۸ مارس مصادف با ۱۷ اسفند روز جهانی زنان است. در این روز دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی زنان مورد تشویق و حمایت قرار میگیرد. هدف از این روز توجه به اهمیت نقش زنان در جامعه در کنار موانع موجود از جمله بیعدالتی جنسیتی است. از جمله مواردی که نقش زنان در آن برجسته و غیرقابل انکار است، مراقبتهای بهداشتی و ارائه خدمات بهداشتی و درمانی گزارش شده است.
پیشرفت زنان در مراقبتهای بهداشتی
تجزیه و تحلیلها نشان میدهد نقش زنان در زمینه مراقبتهای بهداشتی پیشرفت قابل توجهی کرده است. همچنین زنان در این مشاغل رضایت شغلی بالایی را گزارش میکنند. با این حال، زنان همچنان با موانع دائمی برای پیشرفت مواجه هستند. این موانع به ویژه برای موقعیتهای شغلی بالاتر، برجستهتر است. در ادامه به جوانب مختلف پیشرفت زنان در زمینه مراقبتهای بهداشتی میپردازیم. در حال حاضر زنان حدود نیمی از نیروی کار مراقبتهای بهداشتی را تشکیل میدهند و شکاف جنسیتی محدودی را در ترفیعات تجربه میکنند. این امر پیشرفت قابل توجهی در مقایسه با سایر حیطههای کاری است.
در حال حاضر زنان شاغل در زمینه مراقبتهای بهداشتی در خط مقدم یک همه گیری جهانی قرار دارند
پزشکان زن نقشهای اساسی ایفا میکنند. از جمله مراقبت از بیماران مبتلا به کووید-۱۹، اطمینان از دسترسی بیماران به مراقبتهای مناسب و توسعه واکسن و درمان. متخصصان مراقبتهای بهداشتی در واقع برای کمکهای خود به رسمیت شناخته میشوند. اما این امر بهای بسیار زیادی را به همراه داشته است. ارائهدهندگان خدمات بهداشتی متحمل سختیهای بسیاری شدند، از جمله:
- ساعات کاری طولانی
- افزایش استرس و فرسودگی شغلی
- خطر قرار گرفتن در معرض عفونت
جنسیت، مانعی برای مرتبه شغلی بالاتر
با وجود حجم کاری بالا در سطح مراقبت بهداشتی اولیه در زمان همه گیری کرونا، مطالعات نشان میدهد نقش زنان در زمینه مراقبتهای بهداشتی در پستهای مدیریتی و ارشد محدودتر بوده است. با وجودی که زنان در این موقعیتها عملکرد مطلوبی دارند، در اغلب سازمانها و مراکز بهداشتی شاهد کاهش مشارکت زنان در پستهای مدیریتی و ارشد هستیم. این امر با وجود عملکرد مطلوب زنان ممکن است قابل توجیه نباشد و یک شکاف جنسیتی را نمایان کند.
با وجود موانع زیاد، زنان همچنان راضی هستند
علیرغم موانع پیشرفت، زنان شاغل در زمینه مراقبتهای بهداشتی دیدگاه نسبتاً مثبتی در مورد شغل خود دارند. در یک مطالعه تقریباً ۷۵ درصد از زنان در مقایسه با حدود ۶۹ درصد از مردان شاغل در یک مرکز درمانی گزارش میدهند که از شغل خود راضی هستند. این رضایت با افزایش مرتبه شغلی زنان افزایش مییابد. ادراک فرصت برابر ممکن است یک عامل کمککننده باشد. با این حال گزارشاتی نشان میدهند که مردان عموما بیشتر از زنان ترفیع شغلی دریافت میکنند.
این پیشرفت خوب است اما کافی نیست
پیشرفت امروز زنان در زمینه مراقبتهای بهداشتی دلگرمکننده است. اما رهبران جوامع نباید تصور کنند که موانع از بین رفتهاند. در بسیاری از سازمانها جنسیت مرد به عنوان یک شایستگی برای مراتب شغلی بالاتر مطرح است. با وجودی که اغلب مدیران و کارفرمایان این واقعیت را انکار میکنند، اما برای بسیاری از موقعیتهای شغلی که جنسیت در آن دخالتی ندارد، این عامل مطرح است. به همین دلیل موقعیتهای بالاتر شغلی اغلب از آن مردان میشود. این در حالی است که در مراتب شغلی اولیه، بیشتر عملکرد افراد مطرح بوده و زنان بیشتر از مردان در این مراتب شاغل هستند.
زنان رنگینپوست با موانع بیشتری روبرو هستند
چالشهایی که زنان در کل با آن روبرو هستند برای زنان رنگینپوست بیشتر است. بر اساس نتایج یک مطالعه، سهم زنان سفیدپوست در پستهای پایه از ۴۶ درصد شروع میشود و به تدریج با بالا رفتن مرتبه شغلی به 25 درصد کاهش مییابد. زنان رنگینپوست ۲۰ درصد از پستهای سطح ابتدایی را به خود اختصاص میدهند. اما سهم آنها با بالا رفتن مرتبه شغلی به تنها ۵ درصد کاهش مییابد. این در حالی است که درصد مردان رنگینپوست در سراسر مراتب مختلف شغلی ثابت باقی میماند.
در جهت کاهش موانع و مشکلات چه اقداماتی باید انجام شود؟
در برابر چالشهای سازمانها پیرامون نقش زنان در مراقبتهای بهداشتی، رهبران میتوانند:
- از طریق تحلیلهای دقیق فراوانی افراد در ردههای شغلی مختلف، استعداد و عملکرد افراد، با نقاط ضعف سیستم آشنا شوند.
- شروع به طراحی و اجرای مداخلات هدفمند کنند.
- کارفرمایان میتوانند به منصفانه کردن شیوههای ترفیع اقدام کنند و بر ارتباطات و شفافیت تأکید کنند تا از ایجاد نگرشهای منفی جلوگیری شود.
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید