می‌کنند، احتمالا گونه‌های متنوع‌تری از باکتری‌ها را در خود جای داده و نیاز به خانه تکانی بیشتری دارند. تمیز‌کردن مکرر فرش و سطوح دیگر، می‌تواند به کاهش علائم آلرژی کمک کند. این نکته را به خاطر داشته باشید که سلامت جسمانی بیشتر، رضایت درونی بیشتری را هم برای شما رقم می‌زند.
نکات مهم برای تمیز کردن خانه و شاد ماندن
- برای آسان‌تر‌شدن تمیزکاری و تمرکز بیشتر، روش سه جعبه را امتحان کنید. یک جعبه را برای چیزهایی که می‌خواهید نگه دارید، دیگری برای چیزهایی که بیرون می‌ریزید و سومی برای وسایلی که در انبار قرار می‌دهید، در نظر بگیرید. این روش را برای خانه تکانی ذهنی و رهایی از خاطرات و تجربیات بد هم می‌توانید انجام دهید.
- تمیزکاری را با اولویت‌بندی مناطق خاص خانه شروع کنید. بهتر است اول آشپزخانه را مرتب کنید که نیمی از کارهای تمیز‌کردن خانه مربوط به آنجاست.
- سازمان‌دهی محصولات پاک‌کننده را فراموش نکنید. قبل از شروع کار، از زمان استفاده کنید و فهرستی از کارهایی که می‌خواهید انجام دهید و اقلام مورد نیاز را بنویسید. این کار به شما کمک می‌کند تا زمان زیادی را مثلا برای یافتن یک اسپری ضدعفونی‌کننده صرف نکنید.
- در حین کار، می‌توانید به موسیقی یا پادکست مورد علاقه خود گوش دهید. تمیز‌کردن هنگام گوش‌دادن به آهنگ‌های انرژی‌بخش یا یک پادکست الهام‌بخش، واقعا می‌تواند به لذت‌بخش‌تر‌شدن کارهای خانه کمک کند!
جمع بندی
ما ایرانی‌ها به رسم هر ساله، خانه را از گردوغبار و غم سال قبل می‌روبیم. جالب است که این کار، بدون آنکه بدانیم، ذهن ما را از مشکلات بسیاری رها می‌کند. تمیز‌کردن خانه اهمیت دارد؛ اما فراموش نکنید که خانه تکانی دل و ذهن، برای سلامت روح و روان مفیدتر است و کار مهمی‌ست که قبل از سال نو باید انجام داد. همیشه باید مراقب سلامت روان خود باشید. اگر پا‌به‌سن گذاشته‌اید هم در نظر داشته باشید که برای زندگی سالم‌تر و سلامتی بیشتر، علاوه بر انجام مرتب چکاپ سلامت سالمندان، باید به سلامت ذهن و روان خود هم توجهی ویژه داشته باشید.
منابع:
https://www.forbes.com/health/mind/mental-health-clean-home/
https://www.psycom.net/anxiety/mental-health-benefits-cleaning
https://www.verywellmind.com/how-mental-health-and-cleaning-are-connected-5097496
