گودی کمر (هایپرلوردوزیس) انحنای بیشازحد پایین ستون فقرات به سمت داخل می‌باشد. این وضعیت می‌تواند بر سلامت کلی ستون فقرات و سیستم اسکلتی-عضلانی تأثیر بگذارد. این انحنا بخشی طبیعی از تراز S شکل ستون فقرات است، اما با تشدید آن مشکلات وضعیتی مختلفی ممکن است رخ دهد. ستون فقرات کمری از پنج مهره در قسمت پایین کمر تشکیل شده است.
گودی کمر با انحنای بیشازحد کمر مشخص شده و باعث می‌شود که کمر بیشازحد به سمت داخل قوس پیدا کند. این انحنای اغراق‌آمیز می‌تواند روی تراز ستون فقرات تأثیر گذاشته و منجر به طیف وسیعی از مشکلات اسکلتی-عضلانی شود و علت درد در ناحیه گودی کمر باشد. بهترین دکتر برای درمان گودی کمر متخصص ارتوپد است. پزشک ارتوپد در بهبود اختلالات اسکلتی-عضلانی مهارت داشته و می‌تواند به شما در درمان قطعی گودی کمر کمک کند.
علل گودی کمر
درک علل ایجاد کننده این وضعیت برای پیشگیری، مدیریت موثر و درمان گودی کمر ضروری است. یکی از عوامل رایج، وضعیت نامناسب بدن، به ویژه عادت به جلو دادن شکم در هنگام ایستادن یا نشستن است. این امر باعث افزایش فشار روی ستون فقرات کمری شده و می‌تواند در طول زمان به ایجاد هایپرلوردوزیس کمک کند. علاوه بر این، برخی از عوامل مرتبط با سبک زندگی، مانند دوره‌های طولانی نشستن یا سبک زندگی بدون تحرک، می‌توانند عضلات مرکزی را که از ستون فقرات حمایت می‌کنند ضعیف کرده و به ایجاد هیپرلوردوزیس کمک کند.
برهم خوردن تعادل عضلانی
ضعف عضلات مرکزی عامل مهمی در گودی کمر است. عضلات شکم و کمر نقش مهمی در حفظ تراز ستون فقرات دارند. ضعف یا سفتی در این عضلات می‌تواند تعادل میان عضلات را مختل کرده و باعث انحنای بیشازحد ستون فقرات شود. به عنوان مثال، عضلات ضعیف شکم ممکن است نتوانند حمایت کافی را ارائه دهند و این امر باعث می‌شود کمر بیشازحد معمول به جلو قوس پیدا کند.
اضافه‌وزن، چاقی و بارداری
چاقی یکی دیگر از عوامل مرتبط با گودی کمر است. اضافه وزن، به خصوص در اطراف ناحیه شکم، می‌تواند ستون فقرات را به سمت جلو کشیده و انحنای ستون فقرات را تشدید کند. بارداری همچنین به دلیل تغییر در توزیع وزن و وضعیت بدن در دوران بارداری به ایجاد گودی کمر کمک میکند.
عوارض گودی کمر
گودی کمر در بلندمدت می‌تواند به عوارض مهمی منجر شود. از جمله مهمترین عوارض گودی کمر می‌توان به درد مزمن و شدید کمر، سفتی و محدودیت حرکت عضلات کمری، افزایش گودی گردن و درد مزمن گردن و کمر، محدودیت حرکتی و ایجاد اختلال در انجام فعالیت روزمره اشاره کرد.
تشخیص گودی کمر
شناسایی گودی کمر اغلب مستلزم شناخت علائم مرتبط با آن است. یکی از علائم اولیه، انحنای بیشازحد کمر است که ممکن است هنگام ایستادن یا راه رفتن به وضوح قابل مشاهده باشد. این امر می‌تواند در ظاهر حالت swayback (وضعیتی که با گود شدن کمر و به جلو آمدن شکم مشخص می‌شود) را ایجاد کند. افراد مبتلا به قوز کمر همچنین ممکن است درد کمر در وضعیت‌های مختلف و یا به صورت مزمن را تجربه کنند. علت درد کمر این است که افزایش انحنا می‌تواند عضلات و رباط‌های ناحیه کمر را تحت فشار قرار دهد. ارزیابی گودی کمر معمولاً شامل ترکیبی از معاینات فیزیکی و مطالعات تصویربرداری است. متخصصان ممکن است وضعیت بدن، راه رفتن و دامنه حرکتی بیمار را بررسی کنند. ممکن است از اشعه ایکس یا MRI برای ارائه تصاویر دقیق از ستون فقرات استفاده شود که به تایید تشخیص و شناسایی شدت گودی کمر کمک میکند.
مدیریت و درمان گودی کمر
تقویت عضلانی با هدف اصلاح تعادل عضلات
برای مدیریت گودی کمر اغلب رویکردی چندگانه ضرورت دارد. فیزیوتراپی یک جزء کلیدی است که بر تمرینات تقویتی و کششی برای رفع عدم تعادل عضلانی تمرکز دارد. تمرینات تقویت‌کننده عضلات مرکزی بدن، می‌تواند به تثبیت ستون فقرات و کاهش انحنای اغراق‌آمیز گودی کمری کمک کند.
اصلاح وضعیتی
اصلاح وضعیتی یکی دیگر از جنبه‌های مهم مدیریت گودی کمر است. به این افراد توصیه می‌شود در فعالیت‌های روزانه مانند نشستن و ایستادن مراقب وضعیت بدن خود باشند. اصلاحات ارگونومیک و انجام ورزش‌های مخصوص گودی کمر، مانند استفاده از تکیه‌گاه کمر در هنگام نشستن روی صندلی یا حفظ ستون فقرات با حالتی بدون انحنا و صاف در حین بلند کردن اجسام، می‌تواند به بهبود وضعیت بدن و کاهش فشار بر روی کمر کمک کند.
کاهش و مدیریت وزن
مدیریت وزن برای افراد مبتلا به گودی کمر بسیار مهم است، به خصوص اگر چاقی عاملی مهم در ایجاد این مشکل باشد. کاهش وزن اضافی می‌تواند به کاهش استرس و فشار روی ستون فقرات و ارتقای سلامت کلی اسکلتی-عضلانی کمک کند. در برخی موارد، مداخلات ارتوپدی مانند استفاده از بریس ممکن است برای حمایت بیشتر از ستون فقرات و تسهیل برقراری تراز مناسب توصیه شود.
مداخلات تهاجمی
در حالی که رویکردهای محافظه کارانه اغلب در مدیریت گودی کمر موثر هستند، موارد شدید یا موارد مرتبط با مسائل ساختاری ممکن است نیاز به مداخله جراحی داشته باشند. روش‌های جراحی ممکن است شامل اصلاح انحنای ستون فقرات و رسیدگی به هر گونه ناهنجاری ساختاری باشد که به گودی کمر کمک میکند.
متخصصان ارتوپدی، روماتولوژی در دکترنکست
ورزش‌هایی برای اصلاح گودی کمر
در اغلب مواقع، برای اصلاح گودی کمر درمان و مداخله پزشکی لازم نیست. گودی کمر ورزش مخصوص خود را دارد که با انجام آن می‌توان این اختلال وضعیتی را تا حدود خوبی اصلاح کرد. در ادامه با حرکات اصلاحی گودی کمر آشنا می‌شوید:
1. کشش عضلات فلکسور ران
به پشت دراز بکشید و باسن خود را در لبه میز قرار دهید و زانوهای خود را به سمت سینه خود بکشید.
سپس یک زانو را تا حد امکان به قفسه‌سینه نزدیک کنید. به آرامی پای آزاد را صاف کنید تا از لبه خارج شود و اجازه دهید زانو شل شود تا کشش در جلوی ران احساس شود. سپس این کار را برای زانوی دیگر تکرار کنید.
2. کشش عضلات فلکسور ران در حالت ایستاده
روی یک زانو خم‌شده و با لگن مخالف زاویه ۹۰ درجه ایجاد کنید. از یک صندلی برای حمایت استفاده کنید.
لگن خود را به سمت عقب خم کنید تا کمرتان صاف شود و وزن خود را به جلو منتقل کنید تا زمانی که کشش ملایمی را در قسمت قدامی لگن احساس کنید. موقعیت را حفظ کنید. بالاتنه خود را در حالت عمودی نگه‌داشته و کمر خود را صاف نگه دارید.
3. کشش عضلات Iliopsoas
روی یک زانو، شروع به هل دادن لگن خود به جلو کنید. سپس قسمت بالایی بدنتان را که به صورت عمودی است، به سمت پای خم‌شده متمایل کنید. ۳۰ ثانیه در این وضعیت بمانید و سپس آن را در سمت دیگر تکرار کنید.
4. تقویت عضلات فلکسور کمر
دستان خود را دور زانوهای خود قرار داده و هر دو زانو را به سمت سینه خود بکشید. سر و شانه های خود را از زمین بلند کرده و به سمت زانوهای خود بیاورید. چند ثانیه در این وضعیت مانده و سپس مجددا آن را تکرار کنید.
5. کشش عضلات پشت
در وضعیت چهار دست‌و‌پا قرار بگیرید. با فشار دادن دستان خود به سمت پایین کمر خود را گرد کنید. بدون حرکت دادن دست‌ها، باسن خود را روی پاشنه پا پایین بیاورید. سپس دستان خود را به سمت جلو حرکت دهید. کشش را برای چند ثانیه نگه‌داشته و سپس مجددا تکرار کنید.
6. پل باسن تک پا
به پشت بخوابید و پاشنه هر پا را مقابل باسن همان سمت قرار دهید. لگن را به آرامی از روی زمین بلند کرده و به سمت پل شانه بروید. ران‌ها را در یک راستا با ران دیگر نگه دارید. سپس یک پا را صاف کنید. خود را روی زمین پایین بیاورید و به سمت بالا بلند شوید و هر بار پای صاف شده را جابجا کنید.
موارد فوق تنها تعدادی از حرکات ورزشی موثر در اصلاح گودی کمر هستند. با مراجعه و مشورت با فرد متخصص پیرامون طب فیزیک، می‌‌توانید فهرستی از حرکات ورزشی مناسب برای وضعیت خودتان دریافت کنید.
جمع‌بندی
گودی کمر یک اختلال وضعیتی است که با افزایش بیشازحد انحنای کمر به داخل مشخص می‌شود. این وضعیت به دنبال علل مختلفی از جمله ضعف عضلات مرکزی بدن، چاقی، بارداری و سبک زندگی کم‌تحرک ایجاد می‌شود. در صورت عدم مدیریت و تشدید، گودی کمر می‌تواند به درد مزمن اسکلتی-عضلانی و محدودیت حرکتی منجر شود. با این حال در اغلب مواقع نیازی به مداخله پزشکی نیست و با انجام ورزش‌های خاص رفع گودی کمر و اصلاح وضعیت بدن، می‌توان آن را مدیریت کرد. همچنین کاهش وزن در مواردی که وزن اضافه به ایجاد فشار و هایپرلوردوز کمری منجر شده، کاهش وزن ضروری است. در صورتی که اختلال ساختاری در تراز ستون فقرات کمری وجود داشته باشد و با اصلاح وضعیت و سایر اقدامات غیرتهاجمی بهبود نیابد، ممکن است جراحی لازم باشد. پزشک متخصص ارتوپد می‌تواند شما را در بررسی وضعیت گودی کمر و نحوه مدیریت آن یاری کند. با دریافت ویزیت متخصص ارتوپد آنلاین از مشاوره تخصصی بهره‌مند شوید.
منابع:
