واکسیناسیون جمعی
برنامه‌های واکسیناسیون مبتنی بر جمعیت، انتقال بیماری‌های قابل پیشگیری به وسیله واکسن‌ها را با دستیابی به ایمنی جمعی، یا در برخی موارد، ریشه‌کنی این بیماری‌ها کنترل کرده‌اند. واکسیناسیون در دوران کودکی به منظور پیشگیری اولیه از بیماری‌های واگیر، یکی از موثرترین مداخلات بهداشت عمومی برای کاهش مرگ و میر نوزادان و کودکان است. در سرتاسر جهان، واکسن‌ها سالانه از مرگ بیش از 2.5 میلیون کودک جلوگیری می‌کنند. همچنین، پتانسیل جلوگیری از 2 میلیون مرگ دیگر با دسترسی بیشتر به واکسن در کشورهای در حال توسعه وجود دارد. واکسیناسیون در بارداری و قبل از آن، نه تنها برای زن باردار، بلکه برای جنین در حال رشد و نوزاد تازه متولد شده نیز مفید است.
فواید واکسیناسیون در بارداری ممکن است شامل یک یا همه موارد زیر باشد:
- پیشگیری از عوارض و مرگ و میر مادر
- کاهش خطر عفونت داخل رحمی و بیماری جنین
- ایجاد ایمنی غیرفعال در نوزاد
کاربرد واکسن‌ها در پیشگیری از عوارض و مرگ و میر مادر
زنان باردار در معرض خطر بالاتری از نظر ابتلا به بیماری‌های شدید ناشی از برخی عوامل بیماری‌زا قرار دارند. این مسئله به دلیل شیفت پاسخ ایمنی سلولی (Th1) به پاسخ ایمنی هومورال (Th2) در دوران بارداری می‌باشد. این انطباق فیزیولوژیکی، جنین نیمه آلوژنیک را در برابر پس زده شدن ایمونولوژیک توسط بدن مادر محافظت می‌کند. با وجود این تغییرات تطبیقی، زنان باردار مستعد ابتلا به بیماری‌های شدید می‌شوند. خطر بالاتر ابتلا به ویروس‌های تنفسی در زنان باردار بر سازگاری‌های فیزیولوژیکی قلبی-تنفسی افزوده می‌شود. به این ترتیب، خطر عوارض و مرگ و میر ناشی از پنومونی در زنان باردار افزایش می‌یابد.
کاربرد واکسن‌ها در پیشگیری از بیماری جنین
عفونت در بارداری می‌تواند اثرات مضری بر روی جنین در حال رشد داشته باشد. میزان این آسیب، تا حد زیادی به زمان ایجاد عفونت بستگی دارد. عفونت جنین در سه ماهه اول و دوم بارداری ممکن است در رشد و نمو جنین و اندام‌ها اختلال ایجاد کند. کشف پتانسیل تراتوژنیک ویروس‌های سرخجه و واریسلا زوستر منجر به گنجاندن آن‌ها در برنامه‌های واکسیناسیون مبتنی بر جمعیت شد. اطمینان از اینکه یک زن باردار شواهد سرولوژیکی مصونیت در برابر سرخجه را نشان می‌دهد، اکنون بخشی از مراقبت‌های معمول دوران بارداری است.
کاربرد واکسن‌ها در ایجاد ایمنی غیرفعال در نوزادان
سیستم ایمنی نوزادان تازه متولد شده به طور کامل توسعه نیافته است و آن‌ها را در معرض خطر ابتلا به عفونت قرار می‌دهد. انتقال آنتی بادی‌های ایمونوگلوبولین (IgG) G مادر از طریق جفت به جنین در حال رشد از حدود هفته 28 بارداری و آنتی بادی‌های ایمونوگلوبولین (IgA) A مادر از طریق شیر مادر به نوزاد باعث کاهش خطر ابتلا به عفونت می‌شود. نابالغی سیستم ایمنی نوزادان منجر به ایجاد واکنش ضعیف‌تر در مواجهه با واکسن و درنتیجه تولید آنتی بادی کمتر می‌گردد. به همین دلیل، نیاز به تزریق دوزهای مکرر واکسن در طول دوران نوزادی وجود دارد.
بنابراین واکسیناسیون در بارداری می‌تواند محافظت غیرفعال ارزشمندی را برای نوزاد ایجاد کند. در اوایل سال 1879، مشخص شد که نوزادان متولد شده از زنانی که واکسن آبله را در دوران بارداری دریافت کرده بودند، در اوایل زندگی نسبت به این ویروس مصون بودند. آنتی بادی‌های تولید شده در پاسخ به واکسن از طریق جفت به جنین انتقال پیدا می‌کنند و به این ترتیب، در جنین و نوزاد ایمنی غیرفعال ایجاد می‌گردد. برنامه‌های واکسیناسیون کزاز و سیاه سرفه در مادران، تا 6 ماه پس از تولد از نوزاد تازه متولد شده در برابر این بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن محافظت می‌کند. در این زمان، سیستم ایمنی خود نوزاد قادر به ایجاد پاسخ ایمنی مناسب در برابر واکسن‌ها می‌باشد.
متن کامل مقاله را می‌توانید از لینک زیر دریافت کنید:
Pubmed-The historical aspects of vaccination in pregnancy
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
