سیر بیماری آبله مرغان
هرکسی که تا به حال مبتلا نشده باشد یا واکسن آبله مرغان را دریافت نکرده باشد می‌تواند به این بیماری مبتلا شود. بیماری آبله مرغان معمولاً حدود 4 تا 7 روز طول می کشد. علامت کلاسیک آبله مرغان، بثورات پوستی است که به تاول‌های خارش‌دار و پر از مایع تبدیل می‌شود و در نهایت به دلمه تبدیل می‌شود. بثورات ممکن است ابتدا روی قفسه سینه، پشت و صورت ظاهر شوند و سپس در تمام بدن از جمله داخل دهان، پلک‌ها یا ناحیه تناسلی پخش شوند. معمولاً حدود یک هفته طول می‌کشد تا همه تاول‌ها به پوسته تبدیل شوند.
سایر علائم رایج که ممکن است یک تا دو روز قبل از راش ظاهر شوند عبارتند از:
- تب
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- سردرد
ابتلای مجدد
برخی از افرادی که علیه بیماری واکسینه شده‌اند، همچنان ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. با این حال، معمولاً علائم به صورت خفیف‌تر (تاول‌های کمتر یا بدون تاول یا فقط لکه‌های قرمز، تب خفیف یا بدون تب) تظاهر می‌یابند. این افراد برای مدت کوتاه‌تری نسبت به افرادی که واکسینه نشده‌اند بیمار هستند. اما برخی از افراد واکسینه شده که به بیماری مبتلا می‌شوند ممکن است بیماری مشابه افراد واکسینه نشده داشته باشند. شایان توجه است که در ایران واکسن آبله مرغان جزو واکسیناسیون کشوری نیست و باید جهت دریافت آن به صورت فردی اقدام شود.
افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری شدید
برخی از افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند ممکن است علائم شدیدتری داشته باشند و در معرض خطر عوارض شدید باشند. این عوارض در افراد سالمی که به این بیماری مبتلا می‌شوند شایع نیست. برخی از افراد مبتلا به عوارض جدی بیماری ممکن است به حدی بیمار شوند که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند. آبله مرغان همچنین می‌تواند باعث مرگ شود. اغلب مرگ‌ومیرهای ناشی از آن در کودکان و بزرگسالان سالم و واکسینه نشده رخ می‌دهد. در گذشته، بسیاری از بزرگسالان سالمی که در اثر بیماری جان خود را از دست داده بودند، از کودکان واکسینه نشده خود به این بیماری مبتلا شدند.
افراد در معرض خطر بالای عوارض عبارتند از:
- نوزادان
- نوجوانان
- بزرگسالان
- زنان حامله
- افراد دچار نقص سیستم ایمنی (بیماران مبتلا به ایدز، سرطان، بیماران پیوندی، بیمارانی که به مدت طولانی داروی سرکوب کننده ایمنی دریافت می‌کنند)
عوارض جدی آبله مرغان عبارتند از:
- عفونت‌های باکتریایی پوست و بافت نرم در کودکان
- عفونت ریه (پنومونی)
- عفونت یا تورم مغز (آنسفالیت، آتاکسی مخچه)
- مشکلات خونریزی دهنده (عوارض هموراژیک)
- عفونت خون (سپسیس)
- کم آبی بدن
سرایت بیماری در آبله مرغان
آبله مرغان یک بیماری بسیار مسری است که توسط ویروس واریسلا زوستر (VZV) ایجاد می‌شود. این ویروس به راحتی از افراد مبتلا به به دیگرانی که هرگز به این بیماری مبتلا نشده‌اند یا هرگز واکسینه نشده‌اند سرایت می‌کند. اگر یک نفر به آن مبتلا شود، تا 90 درصد افراد نزدیک به آن فرد که مصون نیستند نیز به این بیماری مبتلا می‌شوند. این ویروس عمدتاً از طریق تماس نزدیک با فردی مبتلا منتشر می‌شود.
بیماری یک فرد مبتلا از 1 تا 2 روز قبل از شروع بثورات تا زمانی که تمام ضایعات پوسته‌پوسته و خشک شوند، مسری در نظر گرفته می‌شود. افراد واکسینه شده که مبتلا می‌شوند ممکن است ضایعاتی داشته باشند که پوسته‌پوسته نمی‌شوند. بیماری این افراد تا زمانی که 24 ساعت ضایعات جدیدی ظاهر نشود، مسری محسوب می‌شوند. حدود 2 هفته (از 10 تا 21 روز) پس از قرار گرفتن در معرض یک فرد مبتلا به آبله مرغان یا زونا طول می‌کشد تا فردی به آبله مرغان مبتلا شود. اگر یک فرد واکسینه شده به این بیماری مبتلا شود، باز هم می‌تواند آن را به دیگران منتقل کند. برای اکثر مردم، یک بار ابتلا به آبله مرغان مصونیت دائمی را فراهم می‌کند.
دورهمی‌های آبله مرغان، یک اشتباه پرخطر
در گذشته، برخی از والدین در دورهمی‌های آبله مرغان شرکت می‌کردند تا عمداً کودکان واکسینه نشده خود را در معرض کودک مبتلا قرار دهند، به این امید که آن‌ها به این بیماری مبتلا شوند. مراکز کنترل عفونت و پیشگیری قویاً توصیه به عدم میزبانی یا شرکت در این رویدادها می‌کند. این بیماری می‌تواند جدی باشد و حتی در کودکان سالم منجر به عوارض شدید و مرگ شود. هیچ راهی برای تشخیص شدت علائم بیماری در کودک شما وجود ندارد. بهترین راه برای محافظت از نوزادان و کودکان در برابر بیماری، واکسینه کردن آن‌هاست.
زونا چیست؟
ویروس واریسلا زوستر (VZV) همچنین باعث ایجاد زونا می‌شود. پس از ابتلا به آبله مرغان، ویروس در بدن باقی می‌ماند (به صورت غیرفعال). اگر VZV بعدا دوباره فعال شود، فرد به زونا مبتلا می‌شود. افراد مبتلا به زونا می‌توانند VZV را به افرادی که هرگز آبله مرغان نگرفته‌اند یا واکسن آن را دریافت نکرده‌اند منتقل کنند. این انتقال از طریق تماس مستقیم با مایع داخل تاول‌های زونا یا از طریق تنفس ذرات ویروسی که از تاول‌ها خارج می‌شود، اتفاق می‌فتد. در صورت ابتلا، فرد به آبله مرغان مبتلا می‌شود نه زونا.
جلوگیری از ابتلا به آبله مرغان
بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا ، تزریق واکسن است. همه افراد از جمله کودکان، نوجوانان و بزرگسالان که هرگز به آبله مرغان مبتلا نشده‌اند یا هرگز واکسینه نشده‌اند باید دو دوز واکسن آبله مرغان را دریافت کنند. واکسن در پیشگیری از این بیماری بسیار ایمن و موثر است. اکثر افرادی که این واکسن را دریافت می‌کنند به آبله مرغان مبتلا نمی‌شوند.
درمان خانگی برای افراد مبتلا به آبله مرغان
چندین کار وجود دارد که می‌توانید برای کمک به کاهش علائم بیماری و جلوگیری از عفونت‌های پوستی در خانه انجام دهید. سعی کنید ناخن های دست را کوتاه نگه دارید و خارش را به حداقل برسانید تا از انتشار ویروس به دیگران جلوگیری کنید و به جلوگیری از عفونت‌های پوستی کمک کنید. اگر به طور تصادفی یک تاول را خراشیدید، دستان خود را حداقل به مدت 20 ثانیه با آب و صابون بشویید. از آسپرین یا محصولات حاوی آسپرین برای تسکین تب آبله مرغان استفاده نکنید.
توجه!
استفاده از آسپرین در کودکان مبتلا به آبله مرغان با سندرم ری (reye syndrome) مرتبط است؛ بیماری شدیدی که بر کبد و مغز تاثیر می‌گذارد و می تواند باعث مرگ شود. در عوض از داروهای دیگر مانند استامینوفن برای تسکین تب استفاده کنید. آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند در صورت امکان از درمان با ایبوپروفن اجتناب کنید زیرا با عفونت‌های باکتریایی پوستی تهدید کننده حیات مرتبط است.
چه زمانی با پزشک تماس بگیرید
برای افرادی که در معرض آبله مرغان یا زونا قرار دارند، در صورتی که فرد:
- هرگز مبتلا نشده و واکسینه نشده است
- باردار است
- سیستم ایمنی ضیفی دارد
- موارد زیر با عوارض جدی همراهی بیشتری دارد:
- کمتر از 1 سال سن دارد
- بزرگتر از 12 سال سن دارد
- سیستم ایمنی ضعیفی دارد
علائم بیماری شدید عبارتند از:
- تبی که بیش از 4 روز طول بکشد
- تبی که از 102 درجه فارنهایت (38.9 درجه سانتیگراد) بالاتر می‌رود
- ناحیه‌ای از بثورات بسیار قرمز، گرم یا حساس می‌شود یا چرک از آن خارج می‌شود. این علائم ممکن است نشان دهنده عفونت باکتریایی باشد.
- مشکل در بیدار شدن یا رفتار همراه با گیجی
- مشکل در راه رفتن
- گرفتگی گردن
- استفراغ مکرر
- دشواری در تنفس
- سرفه‌های شدید
- درد شدید شکم
- بثورات همراه با خونریزی یا کبودی (بثورات هموراژیک)
