۱۰ داروی مهم، هر کدام پیشرفتی بزرگ برای بشریت
در این مقاله دکترنکست به تشریح ۱۰ داروی مهم در طول تاریخ میپردازیم. هر کدام از این داروها در مقاطع مختلف زمانی، پیشرفتی مهم و قدمی بزرگ در علم پزشکی به حساب میآیند.
۱۰. اتر (دهه ۹۰ میلادی)
اتر ۳۰۰ سال قبل از اینکه پتانسیل واقعی آن کشف شود، شناخته شده بود. با این حال، هیچ کس فکر نمیکرد بتوان از آن به عنوان بیحسکننده استفاده کرد. قبل از کشف اتر، افراد درد اعمال مختلف جراحی را به گونهای تحمل میکردند که از شدت درد ممکن بود بیهوش شوند.
۹. مهارکننده پروتئاز ویروس HIV (دهه ۹۰ میلادی)
عفونت HIV برای اولین بار در شهر نیویورک در سال ۱۹۸۱ ثبت شد. سپس چهار سال بعد به عنوان عامل ایجادکننده سندرم نقص ایمنی اکتسابی (AIDS) شناسایی شد. مهارکنندههای پروتئاز اگرچه اولین داروهای HIV نبودند، اما همراهی آنها با انواع دیگر داروهای ایدز، به این معنی بود که برای اولین بار، پزشکان میتوانند سطح HIV را چنان پایین نگه دارند که بیماران هرگز به ایدز مبتلا نشوند. از ۲۶ داروی تایید شده توسط FDA برای درمانHIV ، ۱۰ دارو مهارکننده پروتئاز هستند.
۸. داروهای شیمیدرمانی (۱۹۴۰)
گاز خردل که در اصل به عنوان یک سلاح در جنگ جهانی اول استفاده میشد، یکی از اولین داروهای شیمیدرمانی بود که برای درمان سرطان استفاده شد. ثابت شد که گاز خردل سلولهای سرطانی را میکشد، اما به طور قابلتوجهی به سلولهای سالم آسیب میرساند که در نتیجه مزیت کمی برای بقا دارد. اولین دارویی که شایستگی خود را در برابر سرطان ثابت کرد در واقع متوترکسات بود که در سال ۱۹۵۶ تومور نادری به نام کوریوکارسینوما را درمان کرد. در طول چند دهه بعدی تحقیقات سرطان، پیشرفتهایی در شیمیدرمانی ایجاد شد و داروهای متعدد با مکانیسمهای اثر متفاوت منجر به بهبود چشمگیری در بقای بیماران و کاهش میزان مرگومیر شدند.
۷. کلرپرومازین (۱۹۵۱)
کلرپرومازین اولین داروی رسمی ضد روانپریشی بود. کشف و استفاده از آن نقطه عطفی در روانپزشکی بود و به طوریکه برخی از آن به عنوان “انقلاب روان دارویی” یاد میکنند. این دارو نه تنها موفقیت بزرگی داشت، بلکه ۱۰ سال بعد حدود۵۰ میلیون نفر از آن استفاده میکردند.
۶. واکسن فلج اطفال (۱۹۵۵)
اگرچه واکسنها از نظر فنی دارو نیستند، اما نوعی داروی پیشگیرانه به حساب میآیند. فلج اطفال، بیماری ناشی از ویروسی که در گلو و مجرای روده زندگی میکند، زمانی یکی از علل اصلی ناتوانی در جهان و منبع ترس و وحشت گسترده بود. از زمان معرفی واکسن، این بیماری تقریباً در تمام نقاط جهان ریشهکن شده است.
۵. آسپرین (۱۸۹۹)
در زمان کشف این باور عمومی وجود داشت که آسپرین با اثر بر روی سیستم عصبی مرکزی درد را تسکین میدهد. امروزه، ما میدانیم که کاربرد آن بسیار فراتر از مدیریت ساده درد است و معمولاً به عنوان رقیقکننده خون برای کمک به پیشگیری از بیماری قلبی و سکته تجویز میشود.
۴. مورفین (۱۸۲۷)
بدون این دارو، به معنای واقعی کلمه، میلیونها نفر با آسیبهای بدنی یا شرایط پزشکی پیچیده، زندگی خود را با درد زیادی سپری میکردند. گرچه کمی بعد از کشف این دارو، اعتیاد به آن در میان افراد مشاهده شد، اما مزایای آن در طول تاریخ بر معایبش برتری داشت.
۳. واکسن آبله (۱۷۹۸)
آبله به عنوان یکی از بدترین تهدیداتی که بشریت تا به حال با آن روبرو بوده شناخته شده است. امروزه ریشهکنی آبله به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای بشریت تلقی میشود.
۲. انسولین (۱۹۲۲)
افراد مبتلا به دیابت پیشرفته قادر به تولید مقادیر کافی انسولین نیستند. قبل از ظهور انسولین به بیماران رژیم غذایی تقریباً گرسنگی داده میشد تا علائم کنترل شود.
۱. پنیسیلین (۱۹۴۲)
پنیسیلین در رتبه اول میان ۱۰ داروی مهم قرار دارد. چرا که تخمین زده میشود که پنیسیلین بین ۸۰ تا ۲۰۰ میلیون زندگی را نجات داده است. در سال ۲۰۱۰ بیش از۷.۳ میلیارد واحد پنیسیلین در سراسر جهان تجویز شد. با این حال، استفاده نامناسب از دارو باعث شده است که جهان در حال حاضر با مقاومت آنتیبیوتیکی مواجه شود.
