اضطراب در نوجوانان ناشی از چیست؟

شواهدی از افزایش اضطراب در نوجوانان

شواهد قابل توجهی وجود دارد که نشان می‌دهد همه‌گیری اخیر، تعداد نوجوانان دچار اضطراب را افزایش داده است. البته جای تعجب نیست. چرا که با وجود دوره‌های طولانی قرنطینه‌ برای پاندمی ویروس کرونا و فاصله‌گذاری اجتماعی، نوجوانان از بسیاری از فعالیت‌هایی که به آن‌ها اهمیت می‌دادند محروم شدند، نحوه آموزش آن‌ها تغییر کرد و ارتباطشان با دوستان محدود شد.

اما با توجه به مطالعات اخیر، اضطراب در نوجوانان قبل از همه‌گیری نیز در حال افزایش بوده است. کارشناسان برای توجیه این مسئله، علل مختلفی را مطرح می‌کنند. از جمله فشار بیش از حد به نوجوانان در محیط‌های آموزشی و تحت تاثیر قرار گرفتن اعتماد به نفس آن‌ها با حضور فعال در فضای مجازی. آنچه اهمیت دارد این است که والدین و معلمین نوجوانان علائم اضطراب را بشناسند و بتوانند به نوجوان مضطرب کمک کنند.

اضطراب در نوجوانان چه تفاوتی با اضطراب دوران کودکی دارد؟

اضطراب در نوجوانان با اضطراب کودکی متفاوت است. در هر مرحله از رشد، فرد نگرانی‌ها و آسیب‌پذیری‌های متفاوتی دارد. بچه‌های کوچکتر مستعد اضطراب در مورد چیزهای بیرونی هستند. مانند حیوانات یا حشرات، تاریکی، هیولاهای زیر تخت، یا اتفاق بدی که برای مادر و پدر ممکن است بیفتد. اما نوجوانان بیشتر نگران خودشان هستند. آن‌ها اغلب به عملکردشان در مدرسه یا ورزش، اینکه دیگران چه تصوری از آن‌ها دارند و تغییرات بدنشان اهمیت می‌دهند.

اضطراب در نوجوانی ممکن است از قبل بوده یا تظاهری جدید باشد

برخی از نوجوانان مضطرب تا زمان رسیدن به سنین نوجوانی سال‌ها مضطرب بوده‌اند. شاید والدین از این موضوع آگاه بوده‌اند. اما کودک با وجود ناراحتی به خوبی عمل می‌کند، بنابراین هیچ کاری در جهت مدیریت اضطراب او انجام نمی‌شود. از آن‌جایی که در دوران راهنمایی و دبیرستان از آن‌ها بیشتر انتظار می‌رود و بیشتر با همسالان خود مقایسه می‌شوند، اضطراب می‌تواند دوباره ظاهر شود و این بار شدیدتر باشد. برخی از نوجوانانی که در کودکی مضطرب نبودند نیز دچار انواع اضطراب در دوران نوجوانی می‌شوند، از جمله اضطراب اجتماعی و حملات پانیک.

نوجوانان نگران چه چیزی هستند؟

• عملکرد

بیش‌ترین اضطراب در نوجوانان در مور عملکردشان است. بسیاری از اضطراب‌ها در جهت کمال‌گرایی یا نیاز به داشتن بهترین عملکرد در مدرسه ایجاد می‌شود.

• تصور دیگران نسبت به او

نتیجه تشدید این تفکرات می‌تواند اضطراب اجتماعی ناتوان‌کننده باشد. آن‌ها واقعاً به شدت نگران این خواهند بود که به عنوان فردی عجیب یا احمق دیده شوند یا کاری شرم‌آور انجام دهند.

• تغییرات بدنی به دنبال بلوغ

تغییرات فیزیکی دوران نوجوانی باعث ناراحتی بسیاری از نوجوانان می‌شود. شواهد بلوغ قبل از اکثر همسالان یا بعد از آن‌ها، می‌تواند باعث شود احساس متفاوت بودن داشته باشند. در دختران، اگر بلوغ زودهنگام اتفاق بیفتد در مقایسه با بلوغ طبیعی یا دیررس، تأثیر منفی بیشتری خواهد گذاشت. پسرها بسیار به قد حساس هستند. بنابراین، اگر یک نوجوان ۱۵ ساله هنوز بلوغ را طی نکرده باشد و به نظر برسد که ۱۲ساله است، این حالت می‌تواند تأثیر بسیار عمیقی بر عزت نفس و اعتماد به نفس او داشته باشد. برخی از بچه‌ها دچار نوعی اضطراب شدید به نام اختلال بدشکلی بدن (body dysmorphic disorder) می‌شوند، به طوری که دچار یک نقص فیزیکی (واقعی یا خیالی) می‌شوند و این امر باعث ناراحتی شدید و اختلال در عملکرد آن‌ها می‌گردد.

علائم اضطراب در نوجوانان

تظاهرات اضطراب بسیار متفاوت است. علائم از کناره‌گیری و اجتناب تا تحریک‌پذیری و درگیری فیزیکی متغیر است. اضطراب بدون تظاهرات بیرونی اغلب نادیده گرفته می‌شود زیرا نوجوانان در پنهان کردن افکار و احساسات خود خوب عمل می‌کنند. موارد زیر برخی از رفتارهایی است که ممکن است نشانه‌ای از اضطراب در یک نوجوان باشد.

• تحریک‌پذیری
• اختلال در تمرکز
• خودآگاهی شدید یا حساسیت به انتقاد
• کناره‌گیری از فعالیت‌های اجتماعی
• اجتناب از موقعیت‌های سخت یا جدید
• شکایات مداوم در مورد معده درد یا سردرد
• افت نمرات یا امتناع از مدرسه
• نیاز به تایید مداوم توسط سایرین
• مشکلات خواب
• استفاده از مواد مخدر و محرک

اضطراب و امتناع از مدرسه

از آنجایی که بسیاری از چیزهایی که نوجوانان روی آن تمرکز می‌کنند با مدرسه مرتبط است (تحصیلات، ورزش، سایر فعالیت‌ها و زندگی اجتماعی) مدرسه می‌تواند زمینه بسیاری از چیزهایی باشد که یک نوجوان ممکن است نگران آن‌ها باشد. بنابراین وقتی نوجوانی از رفتن به مدرسه امتناع می‌کند، این امر لزوماً مربوط به خود مدرسه نیست.

آنچه را که ما امتناع از مدرسه می‌نامیم، قبلاً مدرسه‌هراسی نامیده می‌شد. مدرسه‌هراسی به این معنی است که مدرسه منبع اضطراب آن‌ها است. در برخورد با بچه‌هایی که بهانه‌های مکرر برای ماندن در خانه پیدا می‌کنند، یا از رفتن سر باز می‌زنند، تمرکز روی تصمیم برای نرفتن به مدرسه نیست. ما بیشتر روی این موضوع تمرکز می‌کنیم که چرا آن‌ها این تصمیم را می‌گیرند که به مدرسه نروند.

اضطراب و مصرف مواد

نوجوانانی که مضطرب هستند ممکن است از مواد محرک، به ویژه ماری‌جوانا، به عنوان راهی برای مقابله با ناراحتی خود استفاده کنند. روان‌پزشکان معتقدند که این یک خوددرمانی است که در کوتاه مدت جواب می‌دهد. این کار باعث کاهش اضطراب و استرس و همچنین بی‌حسی نوجوان می‌شود. اما این یک مکانیسم دفاعی ضعیف در دراز مدت است، زیرا اضطراب ادامه می‌یابد و نوجوان به مواد وابسته می‌شود.

آنچه بیشتر از نوجوانان می‌گویند این است که ماری‌جوانا سالم‌تر از الکل است. اکنون ماری‌جوانا در بسیاری از مکان‌ها قانونی است (برای افراد بالای ۲۱ سال). همچنین استفاده از ویپ به جای سیگار در خیابان، خانه یا مدرسه بدون اینکه بزرگسالان از آن آگاه باشند، آسان‌تر از همیشه است. بنابراین ماری‌جوانا و ویپ یا سیگار به وفور توسط نوجوانان در معرض اضطراب مورد استفاده قرار می‌گیرد. باید توجه داشت که هیچ کدام از این موارد راه درست و سالمی برای مدیریت اضطراب نیستند. اتکا به یک ماده خاص برای گذراندن روز نشانه وابستگی است و تداوم مصرف وابستگی را تشدید می‌کند.

اضطراب در نوجوانان و افسردگی

معمولاً در نوجوانان مشاهده می‌شود که افسرده و مضطرب هستند. این تا حدی به این دلیل است که یک سبک زندگی اضطراب‌آور می‌تواند آنقدر ناراحت کننده یا محدود کننده باشد که منجر به افسردگی شود.

افسردگی به دنبال اضطراب در نوجوانان و یا یک اختلال مستقل از آن

یکی از رواندرمانگران متخصص در زمینه نوجوانان به درمان دختری جوان اشاره می‌کند که انتقال او به دبیرستان جدید باعث ایجاد اضطراب اجتماعی شدید شد. او آنقدر نگران شکست در فضای رقابتی‌تر بود که شروع به کناره‌گیری از فعالیت‌ها کرد. سپس دچار حمله پانیک شد و شروع به کناره‌گیری از دوستان کرد زیرا می‌ترسید که یک حمله پانیک دیگر در مقابل آن‌ها داشته باشد. سرانجام آنقدر منزوی شد که افسردگی شدید تظاهر پیدا کرد. بنابراین در موارد این چنین که افسردگی در همراهی و به دنبال اضطراب ایجاد می‌شود، اگر یک پزشک فقط علائم افسردگی را درمان کند و اضطراب را مدیریت نکند، نتیجه موثر نخواهد بود.

اما این امکان نیز وجود دارد که اضطراب و افسردگی دو اختلال جداگانه باشند. میان انواع مختلف اضطراب، اختلال اضطراب فراگیر، که معمولا  GAD (generalised anxiety disorder) نامیده می‌شود، به طور خاص با افسردگی در مراحل بعدی زندگی مرتبط است. به طوری که به عنوان پیش درآمدی برای افسردگی نیز در نظر گرفته می‌شود. GAD اضطرابی است که توسط یک چیز خاص (که فوبیای خاص نامیده می‌شود) ایجاد نمی‌شود، بلکه با نگرانی مداوم و بیش از حد در مورد انواع چیزهای روزمره در ارتباط است.

ارتباط بین اضطراب و افسردگی چیست؟

اضطراب کیفیت زندگی را تضعیف می‌کند. اگر نوجوانی نتواند به خودش اعتماد کند که تصمیمات خوبی می‌گیرد و همواره با حالتی تدافعی زندگی کند، در معرض خطر افسردگی است. این حالت تأثیر بسیار عمیقی بر نحوه دید او نسبت به خود، اعتماد به نفس و عزت نفس او خواهد داشت.

درمان اضطراب در نوجوانان

موثرترین درمان برای اضطراب در نوجوانان، رفتاردرمانی شناختی (CBT) است که در صورت نیاز با داروهای ضدافسردگی ترکیب می‌شود. خبر خوب این است که این درمان بسیار مؤثر است. رفتاردرمانی شناختی به نوجوانان مضطرب راهبردهایی می‌آموزد که در مورد اضطراب متفاوت فکر کنند و در صورت بروز آن به طور متفاوت به آن پاسخ دهند. آن‌ها با بروز اضطراب به جای اجتناب از چیزهایی که باعث تحریک آن می‌شوند، یاد می‌گیرند که به مرور زمان چگونه آن‌ را کاهش دهند. همچنین ممکن است با افزایش تدریجی مواجهه با اشیا یا فعالیت‌های اضطراب‌زا (نوعی از CBT به نام مواجهه درمانی)، خود واکنش اضطرابی کاهش یابد یا از بین برود.

یادمان باشد که

• اضطراب در نوجوانان با اضطراب دوران کودکی متفاوت است. وقتی کودکان کوچک‌تر هستند، بیشتر نگران چیزهایی بیرونی مانند تاریکی، هیولاها یا اتفاق بدی هستند که ممکن است برای والدینشان بیفتد. اما نوجوانان بیشتر نگران خودشان هستند.
• اغلب اضطراب در نوجوانان ناشی از کمال‌گرایی است. نوجوانان ممکن است از عدم موفقیت در مدرسه بترسند. یا در مورد قضاوت دیگران نگران باشند. همچنین برای نوجوانان رایج است که نگران بدن خود باشند. گذراندن دوران بلوغ قبل یا بعد از دوستانشان یک محرک بزرگ است.
• اضطراب ممکن است از کودکی شروع شده باشد و در نوجوانی تشدید شود. در مواقع دیگر، نوجوانانی که قبلاً مضطرب نبودند، ناگهان در نوجوانی اضطراب را تجربه می‌کنند. اضطراب اجتماعی و حملات پانیک دو نوع اضطرابی هستند که اغلب در سال‌های نوجوانی آغاز می‌شوند.
• تشخیص اضطراب ممکن است مشکل باشد زیرا نوجوانان در پنهان کردن احساسات تلاش زیادی می‌کنند. علائم نیز از فردی به فردی دیگر متفاوت است.
• نوجوانان مضطرب ممکن است به استفاده از ماری‌جوانا، الکل یا سیگار عادت کنند تا کمتر احساس اضطراب کنند. اما این روش‌ها در کوتاه مدت موثر هستند و نهایتا باعث وابستگی می‌شوند.
• اضطراب اغلب منجر به افسردگی نیز می‌شود. زندگی پر از اجتناب یا نگرانی، رفاه را تضعیف می‌کند و بستری برای افسردگی فراهم می‌کند.
• بهترین درمان برای اضطراب در نوجوانان، درمان شناختی رفتاری (CBT) است. CBT به نوجوانان می‌آموزد که چگونه با اضطراب خود به جای اجتناب از آن روبرو شوند. آن‌ها سپس یاد می‌گیرند که اضطراب آن‌ها در واقع با گذشت زمان کمتر می‌شود.

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

اینستاگرام  تلگرام  لینکدین  آپارات  توییتر  فیسبوک  یوتیوب