دیس‌منوره یا درد قاعدگی یک مشکل خیلی رایج است که به‌طور تقریبی در ۵۰-۹۰٪ زنان در سن قاعدگی اتفاق می‌افتد. این درد گاهی به‌قدری زیاد است که منجر به غیبت در مدرسه یا محل کار شخص می‌شود. داروهای مسکن یکی از پرمصرف‌ترین داروها در این دوره است. اما سوالی که پیش می‌آید این است که بهترین مسکن برای درد قاعدگی کدام است؟ در این مقاله دکترنکست در مورد پاسخ این سوال صحبت می‌کنیم.
انواع دیس‌منوره
دیس‌منوره دو نوع اولیه و ثانویه دارد. مهم است که تشخیص به‌درستی اتفاق بیفتد؛ چراکه این دو درمان‌های متفاوتی دارد.
دیس‌منوره اولیه
دردهای کرامپی در ناحیه زیر شکم که معمولا کمی قبل از خونریزی شروع شده و تا ۲ یا ۳ روز بعد از آن ادامه پیدا میکند. این نوع دیس‌منوره بیشتر در نوجوانان و جوانان مشاهده می‌شود.
دیس‌منوره ثانویه
علامت بیماری دردی مشابه با دیس‌منوره اولیه است اما با این تفاوت که این درد به‌دلیل وجود یک مشکل زمینه‌ای مثل اندومتریوز، فیبروئید رحم، عفونت‌های لگنی و … اتفاق می‌افتد. افراد مبتلا به این بیماری اغلب ویژگی‌های کلینیکی دیگری مثل رحم بزرگ، درد حین رابطه جنسی و مقاومت به درمان دارند. اگر درمان‌های استاندارد برای درد قاعدگی پاسخ‌گو نباشد، بهتر است ارزیابی‌های لازم برای دیس‌منوره ثانویه انجام شود.
درد قاعدگی در چه کسانی بیشتر اتفاق می‌افتد؟
- وقوع زودهنگام اولین دوره قاعدگی (کمتر از ۱۱ سال)
- اضافه وزن یا چاقی
- مصرف سیگار یا الکل
- عدم سابقه بارداری
علائم دیس‌منوره اولیه
علاوه بر درد که شایع‌ترین علامت دیس‌منوره اولیه است ممکن است علائم دیگری نیز بروز کند:
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
- سردرد
- ضعف و خستگی
- درد کمر
مسکن درد قاعدگی چیست؟
برای کنترل درد قاعدگی در مرحله اول توصیه می‌شود از درمان‌های غیردارویی و خانگی استفاده کنید.
درمان‌های خانگی
- ورزش، خصوصا تا قبل از شروع قاعدگی
- استفاده از حرارت موضعی (مثل کیسه آب گرم) در ناحیه زیر شکم
- رژیم غذایی کم‌چرب
- افزایش مصرف لبنیات
- مصرف ویتامین B1 (با مشورت پزشک)
در صورت عدم کنترل درد با درمان‌های غیردارویی و خانگی، مصرف مسکن‌ها توصیه می‌شود.
مسکن‌ها
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDها مثل ایبوپروفن، ناپروکسن، مفنامیک‌اسید و …) و استامینوفن از جمله مسکن‌هایی هستند که در درمان دیس‌منوره اولیه استفاده می‌شوند.
انتخاب بهترین مسکن درد قاعدگی
انتخاب بهترین مسکن برای درمان کار آسانی نیست و برای انتخاب آن نکاتی مثل شرایط بیمار، دسترسی به دارو و هزینه باید در نظر گرفته شود. مطالعات نشان داده که مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن در مقایسه با استامینوفن اثربخشی بهتری در کاهش درد قاعدگی داشته‌اند. استامینوفن برای کسانی که مصرف NSAIDها برایشان ممنوع است یا عوارض آن را تحمل نمی‌کنند، جایگزین مناسبی است. این دارو به‌طور معمول عوارض گوارشی ایجاد نمی‌کند.
در مورد اثربخشی داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بعضی تحقیقات تفاوتی در اثربخشی این داروها مشاهده نکردند اما بعضی دیگر گزارش کرده‌اند که مفنامیک‌اسید نسبت به سایر داروهای این دسته کمی بهتر عمل کرده است. اما مفنامیک‌اسید از پرعارضه‌ترین داروهای مسکن بوده و نباید طولانی‌تر از یک هفته مصرف شود.
نکات گفته شده صرفا جهت افزایش اطلاعات دارویی شما و داشتن مشاوره بهتر با پزشک یا داروساز است. لطفا از مصرف داروها بدون مشورت با پزشک یا داروساز خودداری کنید. برای این منظور می‌توانید از خدمات نوبت دهی آنلاین دکترنکست استفاده کنید.
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
مسکن درد قاعدگی چه مصرف کنیم؟
کسانی که با استفاده از درمان‌های غیردارویی دردشان بهبود پیدا نکرد، مصرف مسکن‌هایی مثل ایبوپروفن برای ۲ تا ۳ روز توصیه می‌شود. در صورتی که پس از ۲ یا ۳ دوره قاعدگی این درمان پاسخ‌گو نبود، پیشنهاد بعدی استفاده از مفنامیک اسید برای ۳ روز است. از آنجایی که این داروها فقط برای چند روز و در افراد جوان و سالم مصرف می‌شود، عوارض جانبی نسبت به سایر افراد کمتر است. با این حال در صورتی که نگران عوارض جانبی دارو بودید و یا دچار بیماری‌های زمینه‌ای هستید، قبل از مصرف دارو حتما با پزشک مشورت کنید.
دوز مسکن درد قاعدگی در دیس‌منوره اولیه
ایبوپروفن (ژلوفن):
۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی گرم هر ۴ یا ۶ ساعت؛ بیشترین دوز مجاز روزانه: ۲۴۰۰ میلی گرم
ناپروکسن:
دوز اول ۵۰۰ میلی گرم سپس ۲۵۰ میلی گرم هر ۶ تا ۸ ساعت؛ بیشترین دوز مجاز روزانه: ۱۲۵۰ میلی گرم
مفنامیک اسید:
دوز اول ۵۰۰ میلی گرم سپس ۲۵۰ میلی گرم هر ۶ ساعت؛ بیشترین دوز مجاز روزانه: ۱۰۰۰ میلی گرم
دیکلوفناک:
۵۰ میلی گرم هر ۸ ساعت؛ بیشترین دوز مجاز روزانه: ۱۵۰ میلی گرم
ایندومتاسین:
۲۵ میلی گرم هر ۸ ساعت؛ بیشترین دوز مجاز روزانه: ۱۵۰ میلی گرم
ملوکسیکام:
۷.۵ میلی گرم یک بار در روز؛ بیشترین دوز مجاز روزانه: ۱۵ میلی گرم
دوره مصرف مسکن درد قاعدگی
توصیه می‌شود که شروع مصرف مسکن با شروع اولین علائم مثل درد همراه باشد که می‌تواند تا ۲ یا ۳ روز ادامه پیدا کند.
جمع بندی
درمان‌های خانگی و غیردارویی تا حدی زیادی می‌توانند در بهبود علائم دیس‌منوره اولیه موثر باشند. با این حال در برخی افراد چنین درمان‌هایی اثربخشی لازم را ندارد. این افراد در صورتی که مشکل زمینه‌ای نداشته باشند می‌توانند از مسکن‌ها استفاده کنند. انتخاب نوع مسکن بر اساس شرایط فرد، هزینه دارو و دسترسی به آن می‌تواند متفاوت باشد. در صورتی که دچار بیماری زمینه‌ای هستید، ۲ یا ۳ دوره قاعدگی با مصرف مسکن‌ها نتیجه نگرفتید و علاوه بر درد علائم دیگری هم دارید لازم است که حتما با پزشک مشورت کنید.
