ترمیم زخم چگونه اتفاق می‌افتد؟

زخم مزمن چیست و چرا یک زخم مزمن می‌شود؟

زخم پوستی که خوب نمی‌شود، به آرامی بهبود می‌یابد یا خوب می‌شود اما تمایل به عود دارد، به عنوان زخم مزمن شناخته می‌شود. در موارد مزمن زخم ترمیم زخم از حالت معمول بیشتر طول می‌کشد. برخی از علل متعدد زخم‌های مزمن پوست می‌تواند شامل ضربه، سوختگی، سرطان پوست، عفونت یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت باشد. زخم‌هایی که زمان زیادی طول می‌کشد تا بهبود یابند نیاز به مراقبت ویژه دارند که در این مقاله دکترنکست به آن می‌پردازیم.

چرا زخم‌های مزمن بروز پیدا می‌کنند؟

برخی از دلایل متعدد زخم پوستی مزمن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• بی‌حرکت بودن (آسیب‌های فشاری یا زخم بستر)، که در آن فشار موضعی مداوم جریان خون را محدود می‌کند
• آسیب قابل توجه به پوست
• جراحی و برش‌ها (بریدگی‌های ایجاد شده در حین عمل) ممکن است عفونی شده و به کندی بهبود یابد
• سوختگی‌های عمیق که به دلیل درگیری چندین لایه از پوست، ترمیم زخم به زمان کافی نیاز دارد
• شرایط پزشکی زمینه‌ای مانند دیابت یا برخی از انواع بیماری های عروقی که در آن‌ها روند ترمیم زخم کندتر از حالت طبیعی است
• زخم‌های تروفیک، که در آن کمبود حس باعث می‌شود آسیب‌های روزمره منجر به زخم شوند، مانند نوروپاتی دیابتی و جذام.

چه موانعی برای بهبود زخم وجود دارد؟

عواملی که می‌توانند روند بهبود زخم را کند کنند عبارتند از:

• پوست مرده (نکروز)

پوست مرده و اجسام خارجی در روند بهبودی اختلال ایجاد می‌کنند. بنابراین برای تسریع ترمیم زخم برداشتن بافت مرده و خارج کرد اجسام خارجی از زخم ضروری است.

• عفونت

یک زخم باز ممکن است عفونت باکتریایی ایجاد کند. بدن به جای درمان زخم، با عفونت مبارزه می‌کند. در نتیجه آن ناحیه دچار التهاب شده و ترمیم زخم به تاخیر می‌افتد.

• خونریزی

خونریزی مداوم حاشیه زخم را از هم جدا نگه می‌دارد.

• آسیب مکانیکی

برای مثال، فردی که بی‌حرکت است، به دلیل فشار و اصطکاک مداوم در معرض خطر زخم بستر است. یا ممکن است کفشی که برای پا مناسب نباشد به طور مداوم ناحیه‌ای از پا را تحت فشار قرار داده و از ترمیم زخم جلوگیری کند.

• رژیم غذایی

انتخاب نامناسب رژیم غذایی ممکن است بدن را از مواد مغذی مورد نیاز برای التیام زخم محروم کند. برای مثال می‌توان به کمبود ویتامین C، روی و پروتئین اشاره کرد.

• شرایط پزشکی

مانند دیابت، کم‌خونی و برخی بیماری‌های عروقی که جریان خون را در آن ناحیه محدود می‌کند یا هر اختلالی که سیستم ایمنی را مختل می‌کند.

• سن

فرآیند بهبود زخم‌ در افراد مسن بیشتر طول می‌کشد. به همین دلیل زخم‌ها در افراد مسن به احتمال بیشتری مزمن می‌شوند و به مراقبت بیشتری نیاز دارند.

• داروها

برخی داروها یا درمان‌های مورد استفاده در مدیریت برخی از شرایط پزشکی ممکن است در روند بهبودی بدن اختلال ایجاد کند. برای مثال می‌توان به داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی اشاره کرد.

• استعمال دخانیات

کشیدن سیگار روند بهبودی را مختل می‌کند و خطر عوارض را افزایش می‌دهد.

• وریدهای واریسی

محدود شدن جریان خون و تورم می‌تواند منجر به شکنندگی پوست و زخم‌های مداوم شود.

• خشکی

زخم‌هایی (مانند زخم‌ پا) که در معرض هوا قرار نمی‌گیرند، با سرعت کمتری التیام می‌یابند. سلول‌های مختلف درگیر در ترمیم زخم، مانند سلول‌های پوست و سلول‌های ایمنی، نیاز به یک محیط مرطوب دارند تا بتوانند عملکرد مطلوب داشته باشند.

روش های ترمیم زخم

زخم‌های پوستی بسیار شایع هستند و برای همه ما پیش می‌آید که در انتظار بهبود زخم خود باشیم. رعایت نکاتی می‌تواند برای بهبود زخم کمک کننده باشد. لازم به ذکر است در صورتی که زخم مزمنی دارید که به طور غیرطبیعی یهبود نمی‌یابد، نیاز به بررسی بیشتر توسط کادر درمان وجود دارد. در ادامه به نکاتی می‌پردازیم که ممکن است در تسهیل و تسریع ترمیم زخم کمک کننده باشند.

استراحت به اندازه کافی

خواب کافی می‌تواند به تسریع ترمیم زخم کمک کند. چرا؟ تحقیقات می‌گویند که محدودیت خواب می‌تواند منجر به سطوح بالاتر سیتوکین‌های التهابی و تاخیر در بهبودی شود. بنابراین حتما گوشی هوشمند خود را زودتر زمین بگذارید و به رختخواب بروید.

در رژیم غذایی خود سبزیجات را بگنجانید و رژیم غذایی سالم داشته باشید

بنابر تحقیقات تغذیه سالم و مکمل‌های تغذیه‌ای پاسخ ایمنی فرد را تقویت کرده و روند ترمیم زخم را تسریع می‌کنند. غذاهای غنی از ویتامین A، مس و روی مانند کلم پیچ، زنجبیل، قارچ، چغندر و ماست را حتما در رژیم غذایی خود جای دهید.

ورزش را متوقف نکنید

البته، بسته به میزان آسیب‌دیدگی، ممکن است نیاز داشته باشد که به جای آن برنامه‌های روتین، ورزش با شدت کمتری داشته باشید یا ورزش خود را به پیاده‌روی محدود کنید. اما همواره بدن خود را در تحرک و فعالیت حفظ کنید. گفته می‌شود افزایش جریان خون ایجاد شده با ورزش باعث تسریع روند بهبودی می‌شود.

برای تسریع ترمیم زخم سیگار کشیدن را ترک کنید

سیگار با کاهش جریان خود و مسدود کردن رگ‌های باریک خونی باعث محدود شدن رسیدن مواد مغذی به زخم و تاخیر در روند ترمیم زخم می‌شود. همچنین سیگار کشیدن احتمال ایجاد عوارض را افزایش می‌دهد.

زخم خود را تمیز نگه دارید

در تمیز کردن و پانسمان زخم کوشا باشید تا زمانی که پزشک به شما توصیه کند که آن را متوقف کنید. حتی زمانی که به نظر می‌رسد زخم بهبود یافته است پانسمان را ادامه دهید. پوست شما به رطوبت و گرمای زیادی نیاز دارد تا به خوبی التیام یابد. قرار دادن پد گرم کننده یا بطری آب روی زخم نیز می‌تواند به افزایش جریان خون در زخم کمک کند و در نتیجه ترمیم را تسریع کند.

درمان با اکسیژن با فشار بالا (HBOT) برای ترمیم زخم کمک‌کننده است

زخم‌ها برای ترمیم صحیح نیاز به اکسیژن دارند و اکسیژن درمانی هایپرباریک شامل قرار دادن بدن در معرض اکسیژن ۱۰۰ درصد با فشاری بیشتر از حد طبیعی است. این روش درمانی برای تسریع ترمیم زخم‌ ناشی از جراحی بهترین است. HBOT با موفقیت به عنوان درمان کمکی برای زخم‌های غیرالتیام‌پذیر و عودکننده (مانند زخم‌های دیابتی و نارسایی عروقی) و زخم‌های عفونی (مانند عفونت‌های بافت نرم نکروزه و آسیب‌های له‌شده) استفاده می‌شود.

روند ترمیم زخم خود را به طور مرتب بررسی کنید. در صورت مشاهده علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• خون ریزی
• افزایش درد
• چرک یا ترشح از زخم
• تب
• اگر در مورد زخم خود نگرانی دارید، به پزشک مراجعه کنید. برای مشورت با پزشک می‌توانید از خدمات نوبت دهی آنلاین دکترنکست استفاده کنید.