دیکلوفناک یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) است که برای درمان دردهای خفیف تا متوسط استفاده میشود و به تسکین علائم آرتریت مثل التهاب، تورم و درد مفاصل کمک می‌کند. در این مقاله قصد داریم تا از کاربرد، نحوه مصرف و عوارض این دارو صحبت کنیم و اطلاعات مفیدی را درباره آن به شما ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
دیکلوفناک چیست؟
دیکلوفناک یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی است که باعث کاهش درد و التهاب میشود. این دارو برای درمان دردهای خفیف تا متوسط و کاهش شدت علائم دیسک کمر، آرتروز و آرتریت روماتوئید به کار می‌رود. این دارو برای بهبود دردهای قاعدگی نیز مناسب است (برای شناخت بیشتر مسکن‌های مناسب دوره قاعدگی به مقاله «بهترین مسکن برای درد قاعدگی» مراجعه کنید). البته این دارو باید زیر نظر پزشک مصرف شود.
دیکلوفناک همچنین برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان (نوعی آرتریت که مفاصل ستون فقرات را تحت تأثیر قرار می دهد) استفاده میشود. این دارو همچنین برای درمان حملات حاد میگرن در بزرگسالان هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته تاثیری در جلوگیری از بروز حملات میگرن ندارد.
دیکلوفناک در چه شرایطی منع مصرف دارد؟
این دارو مانند هر داروی دیگر با بعضی روش‌های درمانی و شرایط خاص تداخل دارد. بنابراین برای جلوگیری از عوارض احتمالی پیشنهاد می‌کنیم در موارد زیر از مصرف دیکلوفناک بپرهیزید:
- قبل یا بعد از جراحی بای پس قلب؛ این دارو خطر حمله قلبی را افزایش می‌دهد.
- حساسیت دارویی به آسپرین، دیکلوفناک و سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی؛ اگر بعد از مصرف این داروها دچار حمله آسم یا واکنش‌های شدید آلرژیک می‌شوید، از مصرف این دارو خودداری کنید.
- 20 هفته آخر بارداری؛ مصرف NSAID در 20 هفته آخر بارداری می‌تواند منجر به مشکلات جدی قلبی یا کلیوی جنین و عوارض بارداری شود.
همچنین ممکن است مصرف این دارو در مادران شیرده با خطر همراه باشد. علاوه بر آن توصیه میشود ترجیحا افراد مسن هم به دلیل احتمال بروز عوارضی مثل خونریزی معده و روده از مصرف آن بپرهیزند. به طور کل اگر دارای شرایط زیر هستید، قبل از مصرف دیکلوفناک با پزشک خود مشورت کنید:
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- زخم یا خونریزی معده
- آسم
- بیماری کبد یا کلیه
- استعمال سیگار و دخانیات
- بارداری یا اگر قصد بارداری دارید
طریقه مصرف دیکلوفناک چگونه است؟
دیکلوفناک به شکل‌های مختلف قرص، پماد دیکلوفناک، کپسول حاوی مایع، کپسول ژلاتینی سفت یا پودرهای محلول در آب مصرف میشود. برندهای مختلف دیکلوفناک حاوی دوزهای مختلفی از این دارو هستند و می‌توانند کاربردهای متفاوتی داشته باشند. دیکلوفناک را حتما طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید و در هنگام استفاده از آن رعایت موارد زیر را جدی بگیرید:
- قرص باید به طور کامل بلعیده شود؛ بنابراین از خرد کردن و جویدن آن بپرهیزید.
- کپسول دیکلوفناک را با معده خالی (حداقل 1 ساعت قبل غذا و 2 ساعت بعد از آن) مصرف کنید.
- فرم پودری دیکلوفناک را با مقادیر کافی آب بخورید و از هیچ مایع دیگری استفاده نکنید.
همچنین اگر از دیکلوفناک به صورت طولانی‌مدت استفاده می‌کنید، لازم است به طور دوره‌ای و مکرر آزمایش بدهید تا از عوارض خوردن زیاد قرص دیکلوفناک در امان بمانید. از طرف دیگر محصولات مختلف دیکلوفناک دوز دارویی متفاوتی دارند و نمی‌توان آن‌ها را به جای هم استفاده کرد. پس صرفا محصول دیکلوفناک تجویزشده توسط پزشک را مصرف کنید و از مصرف محصول دیگر دیکلوفناک خودداری کنید؛ مگر اینکه پزشک آن را تجویز کند.
طریقه مصرف شیاف دیکلوفناک 100
بهتر است قبل از استفاده نگاهی به بروشور همراه با شیاف بیندازید و در صورت داشتن هر نوع سوال یا اشکالی آن را با پزشک عمومی آنلاین یا داروساز در میان بگذارید. در مرحله بعد برای استفاده از شیاف قدم به قدم می‌توانید با مراحل زیر پیش بروید:
- به پهلوی چپ دراز بکشید و زانوی راست را خم کنید.
- شیاف دیکلوفناک را داخل مقعد وارد کنید و آن را به آرامی با انگشت خود به داخل فشار دهید.
- چند دقیقه دراز بکشید و یک ساعت یا بیشتر از اجابت مزاج خودداری کنید تا دارو جذب شود.
- پس از استفاده دست‌های خود را بشویید.
معمولا شیاف دیکلوفناک برای تب استفاده میشود. هنگام استفاده از شیاف برای خردسالان این را در نظر داشته باشید که شیاف دیکلوفناک 100 برای کودکان توصیه نمیشود و بهتر است برای بهترین شیاف در این گروه سنی با پزشک مشورت کنید. معمولا شیاف استامینوفن 125 برای خردسالان مناسب‌تر است.
دوز مناسب مصرف دیکلوفناک برای هر بیماری چقدر است؟
نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که از مصرف خودسرانه این دارو بپرهیزید. برای جلوگیری از عوارض این دارو بهتر است به پزشک مراجعه کنید و عارضه پیش‌آمده، علائم همراه، داروهای مصرفی و … خود را با او در میان بگذارید. در نتیجه فرد متخصص با آگاهی از وضعیت شما تداخلات این دارو را مدنظر قرار می‌دهد و بهترین دوز و شکل مصرفی دارو را برایتان تجویز می‌کند.
دیکلوفناک چه عوارضی دارد؟
مصرف این دارو می‌تواند با عوارضی همراه باشد. اگر هر یک از این عوارض با گذشت زمان بهبود پیدا نکرد و شدت آن افزایش یافت، به پزشک مراجعه کنید. عوارض شایع دیکلوفناک شامل:
- اسهال
- یبوست
- نفخ
- سردرد
- سرگیجه
- صدای زنگ در گوش
همچنین از عوارض شیاف دیکلوفناک در بزرگسالان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سردرد
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- کاهش اشتها
- ایجاد نفخ یا تحریک مقعد
از طرف دیگر ممکن است مصرف قرص دیکلوفناک با عوارضی جدی همراه شود و آسیب‌های شدیدی را به دنبال داشته باشد. در صورت مشاهده هر یک از این عوارض، مصرف دارو را قطع کنید و سریعا به پزشک مراجعه کنید:
. افزایش وزن غیر قابل توضیح
- تنگی نفس یا مشکل در تنفس
- تورم شکم، پاها، مچ پا یا ساق پا
- خستگی مفرط
- کمبود انرژی
- حالت تهوع
- از دست دادن اشتها
- درد در سمت راست بالای معده
- زرد شدن پوست یا چشم
- علائم شبیه آنفولانزا
- تب
- تاول و کهیر
- تورم چشم ها، صورت، زبان، لب‌ها، گلو، بازوها یا دست‌ها
- مشکل در تنفس یا بلع
- گرفتگی صدا
- پوست رنگ‌پریده
- ضربان قلب سریع
- ادرار کدر یا خونی
- کمردرد
- درد هنگام ادرار
البته این عوارض نادر هستند. با این حال لازم است از آن‌ها مطلع باشید که در صورت مشاهده‌ی آن‌ها سریعا به پزشک مراجعه کنید.
پزشکان بیماری‌های عمومی در دکترنکست
چه داروهایی با دیکلوفناک تداخل دارند؟
مصرف همزمان بعضی از داروها با دیکلوفناک می‌تواند اثر دارو را کم کند یا از بین ببرد. حتی استفاده همزمان از داروهایی که با یکدیگر تداخل دارند، می‌تواند عوارضی جدی را به دنبال داشته باشد. بنابراین لیست تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک نشان بدهید و از نظر تداخل یا عدم تداخل با دیکلوفناک آن را بررسی کنید. داروهایی که نباید همزمان با قرص دیکلوفناک مصرف شوند شامل:
- برخی داروهای قلب و فشار خون
- سایر برندهای دیکلوفناک
- رقیق کننده‌های خون مثل وارفارین
- آمپول کتورولاک؛ برای کاهش دردهای متوسط تا شدید چند روزه می‌توان از روش تسکین درد با آمپول کتورولاک استفاده کرد. مصرف همزمان این آمپول با NSAIDهایی مثل دیکلوفناک خطر خونریزی داخلی را افزایش می‌دهد.
- NSAIDهایی مثل قرص ناپروکسن، ایبوپروفن، سلکوکسیب، ایندومتاسین، ملوکسیکام و …
البته این لیست کامل نیست و لازم است پزشک تداخل داروهای بدون نسخه، مکمل‌های ویتامین، داروهای گیاهی و … با دیکلوفناک را هم بررسی کند.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی موارد مصرف، کاربرد و عوارض داروی دیکلوفناک پرداختیم. دیکلوفناک دارویی است که تورم، التهاب و درد را کاهش می‌دهد. این دارو برای درمان دردها و مشکلات مفاصل، ماهیچه‌ها و استخوان‌ها استفاده میشود. لازم است حتما درب ظرف دارو را بعد از مصرف محکم ببندید و آن را دور از دسترس کودکان قرار دهید. از مصرف خودسرانه و بیش از حد دارو بپرهیزید و طبق دستورالعمل پزشک آن را مصرف کنید. همچنین در صورت مواجهه با عوارض دارو و عدم بهبودی علائم با پزشک خود تماس بگیرید.
منابع:
