اگر شما هم از آن دسته والدین هستید که با مشکل شب ادراری کودکان روبه‌رو شده‌اید و فرزندتان خواب را بدون این معضل پشت سر نمی‌گذارد، باید به فکر درمان باشید! البته باید گفت که شبادراری، اغلب با گذشت زمان از بین می‌رود و به‌ندرت دلیل بروز آن یک مشکل جدی است؛ با این وجود، کشف علت آن تا حد زیادی نگرانی‌های شما را برطرف میکند. در ادامه به بسیاری از سوالاتی که ممکن است در مورد شبادراری در کودکان داشته باشید، پاسخ داده شده است.
شب ادراری چیست؟
شبادراری به ترشح تصادفی یا غیر ارادی ادرار در هنگام خواب گفته می‌شود که معمولا بین 4 تا 6 سالگی رخ می‌دهد. اکثر کودکان با بالا‌رفتن سن، دیگر این مشکل را تجربه نمی‌کنند. اگرچه شب ادراری کودکان یک بیماری جدی نیست؛ اما می‌تواند برای کودک و خانواده، استرس زیادی ایجاد کند. این مشکل نتیجه تنبلی کودک برای رفتن به توالت نیست و عوامل زیادی منجر به بروز آن می‌شوند.
انواع شب ادراری
- شب ادراری اولیه: زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به مدت 6 ماه متوالی یا بیشتر به‌صورت مکرر این معضل را داشته باشد.
- شب ادراری ثانویه: زمانی اتفاق می‌افتد که کودک بعد از 6 ماه خیس‌نکردن تخت، مجددا دچار این مشکل شود. شبادراری ثانویه می‌تواند نتیجه یک بیماری جسمی یا روانی باشد.
شب ادراری در کودکان چقدر شایع است؟
حدود 40 درصد از کودکان 3 ساله رختخواب خود را خیس می‌کنند. کارشناسان به‌طور کامل نمی‌دانند که چرا یک کودک به خیس‌کردن جای خود در شب‌ها ادامه می‌دهد و کودک دیگر نه! ممکن است موضوع، عدم تناسب در رشد اعضای بدن باشد. گاهی اوقات مثانه کودک به‌اندازه کافی برای ذخیره ادرار رشد نمی‌کند. همچنین گاهی اوقات کودک هنوز توانایی تشخیص پر‌بودن مثانه، بیدار‌شدن و رفتن به سرویس بهداشتی را به دست نیاورده است.
این اختلال نه‌تنها کودکان، بلکه گاهی نوجوانان و بزرگسالان را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر این مسئله برای افراد بالای 7 سال اتفاق بیفتد و حداقل 2 بار در هفته و برای 3 ماه متوالی باشد، باعث نگرانی می‌شود. در این شرایط، باید برای درمان شب ادراری کودکان 8 ساله به بالا، اقدام جدی کرد.
علت شب ادراری چیست؟
علت شبادراری می‌تواند بسته به سن متفاوت باشد و دلایل مختلفی در بروز این عارضه نقش دارند. برخی از علل شبادراری در دوران کودکی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
عدم کنترل مثانه
شایع‌ترین علت بروز این مشکل در دوران کودکی، ناتوانی در کنترل مثانه است. معمولا کودکان در سنین 4 تا 6 سالگی، هنگام رشد و سازگاری با بدن خود، تخت خود را خیس می‌کنند و بعد از آن، کنترل مثانه خود را به دست می‌آورند. برای همین است که شبادراری پس از 7 سالگی و در طول سال‌های نوجوانی بسیار نادر است.
بیماری‌های جسمی
در برخی موارد، علت شب ادراری کودکان، یک بیماری زمینه‌ای در کودک است. بیماری‌هایی چون عفونت ادراری در کودکان، یبوست، مشکلات عصبی، دیابت، انسداد مجاری ادراری، آپنه انسدادی خواب، بیش‌فعالی و… می‌توانند باعث بروز این مشکل شوند.
متخصصان بیماری های کودکان در دکترنکست
ژنتیک
برخی کودکان به دلایل ژنتیکی دچار شبادراری می‌شوند. با توجه به این نکته، اگر والدین بیولوژیکی کودک سابقه شبادراری در کودکی را داشته باشند، احتمال ابتلای فرزندانشان به همین بیماری بیشتر خواهد بود.
مشکلات روانی یا عاطفی
استرس عاطفی و اضطراب در کودکان ناشی از حوادث آسیب‌زا یا اختلال در روال عادی زندگی هم می‌تواند باعث شبادراری شود. به‌عنوان مثال، نقل‌‌مکان به خانه جدید، ثبت‌نام در یک مدرسه جدید، مرگ یکی از عزیزان یا سوءاستفاده جنسی، ممکن است باعث بروز این عارضه شود. این موارد با گذشت زمان و پس از صحبت با یک مشاور کمتر می‌شوند.
درمان دارویی شب ادراری کودکان
اگر کودک شما رختخواب خود را خیس میکند، پزشک عمومی می‌تواند قطره برای درمان شب ادراری کودکان ناشی از عدم کنترل مثانه را تجویز کند. این دارو برای کاهش دفعات ادرار‌کردن کودک است. اگر علت، یک بیماری جسمی شدید یا مشکلات روحی و روانی باشد، باید به یک متخصص روانپزشک مراجعه کنید تا این بیماری‌ها درمان شوند.
درمان خانگی شب ادراری کودکان
خیس‌کردن رختخواب می‌تواند بر عزت‌نفس کودک تاثیر بگذارد! برای درمان موثر این مشکل کودکان، مهم است که علت اصلی آن را بیابید. با طیف گسترده‌ای از مواد گیاهی و خانگی هم می‌توان روند شبادراری را کم یا متوقف کرد. در ادامه به این موارد اشاره می‌کنیم:
- دارچین: دارچین علاوه بر افزایش ایمنی بدن، برای کنترل شبادراری بسیار مفید است. جویدن چوب دارچین یک‌بار در روز، برای درمان این عارضه توصیه می‌شود.
- پیاز: درمان شب ادراری کودکان با پیاز هم در صورت تداوم اثربخش است. برای این کار، باید یک خمیر متشکل از پیاز قرمز و سفید رنده‌شده با یک قاشق غذاخوری عسل، یک قاشق چای‌خوری زردچوبه و فلفل را زیر شکم کودک به مدت 15 دقیقه قرار داد.
- روغن زیتون: روغن زیتون غنی‌شده با ویتامین A و اسیدهای چرب امگا، برای درمان شبادراری در کودکان بسیار کاربردی‌ست. فقط باید روغن را در دست گرم کنید و روی قسمت پایین شکم بچه بمالید. بعد هم به‌آرامی با حرکات دایره‌ای ماساژ دهید.
- سرکه سیب: این ماده از هر نوع عفونت ادراری جلوگیری میکند. همچنین سطح اسید معده را تنظیم میکند و در نتیجه، میل به دفع مکرر ادرار را کاهش می‌دهد.
جمع بندی
شاید درمان فوری شب ادراری کودکان، خواسته بسیاری از والدین باشد؛ اما خواسته منطقی و عاقلانه‌ای نیست! برای گام اول درمان، باید کودک را سرزنش نکنید؛ زیرا باعث تشدید موضوع می‌شود. در عوض به دنبال کشف علت جسمی یا روانی این مشکل باشید. در صورتی که شبادراری به دلیل مشکلات عاطفی یا روانی‌ست، فورا یک نوبت روان پزشک آنلاین دریافت کنید تا این مسئله به‌صورت تخصصی بررسی و حل شود.
منابع:
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15075-bedwetting
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bed-wetting/symptoms-causes/syc-20366685
https://www.webmd.com/children/guide/bed-wetting-urinary-incontinence-children
