از کجا بدانیم ریزش موی ما جدی است و نیاز به مداخله دارد؟
ریزش مو اغلب اجتنابناپذیر است. این اختلال در بیشتر موارد، به دلیل افزایش سن رخ میدهد و تا حد زیادی به ژنتیک بستگی دارد. به گفته آکادمی پوست آمریکا، این نوع ریزش مو، آلوپسی آندروژنتیک نامیده میشود و حدود ۸۰ میلیون نفر در آمریکا، اعم از زن و مرد، را تحت تاثیر قرار میدهد. اما در برخی موارد، ریزش مو نشانه یک مشکل پزشکی جدی است. دارو یا یک بیماری سیستمیک گاهی اوقات میتواند دلیل اولیهای برای ریزش مو باشد.
در این موارد، ریزش مو میتواند با علائم دیگری مانند بثورات پوستی، کمبود انرژی یا دردهای ماهیچهای همراه باشد که بدون مداخله برطرف نمیشوند. علائمی وجود دارد که نشان میدهد ریزش مو احتمالا جدیتر از افزایش سن یا یک استعداد ژنتیکی است. در ادامه به شش راهکار برای تشخیص ریزش موی جدی میپردازیم.
مژهها یا ابروها میریزند
علت ریزش مو در نواحی مختلف بدن از جمله علت ریزش مژه میتواند یک مشکل خود ایمنی باشد. اگر متوجه ریزش مو در سایر قسمتهای بدن (به جز پوست سر) شدید، احتمال اتفاقی غیر از یک ریزش موی معمول در حال وقوع است. اگر موهای ابرو یا مژههای خود را از دست بدهید، میتواند به این معنی باشد که شما یک نوع از بیماری خودایمنی آلوپسی (کچلی) را دارید. بر خلاف آلوپسی آندروژنتیک، سایر انواع بیماری مانند آلوپسی آرهآتا یا آلوپسی یونیورسالیس میتوانند باعث ریزش مو در مقادیر بیشتر و در مناطقی از بدن به غیر از پوست سر شوند.
این بیماریها ماهیتی خودایمنی دارند به این معنی که بدن فولیکولهای مو را خطرناک میداند و به آنها حمله میکند. این امر باعث میشود موها از فولیکولهای قسمتهای مختلف بدن ریزش کنند. سایر شرایط خودایمنی که میتواند باعث ریزش مو در مناطقی غیر از پوست سر شود شامل بیماری تیروئید و لوپوس است. پزشکان میتوانند از آزمایش خون برای تعیین علت دقیق ریزش مو استفاده کنند. اگر این مشکل را تجربه میکنید، از پلتفرم drnext برای گرفتن نوبت از متخصص پوست و رزرو نوبت پوست بهرهمند شوید.
همواره احساس تنبلی و کسالت میکنید
ممکن است تغذیه نامطلوبی داشته باشد. ریزش مو همراه با کمبود انرژی میتواند به این معنی باشد که شما دچار سوءتغذیه هستید یا به اندازه کافی مواد مغذی ضروری مورد نیاز بدن را دریافت نمیکنید. برای مثال، اگر فردی زینک کافی دریافت نکند، ممکن است علاوه بر احساس سستی، اسهال و ضعف، کاهش وزن شدید و ریزش مو را به عنوان عوارض جانبی تجربه کند. سوء تغذیه به طور کلی میتواند منجر به ریزش مو شود و در موارد ریزش موی شدید مداخله پزشکی الزامی است.
بهترین راه برای اطمینان از دریافت مواد مغذی مورد نیاز، داشتن یک رژیم غذایی متعادل با مقدار زیادی محصولات تازه و چربیهای سالم مانند آجیل، پروتئین و آب است. اگر فکر میکنید دچار سوءتغذیه هستید، با ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی خود در مورد راهحلهای بالقوه مانند مشورت با یک متخصص تغذیه صحبت کنید.
از درد عضلانی مداوم رنج میبرید
اختلال کمکاری تیروئید در اوایل ظهور ممکن است علامت خاصی ایجاد نکند. زمانی که نازک شدن، خشک شدن و ریزش مو با درد عضلانی به طور همزمان رخ میدهد، کمکاری تیروئید میتواند مطرح باشد. این بیماری نوعی عدم تعادل هورمونهای تیروئیدی با ماهیت خودایمنی است. در ابتدا، فرد مبتلا به کمکاری تیروئید هیچ علامتی نشان نمیدهد، اما وقتی بدنش با عدم تعادل هورمونی مواجه میشود، ممکن است متوجه خستگی، افزایش وزن، دردهای عضلانی و ریزش مو شود. کمکاری تیروئید قابل درمان است. اگر بیماری خودایمنی در شما تشخیص داده شود، پزشک میتواند داروهایی را تجویز کند که جایگزین هورمونهایی شوند که بدن شما به تنهایی قادر به ساخت آن نیست.
ناخنهای شما شکننده شده است
در چنین شرایطی بدن ممکن است با کمبود آهن مواجه باشد. کمبود آهن، که نوعی کمخونی محسوب میشود (کمخونی فقرآهن)، زمانی اتفاق میافتد که بدن نتواند گلبولهای قرمز سالم و کافی تولید کند. اگر فردی مقادیر کافی از گلبولهای قرمز سالم نداشته باشد، ممکن است عوارض جانبی مانند شکنندگی ناخن و ریزش مو را تجربه کند. کمبود آهن همچنین میتواند باعث شود فرد دائما احساس خستگی و ضعف کند. علائم دیگر فقر آهن شامل درد قفسهسینه و سردی دست و پا است. مکملهای آهن میتوانند به درمان این بیماری کمک کنند، اما ممکن است پزشک بپرسد چه داروهایی مصرف میکنید. علت این است که برخی از آنتیبیوتیکها میتوانند در جذب آهن اختلال ایجاد کنند.
داروهای کاهشدهنده کلسترول مانند آتورواستاتین اغلب با ریزش مو به عنوان یک عارضه جانبی همراه هستند. بر اساس گزارش دانشکده پزشکی هاروارد، احتمال این عارضه نادر است و تنها در ۱٪ از افرادی که داروهای مبتنی بر استاتین مصرف میکنند، ریزش مو گزارش شده است. داروهای فشار خون (از دسته مسدودکننده گیرنده بتا) نیز میتوانند باعث ریزش مو شوند. اگرچه پزشکان هنوز در مورد مکانیسم دقیق آن مطمئن نیستند. افراد باید به پزشک خود مراجعه کنند تا مشخص شود که آیا ریزش مو مربوط به دارو است یا خیر. پس از آن ممکن است بخواهند آن را متوقف کنند. با این حال در مواقع دیگر شاید توقف دارو به صلاح فرد نباشد.
در صورت یا بدن خود علائم پوستی دارید
لوپوس، مانند کمکاری تیروئید یا کمبود آهن، یک بیماری خودایمنی بوده. این بیماری با ریزش مو، به عنوان یک علامت رایج، همراه است. علاوه بر این، بیماری لوپوس میتواند به عنوان پاسخی به ملتهب شدن اندامها باعث ایجاد بثورات پوستی در تمام بدن شود. این بثورات اغلب ظاهر میشوند و و بعد مدتی ناپدید میشوند. به این فرایند تظاهر پوستی و بروز بثورات در بیماری لوپوس، اصطلاح “شعلهور شدن” اتلاق میشود. سایر علائم لوپوس شامل خشکی چشم و درد مفاصل است. بنابراین اگر متوجه هر یک از این عوارض شدید، باید به پزشک مراجعه کنید. به خصوص اگر در خانواده شما سابقه بیماری لوپوس وجود دارد، حتما این علائم را جدی بگیرید.
الگویهای مختلف ریزش مو
ریزش مو سکه ای
آلوپسی آره آتا، که همچنین به عنوان ریزش مو سکه ای شناخته میشود، وضعیتی است که در آن مو در برخی از نقاط بدن دچار ریزش میشود. این وضعیت اغلب باعث ایجاد لکههای کچلی روی پوست سر میشود که هر کدام به اندازه یک سکه هستند.
استرس روانی و بیماری مزمن عوامل احتمالی در ایجاد آلوپسی آره آتا در افراد در معرض خطر هستند، اما در بیشتر موارد هیچ محرک آشکاری وجود ندارد. فرد مبتلا به این بیماری طور کلی سالم است. در موارد معدودی، تمام موهای سر (آلوپسی توتالیس) یا تمام موهای بدن از بین میرود (آلوپسی یونیورسالیس). ریزش مو میتواند دائمی یا موقتی باشد. این ریزش مو با الگوی ریزش مو که در بین مردان رایج (ریزش موی آندروژنیک) است و ریزش مو به دنبال استرس وارد شده به بدن (برای مثال ریزش مو بعد از کرونا یا ریزش مو شدید بعد مرگ یک عزیز) متمایز است.
متخصصان معتقدند که آلوپسی آره آتا یک بیماری خودایمنی ناشی از آسیب ایمنی به فولیکولهای مو است. عوامل خطر شامل سابقه خانوادگی این بیماری است. هیچ درمان قطعیای برای این بیماری شناخته نشده است. برخی از درمانها در تسریع رشد مجدد مو مؤثر هستند. متخصصان به افراد مبتلا، ضدآفتاب، پوشش سر برای محافظت از سرما و آفتاب و عینک آفتابی را توصیه میکنند.
در بیش از نیمی از موارد این نوع کچلی که شروع ناگهانی دارد، مو در عرض یک سال دوباره رشد میکند. در بیمارانی که فقط یک یا دو ناحیه دچار ریزش دارند، این بهبودی ۱ساله تا ۸۰ درصد رخ خواهد داد. با این وجود، اغلب بیماران بیش از یک دوره تظاهر ریزش را در طول زندگی خود تجربه خواهند کرد. در بسیاری از بیماران، ریزش مو و رشد مجدد به طور همزمان در طی چندین سال اتفاق میافتد.
ریزش مو بعد از کاشت
ریزش مو بعد از کاشت مو در هر ناحیهای بین ۱ تا ۵ هفته پس از کاشت مو قابل مشاهده است. با این حال، چند ماه پس از عمل، بیماران اغلب از ریزش مداوم مو نگران میشوند. اما لازم به یادآوری است که موهای جدید در نهایت دوباره رشد خواهند کرد.
ریزش مو در بارداری
این وضعیت که تلوژن افلوویوم نامیده میشود، میتواند در اوایل بارداری ظاهر شود. همچنین ممکن است در اوایل سه ماهه دوم یا بعد از زایمان ظاهر شود. ریزش موی مرتبط با هورمون جای نگرانی ندارد، زیرا معمولاً در کمتر از شش ماه برطرف میشود. در نتیجه فرد ریزش موی دائمی را تجربه نخواهد کرد.
ریزش مو در خواب
ریزش مو در خواب را نمیتوان به فرآیند خوابیدن مرتبط دانست. بلکه احتمالا به علت مشاهده حجم بالای مو روی بالشها در محل خواب، فرد ممکن است به اشتباه تصور کند که در خواب موهای او دچار ریزش شده است. آنچه خواب را به ریزش مو مرتبط میکند این است که کمخوابی و نداشتن خواب کافی و منظم میتواند فرد را دچار ریزش مو کند.
بدن انسان در خواب هورمون ملاتونین را تولید میکند. این هورمون توسط محققان برای تنظیم چرخه خواب و افزایش رشد مو تایید شده است. خواب تأثیر مستقیمی بر هورمونهای طبیعی بدن انسان دارد، این به این معنی است که خواب ضعیف میزان ملاتونین را کاهش داده و به طور بالقوه باعث ریزش مو میشود. کمبود خواب باعث بروز استرس در افراد میشود. پاسخ استرس روانی منجر به ریزش مو به دلیل تلوژن افلوویوم میشود. دلیل آن این است که خستگی باعث شده است فولیکولهای مو به حالت استراحت زودهنگام برسند و به دنبال آن یک دوره از ریزش زودتر از زمان طبیعی رخ دهد.
خوشبختانه برای بسیاری از افراد که تا دیروقت بیدار میمانند یا معتاد به کار هستند، ریزش موی ناشی از کمخوابی دائمی نیست و به راحتی قابل جبران است. آسیب ناشی از کمخوابی دائمی نیست، اما اگر به آن بیتوجهی کنیم، مشکلساز میشود. کمبود خواب ترشح کورتیزول که هورمون استرس است را افزایش میدهد. این هورمون با افزایش ریزش مو و همچنین بیماریهای تهدید کننده زندگی مرتبط است. اما با داشتن خواب کافی، سطح کورتیزول به سطح طبیعی باز میگردد، بدن از حالت اضطراب خارج میشود و سپس عملکرد طبیعی بدن و چرخه رشد مو به حالت طبیعی باز میگردد.
متخصصان پوست و مو در دکترنکست