روز جهانی و هفته آگاهی از تیروئید
۲۵ می به عنوان روز جهانی تیروئید و ۲۲ تا ۲۸ام ماه می به عنوان هفته آگاهی از غده تیروئید شناخته می‌شود. هدف از این روز افزایش آگاهی نسبت به سلامت غده تیروئید و آموزش در مورد پیشگیری و درمان بیماری‌های تیروئید است. غده تیروئید یکی از بزرگترین غدد درون‌ریز است. این غده پروانه‌ای شکل در گردن قرار دارد. هورمون‌های تولید شده توسط تیروئید بر عملکردهای حیاتی بدن تأثیر می‌گذارد و متابولیسم را تنظیم می‌کند، بنابراین سلامت تیروئید بسیار مهم است. در این مطلب دکترنکست به شرح عوارضی می‌پردازد که در پی عدم درمان اختلالات تیروئیدی ممکن است ایجاد شوند.
هدف از روز جهانی تیروئید چیست؟
هدف روز جهانی تیروئید افزایش آگاهی عمومی در مورد بیماری‌های تیروئید، یعنی اهمیت تشخیص، درمان و پیشگیری به موقع از آن‌ها است. رویدادها و فعالیت‌های روز جهانی تیروئید توسط انجمن تیروئید اروپا، انجمن تیروئید آمریکا، انجمن تیروئید آمریکای لاتین و انجمن تیروئید آسیا و اقیانوسیه هماهنگ می‌شود.
اختلالات شایع غده تیروئید چیست؟
اختلالات تیروئید در سراسر جهان بسیار شایع است. این اختلالات افراد در هر سنی را متاثر می‌سازد و طیف وسیعی از علائم را ایجاد می‌کند. شایع‌ترین اختلالات تیروئید شامل پرکاری تیروئید (افزایش غیر طبیعی فعالیت تیروئید)، کم‌کاری تیروئید (کاهش غیرطبیعی فعالیت تیروئید)، تیروئیدیت (التهاب غده تیروئید) و سرطان تیروئید است.
موضوع منتخب سال ۲۰۲۲ برای روز جهانی تیروئید
در سراسر جهان، حدود ۲۰۰ میلیون نفر از اختلالات تیروئید رنج می‌برند که تقریبا ۵۰ درصد موارد نهایتا تشخیص داده نمی‌شوند. تاثیری که عدم تشخیص مشکلات تیروئید بر افراد می‌گذارد بسیار حائز اهمیت است. این اختلالات می‌تواند در کنار مشکلات جسمی، تغییرات شناختی و رفتاری را باعث شود و در صورت عدم تشخیص این مشکلات ممکن است به اشتباه تفسیر شوند. به همین دلیل موضوع روز جهانی تیروئید در سال ۲۰۲۲، “این شما نیستید بلکه تیروئید شماست” می‌باشد.
عدم تشخیص و درمان بیماری‌های تیروئید چه مشکلاتی را به دنبال دارد؟
عوارض کم‌کاری تیروئید
کم‌کاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید هورمون کافی تولید نمی‌کند. اگر سطح هورمون تیروئید خیلی پایین باشد، ممکن است فرد خستگی، مشکلات گوارشی، حساسیت به سرما و بی‌نظمی در چرخه قاعدگی شود. این بیماری را می‌توان با دارو کنترل کرد. اگر کم‌کاری تیروئید درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض زیادی شود.
مشکلات قلبی‌عروقی
سطح هورمون تیروئید می‌تواند بر سلامت قلب و عروق تأثیر بگذارد. کم‌کاری تیروئید درمان نشده ممکن است به نبض آهسته، ضربان قلب غیرطبیعی و نبض ضعیف منجر شود. یک مطالعه نشان داد که کم‌کاری تیروئید می‌تواند حجم خون پمپ شده از قلب را در هر ضربان ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش دهد. سطوح پایین هورمون تری‌یدوتیرونین (T3) نیز با نارسایی قلبی مرتبط است.
عوارض کلیوی
کم‌کاری در صورت عدم درمان می‌تواند عملکرد کلیه را کاهش دهد. این امر اغلب به دلیل کاهش جریان خون به کلیه‌ها است. کلیه‌ها در این حالت ممکن است توانایی کمتری برای دفع آب و جذب سدیم داشته باشد. در نتیجه، سطح سدیم خون می‌تواند به طور غیرعادی پایین باشد. جایگزینی هورمون‌های تیروئید می‌تواند این عوارض را برطرف کند. اما در صورت تداوم سطوح بسیار پایین هورمون‌های تیروئیدی، بهبود مشکلات کلیوی می‌تواند بیشتر طول بکشد.
عوارض سیستم عصبی
کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث مشکلاتی در سیستم عصبی مانند ضعف عضلانی یا آسیب عصبی شود. تظاهرات محتمل عبارتند از:
- مشکلات تنفسی
- گرفتگی صدا
- اختلال در راه رفتن
- مشکل در صحبت کردن
- درد در دست و پا
- سندرم تونل کارپال
ناباروری
کم‌کاری تیروئید در صورت عدم درمان باعث کاهش باروری در مردان و زنان می‌شود. هورمون‌های تیروئید متابولیسم هورمون‌های جنسی را تنظیم می‌کنند. هورمون‌های جنسی تولید اسپرم و تخمک را کنترل می‌کنند. در مردان، سطوح پایین هورمون‌های تیروئید با اختلال نعوظ، شکل غیرطبیعی اسپرم و کاهش میل جنسی مرتبط است. مردان مبتلا به کم‌کاری تیروئید اغلب سطح تستوسترون پایینی نیز دارند. شواهد از مطالعات متعدد نشان می‌دهد که مشکلات قاعدگی در زنان مبتلا به کم‌کاری تیروئید سه برابر بیشتر است. تغییر در میزان خونریزی و قاعدگی نامنظم شایع‌ترین علائم هستند. زنان مبتلا به اختلال خودایمنی تیروئید نیز بیشتر در معرض ناباروری هستند.
عوارض بارداری
مطالعات معتبر نشان می‌دهند که کمبود هورمون‌های تیروئید در دوران بارداری ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. این اختلال می‌تواند خطر سقط جنین یا سایر عوارض مانند پره‌اکلامپسی یا زایمان زودرس را افزایش دهد. اگر کم‌کاری تیروئید دارید، اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. به این ترتیب، درمان مناسب می‌تواند در اسرع وقت آغاز شود. ممکن است در دوران بارداری نیاز به تنظیم دوز داروهای تیروئید داشته باشید، بنابراین آزمایشات منظم تیروئید مهم است. برای مشورت با پزشک می‌توانید از خدمات نوبت دهی آنلاین دکترنکست استفاده کنید.
فوق تخصصان غدد داخلی و متابولیسم در دکترنکست
عوارض پرکاری تیروئید چیست؟
پرکاری تیروئید زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی تولید کند. این اختلال می‌تواند متابولیسم بدن را تسریع کند و باعث کاهش وزن ناخواسته و ضربان قلب بالا یا نامنظم شود. چندین روش درمانی برای پرکاری تیروئید موجود است. پزشکان از داروهای ضد‌تیروئید و ید رادیواکتیو برای کاهش تولید هورمون‌های تیروئید استفاده می‌کنند. گاهی‌اوقات، درمان پرکاری تیروئید شامل جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید است. اگر چه پرکاری تیروئید در صورت عدم درمان می‌تواند جدی باشد، اکثر افراد پس از تشخیص، به درمان پرکاری تیروئید به خوبی پاسخ می‌دهند.
عدم درمان پرکاری تیروئید می‌تواند به عوارض متعددی منجر شود
مشکلات قلبی
از جدی‌ترین عوارض پرکاری تیروئید، مشکلات قلبی است. این اختلالات عبارتند از:
- ضربان قلب بالا (تاکی‌کاردی)
- یک اختلال ریتم قلب به نام فیبریلاسیون دهلیزی (که خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهد)
- نارسایی احتقانی قلب (که در آن قلب نمی‌تواند به اندازه کافی برای رفع نیازهای بدن گردش خون ایجاد کند)
پوکی استخوان
پرکاری تیروئید درمان نشده همچنین می‌تواند منجر به پوکی و شکنندگی استخوان شود. استحکام استخوان‌ها تا حدی به مقدار کلسیم و سایر مواد معدنی موجود در آن‌ها بستگی دارد. هورمون تیروئید بیش از حد در توانایی بدن برای ترکیب کلسیم در استخوان‌ها اختلال ایجاد می‌کند.
عوارض هایپرتیروئیدی گریوز
مشکلات چشمی
افراد مبتلا به افتالموپاتی (اختلال چشمی) گریوز دچار مشکلات چشمی از جمله برآمدگی، قرمزی یا متورم شدن چشم‌ها، حساسیت به نور و تاری یا دوبینی می‌شوند. در صورت عدم درمان، مشکلات شدید چشمی می‌تواند منجر به از دست دادن بینایی شود.
قرمزی و تورم پوست
در موارد نادر، افراد مبتلا به بیماری گریوز دچار درموپاتی (اختلال پوستی) گریوز می‌شوند. این بیماری بر روی پوست تأثیر می‌گذارد و باعث قرمزی و تورم آن می‌شود که اغلب در ساق پا ایجاد می‌گردد.
بحران تیروتوکسیک
پرکاری تیروئید شدید و درمان نشده همچنین فرد را در معرض خطر بحران تیروتوکسیک قرار می‌دهد. بحران تیروتوکسیک تشدید ناگهانی علائم است که منجر به تب، نبض سریع و حتی هذیان می‌شود. اگر این اتفاق افتاد، به دنبال مراقبت‌های پزشکی فوری باشید.
سرطان با منشأ غده تیروئید
سرطان تیروئید ممکن است در ابتدا هیچ علامتی ایجاد نکند. اما همانطور که بیماری پیشرفت می‌کند، می‌تواند باعث درد، تورم در گردن بیمار و تغییرات در صدای بیمار شود. انواع مختلفی از سرطان تیروئید وجود دارد. برخی از آن‌ها به کندی پیشرفت می‌کنند و برخی دیگر می‌توانند بسیار تهاجمی باشند. اکثر موارد سرطان تیروئید قابل درمان است. به نظر می‌رسد میزان ابتلا به سرطان تیروئید در حال افزایش است. این امر احتمالا به این دلیل است که فناوری جدید به پزشکان اجازه می‌دهد تا سرطان‌های کوچک تیروئید را که احتمالا در گذشته شناسایی نمی‌شد، پیدا کنند.
سرطان تیروئید به طور معمول هیچ علامت یا نشانه‌ای در اوایل بیماری ایجاد نمی‌کند. همانطور که سرطان تیروئید رشد می‌کند، ممکن است موارد زیر ایجاد شود:
- یک توده (ندول) که می‌تواند از طریق پوست روی گردن احساس شود
- تغییراتی در صدای بیمار، از جمله افزایش خشونت صدا
- اختلال در بلع
- درد در گردن و گلو
- غدد لنفاوی متورم در گردن
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش دهند عبارتند از:
- جنسیت مؤنث (سرطان تیروئید در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد)
- قرار گرفتن در معرض سطوح بالای تابش (پرتودرمانی سر و گردن خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش می‌دهد)
- برخی از سندرم‌های ژنتیکی ارثی
سندرم‌های ژنتیکی که خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش می‌دهند شامل موارد زیر است:
- سرطان مدولاری تیروئید خانوادگی
- نئوپلازی غدد درون‌ریز متعدد
- سندرم کاودن (Cowden syndrome)
- پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی
عوارض سرطان غده تیروئید چیست؟
عود سرطان تیروئید
علی‌رغم درمان، سرطان تیروئید می‌تواند عود کند. اگر سلول‌های سرطانی میکروسکوپی قبل از برداشتن تیروئید به مناطق دورتر گسترش یابند، با وجود برداشت غده تیروئید، ممکن است بیماری عود کند.
سرطان تیروئید ممکن است در موارد زیر عود کند:
- درگیری غدد لنفاوی در گردن
- تکه‌های کوچکی از بافت تیروئید در حین جراحی باقی‌مانده باشد
- درگیری سایر نواحی بدن مانند ریه‌ها و استخوان‌ها
