عفونت معده و روده چیست و چرا ایجاد می شود؟
عفونت معده و روده زمانی اتفاق می‌افتد که یک باکتری، ویروس یا انگل وارد معده یا روده شود. این عفونت به دلایل مختلفی مانند سایر عفونت‌های باکتریایی، استرس زیاد، مصرف الکل و برخی داروها میتواند اتفاق بیفتد.
علائم عفونت روده و معده چیست؟
عفونت معده و روده در برخی افراد میتواند علائمی نداشته باشد. اما علائم شایع آن، شامل موارد زیر هستند:
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
- احساس پر بودن بلافاصله بعد از خوردن
- مشکل در بلعیدن
در برخی موارد که زخم نیز همراه عفونت باشد علائم زیر میتواند بروز پیدا کند:
- مدفوع سیاه یا قیری رنگ
- استفراغ به شکل دانه‌های قهوه
فوق تخصصان گوارش و کبد در دکترنکست
درمان عفونت معده و روده چیست؟
بر اساس علائم، پزشک درمان مناسب را شروع می‌کند. با توجه به علت ایجاد شده، علائم متفاوتی نیز در بیمار رخ می‌دهد اما به طور کلی رعایت موارد زیر کمک‌کننده است:
- مصرف آب و مایعات زیاد: نوشیدن مایعات زیاد به کم‌آبی ناشی از گاستروانتریت یا عفونت معده و روده کمک می‌کند. آب و مایعات در رفع الکترولیت‌ها موثر هستند.
- داروی او آر اس (Oral Rehydration Salt): در صورت اسهال شدید، جایگزینی مناسب برای الکترولیت‌های از دست‌رفته است. در حال حاضر اشکال دارویی مایع، قرص جوشان و پودر او آر اس در بازار دارویی ایران به‌صورت بدون نسخه (OTC) موجود است.
- استراحت کافی: استراحت میتواند به روند بهبود شما کمک بزرگی کند.
- رعایت بهداشت مناسب: شستن دست‌ها به‌صورت صحیح و مداوم میتواند مانع از انتشار عامل آن باشد.
- رژیم غذایی و دارو درمانی نیز در ادامه به‌طور کامل بیان خواهد شد.
- ممکن است در موارد شدید برای جلوگیری از کم آبی نیاز به بستری در بیمارستان وجود داشته باشد.
- از آنجایی که عفونت معده و روده یک بیماری گوارشی است و داروهای گیاهی میتوانند عوارض کبدی به‌دنبال داشته باشند، برای درمان گیاهی عفونت معده و روده به پزشک فوق تخصص گوارش مراجعه کنید.
رژیم غذایی برای درمان خانگی عفونت معده و روده
برای درمان خانگی عفونت معده و روده شما می‌توانید چند نکته در مورد رژیم غذایی سالم رعایت کنید:
- آهسته غذا بخورید و غذا را به درستی بجوید.
- از غذاهایی مانند میوه‌ها و سبزیجات برگدار استفاده کنید. خواص ضد التهابی میوه‌ها و سبزیجات برگدار به‌علت وجود ترکیبات آنتی‌اکسیدانی در آن‌هاست.
- از چربی‌های سالم مانند روغن زیتون و امگا 3 در موادی مانند آجیل‌ها و دانه‌های گیاهی استفاده کنید.
- از غذاهای حاوی فیبر زیاد، غلات و حبوبات استفاده کنید چرا که به سیستم گوارشی کمک می‌کند.
- پروتئینهای بدون چربی را امتحان کنید. همچنین می‌توانید پروتئینهای گیاهی مانند توفو و لوبیا مصرف کنید.
- مصرف شیرینی و گوشت فرآوری‌شده را محدود کنید.
- از مصرف نوشیدنی‌های گازدار که موجب تحریک معده می‌شوند خودداری کنید.
درمان دارویی عفونت معده و روده
همانطور که پیش‌تر نیز گفته شد عفونت معده و روده به دلایل مختلفی میتواند ایجاد شود. بنابراین اگر به‌دنبال قرص عفونت معده و روده هستید، ابتدا باید علت ایجاد آن را پیدا کنید. پزشک فوق تخصص گوارش و کبد میتواند کمک موثری در این خصوص به شما کند.
اگر عفونت معده و روده شما به دلیل ایجاد زخم معده ناشی از مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ژلوفن (ایبوپروفن)، ناپروکسن و … بود، باید تا جای ممکن از مصرف آن‌ها خودداری کنید و در صورت نیاز، آن‌ها را بعد از غذا استفاده کنید.
سایر علائم مانند اسهال با داروهایی مانند لوپرامید و تهوع با قرص اندانسترون قابل درمان هستند.
آنتی‌بیوتیک
اگر علت این عفونت، باکتری H.Pylori (باکتری که معمولا به‌صورت طبیعی در معده وجود دارد) باشد، پزشک احتمالا یک رژیم چند دارویی شامل آنتی‌بیوتیک برای عفونت معده و روده پیشنهاد می‌کند. در صورتی که عفونت شما ناشی از موارد دیگری جز باکتری بود، احتمالا به آنتی‌بیوتیک نیازی ندارید. در مواردی که خودسرانه و بدون مشورت با پزشک آنتی‌بیوتیک مصرف کنید حتی ممکن است عفونت شما بدتر بشود.
بهترین آنتی‌بیوتیک برای عفونت معده و روده توسط پزشک و براساس علت ایجاد عفونت و شرایط فردی بیمار تعیین می‌شود. به این ترتیب پزشک ممکن است از آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل آزیترومایسین و سیپروفلوکساسین استفاده کند.
بیشتر بدانید: قرص سفکسیم و اهمیت درمان عفونت های میکروبی
مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI)
این دسته از داروها با مهار کانال‌های ترشح اسید معده میتوانند به کاهش التهاب معده کمک کنند. از شایع‌ترین داروهای این دسته به امپرازول، قرص پنتوپرازول و لانسوپرازول می‌توان اشاره کرد. البته ناگفته نماند مصرف طولانی، سرخود و با دوز بالای این داروها میتواند ریسک شکستگی‌ها، مشکلات کلیوی و آلزایمر را افزایش دهد.
مهارکننده‌های گیرنده H2
فاموتیدین از رایج‌ترین داروهای این دسته دارویی است. این داروها با مهار نوعی گیرنده هیستامینی، به کاهش میزان ترشح اسید معده و التهاب آن کمک می‌کنند.
پروبیوتیک‌ها
اخیرا پروبیوتیک‌ها به‌عنوان یک درمان رایج برای بازسازی باکتری‌های طبیعی معده و روده استفاده می‌شود و میتواند به درمان عفونت معده و روده کمک کند.
زینک
اثر زینک به‌عنوان مکمل دارویی بر روی گاستروانتریت به صورت دقیق بررسی نشده است. اما WHO و UNICEF زینک را به‌عنوان درمان کمکی در کودکان مبتلا به اسهال توصیه کرده‌اند.
جمع‌بندی
به‌طور کلی موارد زیادی میتوانند باعث ایجاد عفونت معده و روده شوند. مهم‌ترین راه جلوگیری از این عفونت، رعایت بهداشت مناسب و رژیم غذایی صحیح است. داروهای متفاوتی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، پروبیوتیک‌ها، مهارکننده‌های گیرنده H2 مثل فاموتیدین و مهارکننده‌های پمپ پروتون مثل پنتوپرازول و امپرازول ممکن است برای درمان عفونت معده و روده توسط پزشک متخصص تجویز شوند.
منابع:
