اثرات اریتروپوئتین و برخی داروها بر اختلالات عملکرد شناختی

ارتباط اختلالات عملکرد شناختی و اختلالات نوروسایکولوژی

اختلالات عملکرد شناختی شامل نقص در هر یک از حوزه‌های وسیع توجه، یادگیری و حافظه، زبان، ادراک و عملکرد اجرایی می‌باشد. میزان شیوع اختلالات شناختی در بین اختلالات نوروسایکولوژی بالا است.

اثر داروهای آنتی سایکوتیک بر اختلالات عملکرد شناختی

اختلال عملکرد شناختی، عنصر اصلی اسکیزوفرنی است و به نظر می‌رسد که مقدم بر بروز علائم مثبت می‌باشد. داروهای آنتی سایکوتیک در درمان سایکوز موثر هستند اما تاثیر اندکی در بهبود اختلالات شناختی دارند. با این حال، آنتی سایکوتیک‌های نسل دوم نسبت به داروهای نسل اول کارآیی بهتری نشان می‌دهند.

اثر داروهای ضد افسردگی بر اختلالات عملکرد شناختی

نتایج مشابهی در افسردگی شدید مشاهده می‌گردد. در بیماران مبتلا به افسردگی، اختلال عملکرد شناختی، یک عامل کلیدی در اختلال روانی اجتماعی و عملکردی مرتبط با بیماری است. بروز نقایص شناختی به ویژه در افسردگی‌های دیر ظهور و در زنان بیشتر است. داروهای ضد افسردگی که به طور گسترده برای بهبود خلق و خو تجویز می‌شوند، کارایی محدودی در بهبود نقایص شناختی دارند. در یک مطالعه بالینی بزرگ با بیش از 1000 بیمار شرکت کننده، سه داروی ضدافسردگی که در مقیاس گسترده تجویز می‌شوند، شامل اس سیتالوپرام، سرترالین و ونلافاکسین مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج حاکی از عدم بهبود هر 9 معیار شناختی مورد بررسی بود. این مسئله که در اختلالات نوروسایکیاتریک، نقایص شناختی یک ماهیت تکرار شونده اما متمایز دارند یا اینکه با بیماری‌های خاصی همراه می‌باشند، همچنان جای بحث دارد.

اثر مهارکننده‌های استیل کولین استراز بر اختلالات عملکرد شناختی

پیامدهای ناتوان کننده اختلال عملکرد شناختی فراتر از بحث است و به عنوان یک نیاز اصلی برآورده نشده در این زمینه باقی مانده است. تنظیم حاد سطوح انتقال دهنده‌های عصبی، عمدتاً استیل کولین، رویکرد فعلی در این زمینه برای بهبود اختلالات شناختی است. به همین منظور، استیل کولین جز داروهای تجویزی بیماری آلزایمر است. بر اساس فرضیه کولینرژیک، مهارکننده‌های استیل کولین استراز در بیماری آلزایمر مورد استفاده قرار می‌گیرند. این مسئله بر اثر کمبود استیل کولین در اختلال حافظه دلالت دارد. با این حال، بیماری آلزایمر یک بیماری چند عاملی است. داروهای کولینرژیک اثربخشی محدودی دارند و با عوارض جانبی نامطلوب همراه هستند. در عین حال، این داروها قادر به متوقف کردن یا کند کردن زوال شناختی نیستند. این داروها بر بهبود کوتاه مدت و مختصر نقایص شناختی اثرگذار هستند اما متاسفانه تاثیرات آن‌ها به تدریج با پیشرفت بیماری از بین می‌رود.

مکانیسم‌های اثر اریتروپوئتین بر اختلالات عملکرد شناختی

پیشرفت در توسعه درمان‌های هدفمند نقایص شناختی محدود بوده است. بنابراین، نیاز اساسی برای توسعه درمان‌های موثرتر وجود دارد. اریتروپویتین، اثرات پیش‌شناختی امیدوارکننده‌ای را در اختلالات روانپزشکی نشان داده است. اریتروپوئتین از رویکرد توسعه داروهای نوروتروفیک پشتیبانی می‌کند. چندین مطالعه پیش بالینی با مشتقات غیر اریتروپوئیتیک نشان داده‌اند تعادل رفتاری، مستقل از اریتروپوئز است. در این بررسی، ویژگی‌های مولکولی، سلولی و شناختی مشتقات مولکولی اریتروپوئتیک و غیر اریتروپوئیتیک بررسی شده است. تمرکز این مطالعه بر روی مکانیسم‌های نوروتروفیک، سیناپسی، پلاستیسیته میلین، ضد التهابی و عصبی در مغز می‌باشد. همچنین، نقش سیگنال دهی گیرنده در مواجهه با اریتروپوئتین و مولکول‌های غیر اریتروپوئیتیک مقلد اریتروپوئتین بر اثرات شناختی مورد بحث قرار گرفته است.

Erythropoietin and Non-Erythropoietic Derivatives in Cognition

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

اینستاگرام  تلگرام  لینکدین  آپارات  توییتر  فیسبوک  یوتیوب