نقرس نوعی از آرتریت یا التهاب در مفاصل است و بعضا با آرتروز اشتباه گرفته میشود. افراد مبتلا به نقرس حملات ناگهانی و درد، تورم و التهاب مفاصل مخصوصاً در انگشتان پا را تجربه میکنند. خوشبختانه این بیماری با دارو، رعایت رژیم غذایی نقرسیها و اصلاح سبک زندگی قابل کنترل است. در این مقاله دکترنکست در مورد رژیم غذایی نقرس و پرهیزهای غذایی لازم صحبت میکنیم.
نقرس چیست؟
همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، نقرس یک بیماری التهابی در مفاصل است که با حملات ناگهانی و دردناک بروز میکند. بیش از نیمی از افراد مبتلا به نقرس انگشت شست پا میشوند. این بیماری زمانی ایجاد میشود که شما سطح بالایی از اوریکاسید در خون خود داشته باشید. این اسيداوريك به شکل کریستال در میآید و در مفاصل شما تجمع مییابد. اوریکاسید از تجزیه یک ماده شیمیایی به نام پورین در بدن تشکیل و از طریق ادرار نیز دفع میشود. پورین به طور طبیعی در بدن ساخته میشود اما در برخی مواد غذایی نیز وجود دارد.
رژیم غذایی برای نقرس به شما کمک میکند تا سطح اوریکاسید در خون خود را کاهش دهید. در واقع درمان نقرس رژیم غذایی نیست اما به شما کمک میکند خطر بازگشت حملات را کاهش دهید و از آسیبهای پیشرونده مفاصل جلوگیری کنید. بنابراین در کنار رعایت رژیم غذایی باید به مصرف داروها و عمل به توصیههای پزشکتان ادامه دهید.
رژیم غذایی نقرس چگونه به کنترل بیماری کمک میکند؟
برخی غذاها در بيماران نقرسي با افزایش سطح اوریکاسید حملات را تحریک میکند. این غذاها معمولاً حاوی مقادیر بالایی از پورین هستند. بدن شما هنگام هضم غذا این پورینها را به اوریک اسید تبدیل میکند. افراد سالم اوریکاسید اضافی را از طریق ادرار دفع میکنند و جای نگرانی نیست. اما در افراد مبتلا به نقرس این اتفاق نمیافتد؛ بنابراین اوریکاسید تجمع پیدا کرده و موجب بروز حملات نقرس میشود.
متخصص تغذیه در دکترنکست
چه غذاهایی نباید مصرف شود؟
غذاهایی که معمولاً باعث تحریک نقرس میشوند شامل گوشت قرمز، غذاهای دریایی و الکل هستند. در گذشته تصور میشد نقرس یک بیماری مخصوص افراد ثروتمند است و به همین دلیل به آن «بیماری شاهان» میگفتند. علت آن این بود که در گذشته فقط شاهان و افراد ثروتمند میتوانستند گوشت و غذاهای دریایی مصرف کنند.
برای جلوگیری از حملات نقرس باید از مصرف غذاهایی با مقدار پورین و فروکتوز بالا خودداری کرد. اگرچه تحقیقات نشان داده است که سبزیجات با مقدار پورین بالا باعث تحریک حملات نقرس نمیشوند. در ادامه به چند خوراکی با فروکتوز یا پورین بالا اشاره میکنیم که بهتر است از مصرف آنها خودداری شود:
- انواع گوشت قرمز و جگر
- انواع ماهیها و غذاهای دریایی
- نوشیدنیهای شیرین مخصوصاً آبمیوه
- شیرینیهای افزودنی
- غذاها و نوشیدنیهای تخمیر شده
- کربوهیدراتهای تصفیه شده مثل نان سفید، کیک و کوکیها. اگرچه این مواد حاوی فروکتوز یا پورین بالایی نیستند اما مقدار کمی ریزمغذی دارند و میتوانند باعث افزایش سطح اسيد اوريك شوند.
برای داشتن یک رژیم غذایی صحیح و مشورت با متخصص میتوانید از نوبت دهی متخصص تغذیه استفاده کنید.
در رژیم غذایی نقرس چه غذاهایی بهتر است مصرف شود؟
همانطور که گفته شد، رژیم غذایی ناسالم حاوی مقادیر زیادی پورین هستند. غذاهایی که مقدار کمی پورین دارند را میتوان مصرف کرد. از جمله این مواد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- میوهها: همه میوهها برای نقرس مناسب هستند. گیلاس حتی میتواند به کاهش سطح اوریکاسید و التهاب مفصل کمک کند.
- سبزیجات: همه سبزیجات برای نقرس مناسب هستند. سیبزمینی، نخودفرنگی، قارچ، بادمجان و سبزیجات برگ سبز تیره میتوانند مصرف شوند.
- حبوبات: همه حبوبات از جمله عدس، لوبیا، سویا و توفو (پنیر سویا)
- آجیل
- غلات شامل جو دو سر و برنج قهوهای
- محصولات لبنی: همه فرآوردههای لبنی امکان مصرف دارند اما لبنیات کمچرب مفیدتر هستند.
- تخممرغ
- نوشیدنیهایی مثل قهوه، چای و چای سبز
- روغنهای گیاهی مثل کانولا، نارگیل، زیتون و روغن کتان
- ویتامین C: ویتامین C میتواند به کاهش سطح اوریکاسید کمک کند. با پزشک خود در مورد مصرف مکمل ویتامین C در کنار داروهایتان مشورت کنید. برای مشورت با پزشک میتوانید از خدمات نوبت دهی آنلاین دکترنکست استفاده کنید.