به دنبال پیشرفت سریع تکنولوژي در عرصه‌های گوناگون، علوم پزشکی نیز از این سیر عقب نمانده و دچار تحولات عظیمی شده است. تاکنون ثبت اطلاعات پزشکی بیماران به صورت کاغذی بوده و هنوز هم آثار آن در برخی نقاط دیده می‌شود. اما اکنون می‌بینیم که در این زمینه تغییرات شگرفی ایجاد شده و نوع ثبت اطلاعات سلامت از کاغذی به الکترونیکی در حال تغییر است. این نوع ثبت اطلاعات به عنوان ثبت الکترونیکی پزشکی یا EMR نام‌گذاری شده است. اما EMR نیز نقص‌هایی دارد و بنابراین در پله‌ای بالاتر از آن، ثبت اکترونیکی سلامت یا EHR ظهور پیدا کرده است. در این مقاله دکترنکست به تفاوت این دو نوع ثبت اطلاعات خواهیم پرداخت.
تفاوت فقط در یک کلمه است اما…
با وجود اینکه به نظر می‌آید این دو عبارت -ثبت الکترونیکی پزشکی و ثبت الکترونیکی سلامت- تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند، اما در واقع یکی از آن‌ها به طور کامل در زیرمجموعه دیگری قرار می‌گیرد.
در EMR ثبت اطلاعات سلامت بیمار به مطب پزشک و بیمارستان محدود شده و عمدتا در دسترس پزشک معالج است. اما در EHR ثبت مدارک و مشخصات بیمار گسترش بیشتری داشته و تمامی ابعاد سلامت فرد را در بر می‌گیرد. این بدین معناست که علاوه بر پزشک اولیه بیمار، سایر اعضای کادر درمان از جمله سایر پزشکان معالج، پرستار، داروساز، تکنسین آزمایشگاه، متخصصین، پرستار در خانه و حتی پزشکان معالج بیمار در سایر کشورها در به اشتراک‌گذاری اطلاعات بیمار و مدیریت هرچه بهتر شرایط او همکاری می‌کنند.
EMR چه کاربردهایی دارد؟
همان‌طور که گفته شد، EMR عمدتا به انتشار اطلاعات بیمار در یک بیمارستان و یا مطب محدود می‌شود و پزشک‌محور است. از جمله کاربردهای ذکر شده برای این روش را در زیر می‌بینید:
- ثبت اطلاعات سلامت طی مدتی طولانی
- ثبت اطلاعات مربوط به چک آپ بیمار و لزوم انجام غربالگری‌های پیشگیرانه برای او
- پایش و بهبود کیفیت مراقبت‌های درمانی در یک مطب یا بیمارستان
بنابراین کاربرد ثبت اطلاعات در این قالب صرفا به تسریع و بهبود تشخیص و درمان بیماران فقط در یک بیمارستان یا مطب کمک می‌کند. یعنی انتقال اطلاعات میان بخش‌های مختلف سیستم درمان در این نوع ثبت اطلاعات در بهترین حالت از طریق پرینت کاغذی و ایمیل صورت می‌گیرد و عملا راه‌حل مشخصی برای آن وجود ندارد. بنابراین هرچند که EMR پیشرفت بزرگی در مقایسه با ثبت‌های کاغذی است، اما به نظر می‌آید برای داشتن مرجعی کامل از اطلاعات، لازم است سامانه‌هایی پیشرفته‌تر برای دسترسی سایر اعضای کادر درمان به اطلاعات بیمار وجود داشته باشد. اینجاست که نقش EHR به خوبی مشخص می‌گردد.
EHR چه کاربردهایی دارد؟
EHR در واقع همان آرمانشهر رسیدگی به سلامت هر فرد از جامعه است. در این نوع ثبت اطلاعات سلامت، تمرکز بر روی سلامت عمومی و کلی فرد می‌باشد و تمامی ابعاد سلامت فرد در کنار یکدیگر در نظر گرفته می‌شود. ثبت اطلاعات به روش EHR، بیمارمحور بوده و به‌روزترین اطلاعات بیمار را به صورت مدیریت شده و محفوظ، در دسترس تمامی اعضای کادر درمان درگیر در سلامت فرد قرار می‌دهد.
در EHR اطلاعاتی از جمله علائم حیاتی، سابقه بیماری‌ها، تشخیص‌ها، داروها، برنامه‌های درمانی، حساسیت‌ها، عکس‌های رادیولوژي و نتایج تست‌های آزمایشگاهی فرد وجود دارد. کادر درمان با مطالعه این سوابق، می‌تواند بهترین تصمیم را در جهت بهبود سلامت فرد داشته باشد.
دو مثال از کاربردهای EHR:
- ثبت اطلاعات مربوط به حساسیت‌های بیمار توسط پزشک، به بخش اورژانس کمک می‌کند که مراقبت‌های لازم در خصوص این حساسیت را برای بیمار داشته باشد، حتی اگر بیمار هنگام ورود به اورژانس بیهوش باشد.
- بیمار می‌تواند نتایج حاصل از آزمایشات بالینی خود را در طول مدت زمانی طولانی مشاهده کند. این امر ممکن است انگیزه‌ی او را برای مصرف به موقع داروها و تلاش برای بهبود بیماری خود، برانگیزد.
از دیگر مزایای EHR، جلوگیری از تکرار تولید داده‌ها می‌باشد. در این روش فقط یک فایل برای اصلاح تغییرات سلامت فرد وجود دارد و هر اطلاعاتی که در این فایل وجود دارد، آخرین وضعیت فرد می‌باشد. همچنین EHR می‌تواند مطالعات جمعیتی و آماری را بسیار تسهیل کرده و اطلاعاتی دقیق در دسترس اپیدمیولوژیست‌ها قرار دهد.
